4000003580

384 / 1108

, 4 o M A R S IL. FI C I N. T H E 0 L 0 G. P L A T 0 N.
tiuo,Sl hoc animal dt Cpecies per fe amente feorfum. Non tranfit autem de fpecie id
fpeciem feparacam differenticr cognomentum. Et fkuc non dicitur apud Auerroem
mens cogitatiua & fenfualis propter cogitatricem animam, cui propinquat, Ge ntqur
cogitatux anima dicetur rationalis, fiue intdledualis propter mentem. Neqlfc rurfus
tranGbir cognomencum differenti~ in tertium aliquod, quod ex illis efficiatur. Vnae..
nim differencia unam quandam ~xi git fpeciem·, atque contra. ma uero unam peciem
no confidunt, quia nequc m unam effentiam, ncquc in unum dTe congrediuntur. Q..
. mnino autem ridiculum efi, hominem accipele di ~rentiam,per quam et homo,a men
te unic~, & frparata. Sk enim fingul~ perfon~ unus homo erunt, animalia multa, &
nathra lpcciei remanebit uniuerfalis,,natura generis iam fada partkula ·• Ncquc~inus
ridkulum cft, humanam fpeciem in co-cumulo collocare, quia flcur non eritflmpliciret
unu m, Ge non eric (ut ira oquar) ens fimplidtcr, ncque fubfiantialis aliqua reruin fpe..
cies,fed ontingens aceruu , eo maxime, quia ex du bus rebus, qucr per fc fecundum
perfeClarn fp ciem adu e. ifhmt, non flt unum per fc uerum,[ed falfum unum,& idgui..
dc:m aHo uincicnte. Non enim in alterius fe gremium iacit,q uod per fe omnino exifierc
poteft,neCF ~d ni tic naturaliter intra fe altermn, quod Gbi ipfum fufficir. Imo ucro rum
res qu~qu per ac1 s foos inuicem difiinguantur, ideoep ad:us flt feparac onis princi..
pimn, qu ,._ a n1 exHtunt, aduetfantur coniunctioni. Mens uerd & animal adu fubfi.1
fiunt urraque, neque poifunt ab alio copulari,ut in fequentibus oftendemus. ERcau..
tern rationcm uniuerfalcm in anima, qua frntimus, &. t;Jiuimus, p"'opcerque t11am nos
rationales cognominari ,docet in libro de Molibus Arifiotefes. In ptirno libro inHuir,
mencem eife in anima, ficut dt in oculo mfos. Parres item animz duas fie, ratione ca–
renrem,& racionalem. Primam difiingui in duas,in nu triciuam pattern, qua= nunquam
obccmperat ratfoni, 8l fenfitiuam, qu~ quandoque obtemperar. Alteram pariter diui..
die in adiuam racioncm,& fpeculatricem. Virtutes morales ponic in uoluntate,&appe–
titu rationi obedientc, principia uirtutum moralium in aCtit a racione, uircutcs fpecula..
tiuas in ratior e fp~culatrice. Idem facitin fexco,ubi eriam afferit rationalem uim efic ht1
man:r. anim~ parrem,atq; hanc duo age1c,fcilicer cognofcere,& gubernare humana per
pruden,.iam,acque artem,& naruralia diuina(p per fapientiam co (emplari,qua= intelli–
g~nda _fcientia continetur. In Proolematum libro inquir: Natura parens,&auchor
omnium,i ftmmenta nobis duo i .£4 uir,quorum opera pro infirumentis excraneis-ut'
uakmus. Manum,inquam,corpori dedir,animo mcntem.Eft enim mens quoq; rebus a
nacura nobis impcrticis annum randa>uiccm fane gerens infirumcmi. Ha:c ibi.
' Ratio fecundtt, quia homo inttUigit.
Cap. V ll.
~ A Rifiotcles hominem efre uult animal ex corpore ac mente compofltu(Tl.Siqui
de .in hbro primo deMoribus, fiatuit de fo.::licitate hominis propria difputa.–
re,qu::e in propria hominis operatione conftfiat. In decimo operationcm homi
- nis propriam eiTc in quit, intclligentiam, quia fecundi1m mentem, qu~ magis
propria nobis efi, quam fenfos,qucr fuprema pars anim~ fit. Additnos ucl mentemcffe,
tamen uelit nos effe compofitos. Q!.1al1 mens flt forma~o; .
primo libro de Anima inquit,potius dicendum die llomme–
r lledualem animam intelligere,q; ipfam animam intelligere. Vbi (atetur Auer..
rois. int~llig~ntiam proprie, ficut & fenfum dTe totius compofiti. V nufqui~<p etiam cx 1
pemur tn ~e1pfo1 fe aliquid intelligere,neque id facit,nifl per incelledum. Nos quo9uc
m pr~fentta quonam pado intclledus naturam inueftigaremus, nifl ipfi nos incelhge...
rt:mus <: J: ~niam intclledu magis pro arbitrio nofiro utimur,quam phantafia, quz
fcrpe cog•. ahunde, familiarior, nacuraliorCJ; nobis intelledus cft,quam phancafia. SI
~ucrroic11nt~rrogentur,quid'nam illud fir,quod intelligit proprie, cum didt Arillotc..
les?& Auerro1s,hominem proprie intelligere,refpondebunt neq; mente effe i.ftu~: non
emm apud eos mens e~ homo, neque animal cogitariuum, quia nonhabec incelltgen~j
ufrturem, fed aceruum quendam ex mente & huiufmodi animal, & adionemmenr•s,
· quz