C
O M P E. N D
J
V
M.
C¡uomodo
f.zciat~rzt~rca p~r
elfeoiiam,dar
dlC
r.ebus_: per
idem,res
úbi
co01uogt~
&aliJS-:per
alreru~
uero femogn:per
fiamm in natura prop;ia confirmar
&
ordine:permorum
m~
uer,& cfficit u_t
mouea~ur
&
agaot.°-!!.amo~rem
non immen
ro Plato in anlDla fubncanda, rerum omruum
~en
era cerra
quadam
ra~oae comm~fcer.~ixta ~ero ~z~i~uucem
ait
h~r
monica raaone,non amhmeaca, alioqutn mm/b. foret ahcu
bi dillnoutio:aeq; geometrica rároru proporrione, alioquin
tita
forer a:qualiras tn mixtura,m cum enrema corpomru di
nerÚr:ue prox:imeconípirare non polrer. At harmonica r:uio
11;¡riorum!imilirudtne confians,
&
difsimtlia facit !imilia,
&
ín:c.:¡ualia communi quadam a:qualitate connefür.Eiuímodi
autem
e.ftanima:, rum ad ft:ipfam, rum ad corpora qualicas
&
officium.Siue enim agat fecum ipfa, ram inrelligenri:r:, ut ira
Joquar,idenrirati quandam mifceralteriratem,c¡ulm rarioais
alreritari quandam identirarem.Similiter in imagiaarione fa–
ci~
&
fe~fu.Siue aga~
in corpus_.in or<ljne quodam /l:abili qua–
fi
1dent1tateproducit mouoa1s altentarem: quodapparet in
ccdo:irem fub cedo in ipía generatioais alrerit2re per conti–
ouarú ordinéferuat ideotiraré:
&
utrobiq; conferuat elfentiá
ate¡; re/l:iruit.
~arnobrem
deus aoimam mundi componeos,
naturharmooíca ratione, tum in rerum generibus inuicem
commifcendis,tum ia portion.ibus iplis, quas ab cis accipie–
batad animam componcndam, tum in anima: uiribus ortum
tins euefiigio comiuotibus,tum in muadi íj>ha::.risanlmx·có
gruentibus.Talem uero mix-turam anim::c conuenire, Plato
non Coluro rarionibus perfcrmatus e/l:, fed etiam conieéhiris
acceptis
3
mundo diligenter aufpicatus. Cum eoirn múdi cor
pus,& fub anima politurn,& eius gratia faélum,&ab ea reélú,
morum reformatum contemplarerur, natura:coofentaneum
Íl!dicaufr,ut
a
figura muudi uelut
i~uagine,forrnam
quandam
ems anu_n:r:tanquam
exmplarcon1eéfaremus.~bus
itaque
proporuombus ípha:ras mundi compoliras,diípofüas, a!'ita–
tas, fuípicicbat, eiídem ferme, id e/l: hatmonicis rario.ilbus
~us
ammam auguratus e/l:efre conremperatam: ut quemad–
modum apud ?'ulicos
:l.
conccnru
artificio
fa:
mentís prof!uir,
&
conccntus m uocem,
tic
ah harmonia ca:lcfris anima: in
mundum tranfcat harmonía. SedPlatonem ipfum iam audia
mus. Vnam principio acccpic portionem ex uniuerfo. Se–
cuodam
u~ro
prima: l'.artis duplaro.D_einde tertiam, qua: fe–
cuodxqu1dern fefqmalrera
e/Ter,
pnma:
u
ero rripla. Po/l:ea
quarram/:CLmdx duplarn.
~nram deinccps,terti~
triplarn.
Sextain_pnm_:e~élupfam
.Poll:remo feptimam, qua: partibus
fer
&
mgmt1pnmam excederet. Ha:c ille. Con/l:iruamus er–
go rriangulum in cuius apice locara lic unitas'
a
qua terni u–
n:inq~ nume~
prof!u,át,h.incpares,inde limiliter impares: hac
u1dehccrrauone,ur
a
partealtera po/l: unitatem primum duo,
dcmde_quaruo~,dem~m
oélo:altera ex parte íub unitate !imi
hterpnm~m
tria, dcmde noucm, po/l:remo fepteruatq; ui-
ginti. Primaitaq; por–
tio qua
acc~it
deus ex
r
fJ
4
8
3
4
8
'-7
ipío genern, ut ita lo–
quar, fermento adani-
::::.~~G~:nb~~·a~fu~:
prim~duplus.Tertia
ue
ro teroarius, cuius ra–
tio tripla e/l: prima:,hoc
ell unitatis,fefquialtera
uero (ecúda:,id e/l: bina
rij.
~rta
portio qua-
ternarius, duplus fecun
d~,lioc
di:
bioarij.
~n
ta
nooenarius,cuius tripla ratio tenia:,id efi ternarij.Sexca o–
fü:>nari~s~
cu_ius oélupl":ad primá,id e/l:
unir<1t~_pro_portio.S
e
pnma mgmuíeptem,rauo qu1dern adnoucnarm mpla,unita–
céucro excedenspattibus fex atq; uiginti.
lo
his miq; nume–
ris raciones omoes cópra:hendit harmoaicas.
Ni
in fefquio–
lbua ioter nouem & oél_?
_propor~ione,progen~it
tonú Mu–
fis
nouern obtcmpcranrc.1n fe[qu1altera 111ter tna & duo Día
pcnte,grati~
uo_cis quint<I!
Venere~.ln fefqu~terria
intcr
qu~tuor :uq;
tria
D_~arelraron
Mcrcu;1a!em uoc1s quana: natura,
~e~C;cooíonaotJ¡s accommodan~c.
In
dupla, ínter duo
&
unú,
ne
•~ter
quaruor
&
duo,ruríus J_?tCroélo & c¡uaruor, Diapo–
f~~,1d
efi.
Uf'lUe~fárn,
&
abrofu~a ofu~z
UOCIS
peperit mefO•
d1a Apolhm
dedicara.Intripla intcrma
&
unum,iténoué in–
ter
&
tria,rurfus uiginti fcptem arq; noué,Diapafou Diapen–
tc,id
e/l:
oébu_z úmul
&
quita:
lo~ialé
cópofmt íymphoniam.
I~
qu_:drul'.la •?te_r
quaru~r
& uou, & ollo atq; duo,íympbo–
mli cotcxu1t D1fd1apafon,1terum per fon
os
quindccim Apol–
lini concinenré.Venu/l:arcm uero,rum uocis
terti~,principijs
ioferutt
I?iat~lf~on,~Ú
uo_cis
ferr:z,~~ibus
fübncxuit Diapé•
tC'.ut
d~hc;:ioon
uoci&
u~1ufq;
mo_llme, hmc quidem íccua–
dz uoas, wde uero {epuma:afpenas lemretur.lta enim cer–
rQ
uox,
&
fcxta funt mollitie linules, Úcut fecunda cadcns
~prima,
item feptima deg.ener.insab oaa11a. funt afi>eñt:ite
per!imiles.Priocipio ubi aeum ait :iccepilTh portiones fepté,
my/l:eriú
retigit.tÜio muúca,rum
eu~
m
natura.Inmuúca qui
dé, <¡uooiá
ad
feptimú ufq;
~dum
omnis uocú progred.itur
difcrepantia:po/l:qué fit ad eadé rcuolutio. lo natura uero,tú
quia multa per fepteoariú in naturahbus tranliguntur,quade
re ca:ceriPlatonici fatis multa dixerunt:mm quia fepteoarius
umtatcm habet,ut copulam gemina: uinitat:is::itq; ex his
ge~
minis
&
feipfa rurfus e:rplicar triniraté. Eiufmodi uero c/l:u–
oiuerli limiütudo.
~d
quidem in tria principio di/l:ribui–
tur.VndePlato bic ternariú commédauit.Dill:tibuitur inqui
in :t:teroa
&
tempora]ia,horumé¡: media.Aeterna fub trmita–
tis proprietate pofsident in d l'entia quidem úmplicitatem,in
u.inute ueto /l:abilitatem,io aaiooe reBexioné. Tem¡rnralia
uiciísim in trina dimeníiooe cópolicionem habeot eífenti:t:,
iterií uirtutis mobilitatem, aéhoois deniq;
tra0ÚtÚ.
Imer has
nero trinitatesa:ternorú atq; temporaliú,animamedium ob–
tineos,gradií elficit feptimum.Efficit qnoq; nonum, hic erii
:l
Platone landaturn.Nonú inquarn,quoni:í ipfa tres liabet uul
tus.Nam &ad feipfam,& ad fuperiora, mferioraé¡; coaueni–
tur.Iuuat hic antequam reuercar ad feptenar1ú paruperadbuc
ternariú un3 cum nouenario
commend:ire.Trioirasnumero
rum prima,principiú
&
medium,fincmq¡ rerum coorinere ui
derur,atq; fofa inter nnmeros ratione quadá indiuidua conti
nere.Siquidem f10g1da ha:c !ingulis lignificar unitaribus.Prre:
tcrea !iuecaufas rerú percurrcrc libcat,tripliccm in caulis in–
uenies (lfOprictatem.Sunt eoim caufa:in feiplis,efficiunt
cffe
élus,& fatl:os reducendo pedicium.Siue ad effcélus defeca–
das confiderandos,depra:heodcs limilitertrinitatcm.Narn
&
effeaus fitnr in c:iulis,proceduntab 1llis, connertuntur ad il–
I:is:.Siuead animam te conruleris,qua: fublimes caufas cú infi'
mis
conneél::it elfetl:ibus, afpicies eam in feipfa mancntem
&
declinantéad elfeaus,& ad caufas afcendenré.Arc¡ui ha:cani
ma triplici feptenario regir mundum. Primo quidem ocuIris
quibufdii fcptem uinbus planerarií in firmamento per caufas
dominantiií.Secundo feptem planetarú formis, in globis fe–
pté htrnamento fubieélis.T ertio ferré muneribus planerarú,
gener:itiooé fub Luna
regentibus.lJ.!!ippe cum fub Luna,ui–
uilicú quidemlumen Sofi,calor autem ureas Marti fubijcia–
tur:in cerra fuperficies uari:i Mercurio, moles amé tora Samr
no.~t
in medijs regnat humor: & aerius quidem obtempera&
Io111,Aqueus ucrp[una:,Mixtus deoiq;Veneri.ltem agentes
cau(a: fequ untur Solem,Materia: Luaam:Fa:cunditas caufa–
rum agenriurn Ioué:Materiarum fa:cunditas Venerem:Expe
ditio ad elfefüí uelox Marrem ate¡; Mcrcurium.Illií quidem
propter uehementiam,hunc amé ob ipfam dcxtc-ritatemmul
tiformcmé¡; uirtuté.Cunélorum uero continualio permanés
Saturru> poti(simú dedicatur. Ca:terum hic pertres feptcna–
tios ordo progreditur a
Cept~narijs,qui
fecundum tres
anim~
mundana: uires di/l:ribuuntur. In hac enim intelligécia eíl: cir
culus /l:abilis.Circulus quidem,quia iUuc unde e/l:,ref!ei'lirur.
Stabilis,quia Cubito.Sub intelligétia qualifub firmaméto rres
funt uires,fcilicet ratio uniuerf:ilis,imaginatio,
uegetatio.Inra~ione
funt r_rcs circuli quodamodo mobile_s '.1tc¡; téporales.
Pnmus ab ammaad caufam amandam,atq; u1cil$1m, naturali
quodá in/l:inélu clam ita ferenre.Secuodus
a
rcrií caulis ad ef
feélus conlider.ídos,atq; conuerfo. Tem'us ;\ formis IJelsé¡;
rnagis uniuerfalibus ad minus uniuerfales decurfus uiciúím–
que
recurfus.Inreliquis duabus anima: uiribus omnino funt
circuli quatuor !imiliter tcmporales,Ín utraq; bini.Prirnus ad
caufarn fuam ref!exio
naru~ahs.
Secúdus.abeifdem formis
ad
cafdem cena qua:d!í interuallis certís & perpetua reuolutio,
per quam & ia ca:lo configuratiooú, &fub ca:lo transforma
tiooii téporalís & cerra teuoluric¡.11roueoit.ltaq; circuitus ge
ncracionisnecefG.rio ca:li circuitu fcquirur, hieuero circui–
tum anima:. Rcuolurio animx orbem i_nrelligentia: comíta–
tur.M,orus quidern anima:, !i ah
int~llrgentía
peoirus defera–
tur,/l:atim tam in pcrcipieodo yu:im in agcndo,folum tranfi–
bitin
rcélum.~d
autem repetat fcmetipfam,!imilesé¡; pe¡
afia gyrosglomeret, forritur ab inrelleélµ quodarn fuperio–
re,qm & m:inens in fe, & fubito cóuerfuf ín caufam, largitur
imelligentiam anima:,per quamquafi porreélam manpm li–
.íl:iranimam natura propria uagabundam: morumé¡; eius irre–
quicrum,a; ad reélam exr;a fe}ineam nacuraliter pron1orcm
retorquet 1n orbern med1um 111termotum reélum atq; quie..
cem.~111c_anima i~ femetre~it~ram,cat,
mentemé¡¡ profirn•
dam circuir,& lim1h conuertit 1magme ca:lum. Sed de
his
11)
Theologia di1fu!ius.Rcdeamus ad numeras.
SVl\IMA NVMERORVM HARMONICO–
rum ad compofitioncm Anima: conduceotium.
CA P. X
X
X
111.
V
Ni
tas
in fuperiori figura lignificat !Pfam
anim~
unitat!,
fiwpliotatemé¡; fublimé,& propria diuina: unitatis 1rna
R
gíncrn,