720 / 1108
~,~
M
A
R S I L II F I C I N I
fumma
mends
ratione
&
fapicntia manat,in qua necdfario
pr~rcripti
runt
fints
fingd~
li,ad quos dirigat fingula. Pr;rfcriptus
cfi
finis cciam uniucrfi communis,ad qucm
fi.–
ncs_finguli perducantur.
Q!Os tenninos habtt motiu elnmntorum
er
plantaum,atq;
f>~toru.m.
Vos tcrminos habcat motus elcmenrorum
&
plantarum animaliumep bru..:
orum non dubitamus. Elcmcnca quide alia grauitatc quadam ad
cenrrum
undi defccndunt.
Alia
lcuicate
ad
concauum
fphcrr~
fupcrioris akendut.
Motus quocp plantarum·cx uirtute nucricndi
generandi~
profedus in plan
t~
ipGus fuffkiente alimenco
&
generatione
plant~
hmilis ccrminatur.
Idem accidit uircuci
qu~
nobi!
ac
brutis cum arboribus
efi
communis. Brutorum ani–
malium motus,qui proprie ad fenfum attinet,a forma fcnfibili atquc indigencia natura!
procedic per ea quz extrinfecus {entiuntur ad exp
I
endam corporas indigcnciam. Idem
natur
~
illi
concingic,quam habemus ipfi cum animal1bus quibufq; comunem.Omnes
ha:
quas
modo
narrauimus motiones,quoniam ad particularc quiddam tendiit
a
par–
ticulari etiam ui prouenire nofcuncur. Atquein his,quos diximus, tcrminis quietem
aguntfuffkientem,SC quantum earum
nacura requirit
perfkiuntur.
QE,ceftiones quinq; de mmtis motu.
S
V
perefi
ut
de men
tis
human~
mo
tu
qurramus. Primo,
V
trum ad.a1iqucm
tm
dat finem nee
ne~Secundo,
V
trum mot1onis eius finis flt motus an
fiacus~Ter
..
tio,Vtrum particulare quiddam hoc bonfi
fit
uel
uniuerfum
<:
Q!1arto,
Vtrum
optamm finem fuum,id dt,fummurn bonu,quandoq? confequi
ualeat~
Quin.-
to,
Vtrum
pofiquam perfe"1um adepta
dl
finem,a!iquando indc
difccdat~
Mentis motu.s certum
rcfJ?uit
finem.
S
l
c~tera
non fapienti cafu pafsim oberrant, fed ordine quod.am rationabili
ad
quiddam maxime proprium
&
conuenienttfsimum diriguntur,quo
8l
prorfus
perficiuntur,mu1to ma_gis mens
qu~
efi:
fapienti~
receptaculum,
qu~
nacura ...
lium rerum ordine
&
fines
incelligit,qu~
res
f
uas quotidie ad
fin
em qucndam
rationabilirerordinat,qu~
alijs
omnibus quo_rcunq; pr::fdiximus
dt
perfedior,mulco~
inquam,magis nacuralt in{hndu ordinatum hnem aliquem refpicic, quo
&
ipfa ad uo..
tum
pernciatur
.Pr~fcnim,q
uia
quemadmodum
fingul~ uit~
part
es,
id
efi,
confulta–
riones
&
elediones,& facultates ad fines fingulos referuntur, quzlibet cnim
harii
pro...
prium refpidc finem tanqua bonum.Sic uniuerfa uita ad
finem
bonum(p flmilicer uni–
uerfum.Cum enim partes qufltbet feruiant coti,fequirur ut ordo qui parubus inefi in ...
uicem fit propter earum ordinem ad ipfum totum rr axime pertinentcm. Ordo rurfus
earundem qui
a<l
fines fpedacparticulares
a
commt ni quodam dependeant totius or...
dme
qui ad comrnunem totius finem
pr~cipu
i
conferac.Profrdo
f1
motor quilibet
fuf
ipflus gratia mouet, confencaneum
dl
menttm non ob
aliam
caufam
fua
qu~libet
acl
fines proprios ducere,nif1
UC
ad communem mencis finem bonum(p conducant. De,
ni<f
quis adeo mentis inops, ut opinetur mentern anniti
tam
narura,quam propofico
flngulis diuerfls(p ad unum quiddam ordinem exhibere,nifl
ipfa
quoq? ordinem quen
dam haberet ad unum
C:
Nempe cu ultimus communis'i; finis ubicp reliquos
mount.
Eftenim primum quod appetitur cuius gratia
c~tera
appetuntur. Nimium
fl
ultimus
ipfe
communis(p abfit omnino 1eliqui adefie non poffunr.
Nifi
enim abfoluta totius
zdifictj
forma
pr~fcripta
flt architedo,nunquam diuerfi minifhi eo ordine qui
ad to...
tum ipfom conducat ad diuerfa opera mouebuntur. Imo uero nqllo pado ad mini–
fieria
pr~finica
mittentur ab illo,qui non ipfe prius communem totius opcris tcrmi–
num
habucrit
pr~nnimm.
fink
motionis inttUetfualis non
r/f
motiu,fed jlatUf.
S
I
motionis intellcdualis finis efi: ipfe motus certe mourtur ut moucatur,rur-:
fus(p
ut
moueatur deinceps fine fine
mou~tur:thinc
efficitur ut in ipfo motu iu–
giter
perfeuerans moueri non definat,ideoque nee uiuere deflnat unquam nc...
•
que
cognofcc,c.Fodltan
hie
illc
iugis cfi stnimi motus quo femper
agi
&
uiuere
·
-
animu~