TIMAE~~ VE~
DE
NATVR~
n:uur.r éognara,
in
fa
tus ad dcxuram parcem: eam
u
ero quzalccríus, pu diamcrrum ad lz uam flcxíc.
Std prindpatum dtdic duk!cm iplius
Gmilis~
agi=
cacioni .
Earn
nanq; íolam índiuiíam rdiquir, ínce•
riorem uero cum fexies diuiGlfcr,fcpccmé¡¡ orbes in
a-quales dupli &: cripli imc:rualJís effcdílec, fingula
cum tria Íunr urriuíq; comrariis inrcr fe curlibus or
bes peragerciufsic, &:
ex
feprem inccríoribus eres
quidcm parí cdericace, quacuor uero&: ad Ce&: ad
rdiquos rres celcrirare quidem impari,dcbira ramm
racione conuerri. Poftquam igirur íccundum crea=
toris íllius mcnccm coca anima- confücurío abíoluc
ta
fuic,
mox omne corporcum inrra ipfam cffinxit,
mcdlumcy medí.e accommodans apeo modulami•
ne copulauir. Ac illa a medio pcr omne uíq: ad cadí
extrema Íe porrigens,
dé¡¡
excrlnícrus círcumfufa,
fcQ¡
in íeipfa couercens, ica fcmpiccrn;r fapiemísque
uitae in uniuerfum rempus diuinum dedic c.xordiíi.
Ec corpus quídem
c~li
fpcd:abíle fad:um eft,anima
ucro orulorum effugic obcuicum,rationis &: modu
laminis compos ab aucore fuo omnium quz feme
per funr & ad incdligemiam pcrrlncnc oprímo,ipfa
quoq; oprimaomníü qu;r genira
funccffcd:a.Quo=
nía igicur
ex
cribus panibus,eodc ícilícu,&: altero,
ce dfencia coflaca eft,racione proporcionis díCHnd:a
acq; compad:a, necnon in (cipfam orbe rcReécicur,
quocics aliquid arcíngit quod elfentiam diuiduam
liaber &: quod indíuiduam,in ídpfam omnino con
ucrfa quid
lic
urrunq; diícernír,&: cuí quid íde!Jl
!ir,
a
q uo alrerum &: diuuíum,ad quid quaeq¡, & ubí,
quomodo, &:quandoelfe huiufmodí aliquid ucl
pací contingat, cam in iis quae gignuncur, quam in
illis qu:r femprr funr eadem. Ratio porro ad ipfum
quod ídem ucrgens arque uerídíca, tam drca alce=
rum qutlm circa ídem ueríara, &: fine fono ltrepís
tÚque omni in co quod feipfo mouciur reuolura,
q uando ad fenfibile aliquid fe conurrtic, fi cune ería
alccrius
' erfaeé¡; narura- circulus reél:c per omncm
ipGus
m rcm ipfam nunciec, opiniones fideÍ=
c¡ue a
nes firmas uerasé¡; produdc. Quando
rurfus circa ratíonalc fe uerfar,& ipGus quod ídem
cft circulu
fe
apee rcuoluens rem dcnunciar,inrellec
étus nccclfarío Íciemia(¡; pcrllcirur. H a>c quífquis
in
alio
qu.lmin anima
fieri
dixerir,
a
uero peniius
aberrabit. Cum igirur hoc
a
fe
fad-um fcmpircrno.
rum dcorum pulchrum Cimulacrum mouerí & ui•
ucrc pacer illc qui gmuir animaducrccrec, ddeéfa,.
tus eft opere, &: hac duétus lz dcia opus fuo muleo
ciiam magís primo illi cxcmplari Cimile reddcre co
girauir. Iraquequcmadmodum illud fempírernum
animal efc, ira uniucrfum hoc pro ulríbus cale faces
re ltacuíc. llUus quidem anímalís :rc<rna narura efü
quod gcnicooprri congrucrcomnino non poteft.
De geni1ur'1
l dcirco imagine :rui mobilem effingercd<ereuíc,ac
tcmpom.
dum co.!lum exornarcc, freír a>cernicatís in unícace
rnanemis a>tcrnam quandam in numrro Auemem
imaglnem,quam nos cempus uocamus.Dies porro
&: noétes,&: menfcs,&: annos, qui anee
c~lum
non
cram, iunc nafceme mundo naíd iufsic, qua> omnia
lCmporis parces func. Acqui erac & erír, ql!z nari
ccmporis fpedes fünc, non red:e a:cernae fubfrandz
a!Signamus. Dicimus enim de illa, cfr, erar, &: cric.
Sed íllí reucra folum rlfccompedr.Fu1!fe uero
&
fo
re ddnccps, ad gcnerarioncm ccmpore proceden,,
ccm r ferre debtmus. Morus enim quidam duo ilJa
fu nt. Aecerna aurem fubíl:amía cum cadcm ícmper
&: immobiUs
pcrícuer~r,
ncquc Íenior feipfa
fic
un.:
quam ncquc iunlor, ñtquc
fuic
haéhnus,nrque
cr1r
in poíi:crum, ncquc recip1c eorum quicquam,qui:
bus res corporcae mobilésquc ex ipfa gcnerarionis
condicione fubiidumur .
empc ha:c omma tero..
poris ímicancis ;ruum, Peque numero reuoluends,
fpecics fum . Saepe edam dicimus quod fadu m
di,
cffc faétum: quod fü,in genuacione
e!Tc:
quod
fiet
dfe faclendum: &: quod non
de,
non clfe. Quorum
nihil reéte &: exada racione dídmus. Sed exqulfi.:
tam de iis difcufsionem praefens dlfpuracio non re.
quirie. T empus uero una rum cedo fadum dl:, uc
una orca, una cciam dílfoluamur, íiqua his dilfolu=
do unquam concigeric.
Et
ad cxemplar aeccroa: na=
cura:: ideo fadum dl:,uc mundus hic illi praeftamio–
ri quoad pocc(l: fimilimus
fü.
Illeenim mundus,hu
íus exemplar omne per :ruum efc. Hic uero pcrpe"
cuo per omne ccmpus fuir,
füé}¡
folus,&: cric.Hac ra
tione conGliÓque ckí ccmpus creare uolcntis, ol &:
Luna,&: alía- quínquc ftell:r qua- uocanrur crraci..
cae, fadz fum,quo cemporis numerus dillíngu:icur
arque obferuecur. Cum uero ftellarum huíufmodí
corpora Ífpcem
fecilfecd~us.fepcem
orbibus qui als
ceríus ípíius díuerfiré¡¡ narura: drcuícu uoluunrur,
adhíbuic. Lunam in primo fupra cerra círcuiru
Pº"
fuir.Infecundo Solcm. Luciferi dcínde globum,&:
Mcrrurii facríi uc dícirur orbem cirrulis affíxic,
º"
lí
uelocícacc zcqualibus, pocencía uero illi cotrariis.
Olio
fü
uc apprfhendant fe inuícem, &: a feuicifsim
apprfhtndanrur fimilicer h:r füllae, Sol,Lucifcr,&:
Mercuríus.Czcrrarum fccllarum ordmcs progrefa
íitscy &: racionu fiquis omnino percurrere uclir,
plus eriropm:ipfo, quod operis gracia fumerur.
Haec mim force
;l
nobís pro dígnicace rci alias
G
da..
birur otium rrad:abumur . Pofcquam uero Gngu•
Ja
qua- ad fcricm remporis perrínebam,conuenien•
tem libi progrdfum forriraíum, corporáquc ncxí.s
bus compad:a uíralibus animalia cuafcrunr,
pr~
fcrípcum renorem &: inCHcuium ordínem tenue=
runc :
ut
uíddíccr fecundum alcerius diuerfaeé¡; na"
turre obliquam agicadonem cíufdcm ipGus agira•
rioni fubkd:am, orbes illi parcim ampliorcm, par•
tim angufcíorem cirrulum peragam: &: quae mi•
norem,uelocíus: quae maiorcm, rardius reuoluan•
cur. Scrundum uero ipfam dufdcm narurae latio–
nem, quae udociísimc pcrcurrunt compraehendcn"
tia,~
rardiorlbus comprrehcndí uidcmur . Omncs
quidem eorum círculos íuperna illa uercígo uaria
circuiáone rcuoluens, propcerea quod ífü duo•
bus Gmul concrariis motibus agiranrur, id quod
tardífsime ab ipfa quae uclocifsima dl: rect:dit, pro•
ximum declarauit .
Ve
aucem dfcc qu<rdam ue=>
locicacis illorum carditarÍsque mcnfura ccráísima,
omniúmque od:o moruum prodiret in luccm chos
rea, accendlt luccm clarifsimam deus in fecundo
a
cerra circulo, quam modo Solcm uocamus . Cus
ius fplendorc: co:lum omne illufrrarecur , &: ani:
mames omnes quaerunque natura numerl capa•
ces fum, iplius participes efficcrencur, ufum nuo
merandi dífccnces ab illo eiuídcm limilísque nas
rur;r circuícu . Híncquoque noétís dicique uaric•
ras orca cfc. Propeer haec eciam uníus íapicmífsi..
m\que circuicus rc:uoluúo. Menlis uero proum•
rus, quando Luna luftraco círculo fuo Solem con=
fecuca dl:. Anni , ubi Sol fuum pcragrauit or•
bcm. Ca-rcrorum aurcm lldcrum ambírus igno..
ranrcs
homincs , praecer admodum paucos ,
ne~
que nomine certo
íllos
appdlanc, nequc numtris
inttl'