LIBER
XXXIlll~
qu:lm qui eligendi,
ell"e
ab adolefcentiaprobatifsimos, ma–
ioribusl¡u~
probatifsimis gcnitos, & qui conciuium mores
perfcéhsimecalleant.
{n
bis notabis miram Platonis pruden–
tiam in ordine magifiratuum,corumquc officio in rebus bu–
manis
&
facris, bello & pace, in urbe atq; agris.Cognofcesé¡;
& probabís optimatum gubernationem,aliquid regij, necnó
popularis babeotcm, & quodammodo inter unum
&
popu–
lom mediam confiitutam. Anirnaduerres in ciuilibus mune–
ribus dillribuendis íeruandam (empcr requalirarcm, non a–
rithmetícam quidem, per quam numero uel cria_m_
mcn~ira
&
pondere paria finanlis tribuunrnr, qua: fa:pc 1mufiifs1ma
e-fi: fed
geomctrica~
potius, per quam confidcranmr meri–
ta
fingulorum :arq; ea racione fingulis difhibuunmr,
lit
qua:
proponio merirorum efi ad merita, e:¡dem quoquc mune–
rum
Út
ad munera: ncq; a:qualia Únt munera muneribus, fed
numera meritis.
1
Geminam,ergo co'!fi?crabis
a:qu~liratem,
tum munerisad munus, rum munerts 1pfius ad meritum. F.t
illam quidem fa:pc noxiam, raro utilem.& tune demum uti–
lem filiar
Corte.
Hane uero quotidic neccffariam. In bac uti–
que roram confifierc iufütia: rationem. Atque hane ipfam in
louis indicio
e/fe
pofüam, ciusquc notionem hominibus uix
paucisé¡ue tribui, fed quantacunque nobis adfü, perbanc fo–
lam cunéta fcruari. Nec immerito a:qualitatishuius officíum
íupremi iudiás aícribit iudicio.
~¡
cú folus fecrera omniú
penetret, ideoé¡ue merita perfeéte cognofcat,nimirum folus
perfeéte potefi mcritis a:c¡ualia reddere. ldq; ita facit in ccr–
lo
primum , deindc in umuerfo,ut hac fofa pro cuiufque na–
tura: capacitate ubic¡ue difiribmione fieri cunébatque fenta•
ri,& ab antiquis probatum,
&
in Gorgia'foerit comprobatú.
Sed inter
h~c
Plat
o itcrum,qui mos cius efi frequentifsimus,
pueris educa.ndis
incumbe.ns, peculiarem ad id procreat ma–
gifiratum, eumé¡ue haberi uultomnium in ciuitate fummo–
rum magifiratuum pra:fiamifsimum : exiíl:imans abfque co–
leod:epuerilis fementis prouidentia, totaru ciuira.tis culturi
forc uanam.Aduertcs hic bumanum ingcnium bene quidcm
culturo, tandcm manfuetifsimum diuini!Simumque euade–
re:contra uero,Ii cótr:l.Sed curnam humanum ingenium fe–
rocius euadere po!fe dicit quam ferarum? Q!ia quod maxi–
mam uim habetad bonum, mai.:imam quoque habere potefi
admal\lm. Item optimum quando dcprauatione fui uertitur
in oppofüum, lit pefsimum.
~d
quidem in republica di–
(putat. Pra:tereaforocitatem in homine dcprauaro anget ma
chioatio perfpicaci!Sim:ementís ad malum. Adde quodfübti•
litas
fpirituuru bumaoorum in ira,cóuertitur in furorem.Ac–
cedit & quorundam da:monum iritatio , quod Plato in epi–
ftola ad Syracufanos figni6cat,& Homerus Aegyptiorií ícn–
tentia frequeoter uíi1rpat, Heroas inducens
a
cITjs,1d efi, da:–
mooibu~
ad iras
&
fanguioem animatos. Comrnédatiterum
numerum illum quinquies mille
&
quadraginra,in magiltra;–
tuum, domictliorum
1
:tgrorum>part.itione omornm commo–
slifsimum : urpote qui in mulros deinceps portiones integras
diuidatur. Sane
fi
uniuerfum hunc numerum in duas dimíe–
ris partes , pars dimidia duo milia conrinebit, quingentá.,.
que
&
uiginti . Si uero in tres , pars certia , mille fc:xcenta o–
aoginta. Si in quatuor,quartas qua:libet, millc ducenta fex–
.aginra. Si in quinque, quinta qua:libet mille continebitar–
que oéto . Si in fex, fcxta omnis oaingenta, & quadraginta.
Si in feptcm, fepcima, feptingenta uiginti. Si in oéto, oéta–
ua, fexcenta trigima. Si in nouem,nona, quingenta atque fe–
"aginca. Si in decem, decima, quingenta
&
quamor. liuc u[–
que partes omncs funt integra:. Sea fi in undecim, undeci–
ma quatcrcenta quinquaginta
&
oéto, atq; infuper duas un–
decima• portiunculas .
~d
fi
in duodecim, duodecima,
quacercentum arque uiginti. Hic úfie pedem. At quoniam
n0bis fexaginta commcmorac,
[¡
uniuerfom illum numerum
in fex<1ginra pattes diuiferis, pars fexagefima oétoginta
&
quamor compra:hendet: ac ú cor;iuerfione quadam
10
partes
oQo<>inta quamorque fecueris, pars qua:que fexagiota rene–
bit.
~idetur
aucem Plato·plurimi facere, quod ille nume–
rus duodccies diuidatur in quatercentum atq; uiginti:qu6d–
ue hic ruríi1s duodecies in trigintaquioq;. Ar uero hic cjuo–
decies in duo atque infuper undecim duodecimas_u'_liu_s par–
tes. Atqai & ipfe numerus quatercentum arque mgmn mul–
tiplicatur ex numero uigefies uiginti & uno. Nam uiginti nu
merus uigefies femdque replicanu, quatercentum uigíntí–
que complet. Laudat duodenarium numerum : & uníuer–
fom illum, qui duodenarioJrorfus accommodatur,propter–
ea 'luod duodecim fine apu eú mundi fpha:ra:: & figna duo–
dec1m m ?:Odiaco, &partes duodecim in clementis. Siqui–
dem quodlibet ex quatuor elementis in tres diuiditur reg10-
ocs, in IÜmmam & mfimam, atquc mediam:
npn
folum !itu,
G:d uirtute ctíam dilfcrentes . Adde elementorum alterun¡
duodenarium .
~
& fubfiantia: cl
emencorumquamor
&
qualitatcs o.éto .:ompra:héduotur.
~
ira.mmuero quatuor
.t¡11idcm mafcuJ:e funt,fcilicet
~or,tngus,leuitasque,&
gra-
uitas.
~nía~ p~i~a:
du:ie
al~erationis
principia (une,
(~
q1~entes
dua: prmc1p!a
~OtlO'.'JS
ad locum.
~atuor
Üero
fa:
mm.a: funt,
qu~
pafs1om maglS fubijciuntur, fcilicethumor,
Íleo.tas,
rar~mq~1e
&
denfum. H:ec uero Aegyptiorum my–
~eriis
contmen, Iamblichus
~erit.
Accedtt qudd duodena
r~~
menúu_m numero _Sol domm_us plane1arii
&
curfum per–
a.,1t
prop_n~1m
!
&
uar1os
pro~ucit
effeaus. Denique fingu–
las
u~lt
C1111tat1s pa_rres Deo
co~ecraras
exifümari, proprie ue
r~.
d11s
duod~c1m,1d
eft duodecun fph;rarum animabus.ltem
d1¡s.
d~1oc;lec1m
zodiaci figna regcntibus. R.urfus duodecim
or
d1?~bus
da:mon!-'m
cc:cíe~a
Í!gna_fe_que?tium.
~
101
ue–
r?
di.enp~rtes
_ur_b1s duodecim lequ1 circmtum uniuerfi, for–
re
ev~~
mtellig1t totum oétaua: ípha:nc circuirum rriginra
&
fex m1libus annorum perficiendum.
~
fane numerus tri-–
bu~
ann.orum mille duodenarijs perfeéte completur. Adeo
lit
m pnmo
~·!le
an'.'orú
duod~nar~o
intell1gas ex antiquo–
rum fenteona muenilem mundi totius habitum : in fecundo
ui~ilem:in•tertio
uero ícnilem. Verum de his opportunius in
T1m:i:o. Conueoit his,quod in·Pha:dro inquit:deorú da:mo–
numque exercirum fub duce Ioue in duodecim ordines eJI'e
difpolim~.
Con_cludithic ciuitatis partes,partim quiaem pcr
duodenarmm tnbuum templorumque nuruerum , partim ue
ro perdiuinG culmm bis quohbet d-uodecim menfium Colen
?iter infiauratú,ficad dei munera
pr~parari,ut
dijs ipfis quaá
mfid.en~ibus gube~nétur.
Bis autem in_fiaurari pra:cipua uult
puqhcaque fole'nma, quo & duodenario mbuum,& ciuitatis
reliqua: agrique duodenario íatisfiat.
~od
autem facra iu–
betnen dljs deorúmue filijs, deos quidem intclli!'i uulc fpha:
rarum animas: filias autem,da:mones puriores. 'tunéta ue–
ro ha:c
Ic¡u~s
unius omnium principisgratia_iubct lieri. Ne'i;
uero ftlenuo pra:tereundum eft: duodenarios quospertine–
cesad uniuerfom commemorauimus'
a
duodenario cuiufq;
hominis proprio,quafi rcprc¡;feutari.
~
faue ex quatuc¡r cor
~it~~~~~~~~;~~st~~~~~f~~~~st:1~~u~8r~~~~~~~~~~~~:~
ptiaruh1 facra defcendit. Vbileges ritusque nup"tiales:exhor–
tationem ad marrimonium:officia uiri
&
uxoris tum inter
fo,
tum erga liberes & generandos
&
educandos confiderabís.
Nocab1s ante omnia, non deccre in ebrietate,uel alía mentis
permrbatione procreandís liberis operam dare. Arque of>
huiufmodi dc:liétum 61ios quotidie naíci tam animo, quarn
corpore a:grotantes . Mandabis quoque memoria: myfieriú,
ubi ait, Principium &numen hominibus infüum,ú conuenié
ti fibi honore
a
fingulis muncre ipfius utentibus afficiatur,o–
mnia feruat.Q!id ergo principium,quíd numen infüum auc
·infidens? Principium quidem idea efi formationis humana:
principium.Numen uero familiaris da:mon,da:mon quoque
generationis princcpsfa:pe fob nomine Lucin:e !ignilicarns.
At cur inútum, antínúdens, aut incubaos ?utintelligas nu–
~en
non adetfe folum: fed inelfe afsiduc atque
fo
uere: Pra:!
c1pue uero fauere,
&
fauendo feruare,,ú grate colatur ab bis
qui mune,re eius UfUntur. Pofi mutua nin uxorisque officía,
confequenrerad mutua dominorum feruorumque dcfcendic
officia. l'ofi ha:c fo lita quadam arte redit ad má:nia, templa,
palatia,qu:eante nuptias traétanda fuilfe dicit. Vbi norabís in
primis curias iudicum magifiramumque palatia, idcirco tem
plis proxima collocari, quo bumani iudices femper iudican–
do meminerinr fe aDeo,dum iudicaot homínes,iudicari.me
minerintquoquc cufiodes 11rbis nifi cufiodiente Deo cufio–
dire non polfe. ltem nihil ín ciuirate uel min1m\Jm fine cero
to quodam ordine cffe
debere.~iquidem
quod caret ordine,
alia infüper ordinata confuadit. Maxime uero ordinc
&
con
tinua cura.muliebriaindigere. Alioquin fi mulierum res ne–
gliganlur,cjuplo plus,imo
&
fOpra duplum dccrimenti pFOue
nit cit1irati, quam fi uirorum negleéta: res fuerrnt.
In
ter ha:c
u_bi
1mrn~i
ai;it!quiras
repetit~r : <J~'?ddicitur_
jpfum genera–
t1oms pnno1prnm nos ma:fümab1h tempons magaaudine
pra:cefsiífe, 1ntellige
fi
obferuas Moyfem, ina:fümabili die–
rum horarumé¡uc numero. Conelude hbrum ea íententia,ut
tripliaem impc:tum,fcilicct ad
cibum~eomm,coitum,nequan
do
pr~cipitemu~,triplici
cohibeamus &eno,timore fcilicet,at
que lege,
uéra~ue
racione, pra:terea moderato honefiorum
ludorum
i
puen
ti~
11fu.
~o
per honefia folatia reuocemur
a
turpibus,& ad feria paulatim ftudia prouocemur.
.
~~Fñl
O
S
T
omnía qu
f
h;Jd:enus diximus,
ferme iam magífl:ratus in ciuicare ca
fütuendi uídencur.
C L 1 N,
J¡a cerrc.
A T H E N .
Duaeprofed:ohae
fpecíes
·-
i~
ornaru reipublicf funr. Prima ma
gífiratuum confiimúo; quor elfe oporrear:
&
quo
pad:o confütuti.Alcera de legibus
magifirarui
ami
bucndís,
qu~,
quor,
quales4;
fundingulis accom"
modz