fN Tl.M.A.EVM
ginem,& in ipía manenre.Dualius procelfum animx ia pro
prierarem
íuam
unitate inf.:riorem,& quadam iií rationemu1
tiplicem.Tnnitas r<'greífum cius ad uaitarern, tú propriam,
'1JID
dtnm
0
am.~trinitas
progreís1oacm
aa~m:c:l
íe in mate
riam quaruc;ir elemeatorum gradibus d1gerendam.Sep1en;i–
rius u1rtutem eius per íepte!m planetarum ípha:ras elementa
-re~uram.
oaonarius mm per othuam íph:cram planetas gu
bernaturá. Nouenariu.s munus amm:x:oao fph:cras io unacñ
formá concil1arnrum.Vigiati feprem numeri
íumm~,ple~i_ru
dincm eius omaia in omoibu:S coUeüuram. Nam u1grn.u le–
ptem lumma íupradiélos numcros continer, atq; e;i¡ iflis dem
ceps ordrne pofüis,ur compuraoti parer,implerur. Neq; abre
pares in figura,&
imp~res
numcri
~eícnb~mtur,
quo per
Pª-:
res quidem narnra anrm:x: d1111fib1lts, per 1mpares,aure1u rndi
uiñb1lu cogitetur,& fa:mioea ftmul uirtus,& maícu1a. Colli.
guntur quoq; numeri !meares,&
íuper~ciales,& í~lidi,.ut
co
gnoframus ammam penecrare per omma, & amplifican paf–
um penirnsé¡; implere.Defcendit utrunq; figura: latus ad íoli
dum utrinq; numcrum. Hinc quidé ad oélo 1nrer pares, iodc
uero mrer impares ad ícprem
at~;
uiginu.Vrcogitemus ani–
ñu
m utraq¡ f!;>lida,fcilicer tam cóp
ofüa qu3mfimplicia pror–
Ílls
implere.Inte.ru\llla uero numerorulJl dupla & rripla & re–
liq
ua qu:c pr:i:.4iximm, ci.uüi proprie inanima úbi uelint,&
(i
a¡>ud Platomcos adhuc e!l:ipnotu1J1, licet ramcn in pr:cíen–
tia forfan hunc in modun¡,ut
11\l
dicam, u;iticinari. r:>cú:riba–
tur iraq; triangulus icerun>,in cuíus íummirarc
fit
effenr(a.
In
farere uero ub1 numeri
impar.esdeícribebanrur,delionemr in
fjnítudo.& deinccps al
tem;¡satq; morus. Adn fa1ei"e ubi di–
,dilponebaomr pares,fitrermiaus, deinde idenritas per ordi–
nem
!l:~rnsé¡;
fequarur.Hic quidem íepre fimilirer ha)>ebi¡¡1us
'
Jimires,quorií
f1-
$.tf'111i
9
9{/""'f
nima íub e.adem
8
ad fe inuicem ra
Eft•11t.i.i
rione
forfit~ pa~
ticeps fingi po–
te!l:, fub qua ab
,ermimu :,
ioirio detcripti li
rnítcs numerorú
idontit.u
3
in uicem
fe
r~ípi
ciíít,
utanima e-
Jlal'fS
4
iufmocji propor-
1ionc tií quinq;
rerun¡.
g~n.c.r~, ~
duo geberií eleT
menta, id eft ter–
piinú infinitudincmé¡;
p~ciper.Sit
ígírnr
c~~mpli
gratra có?
paratiu cffenti:c ad cunéla fimnl coniunéla,íeíquioétaua. For
~a
enim rotius cómuaís uno íaltem ercedrr grad'! quaíi to–
po,proprias partiuQl qualitares.Sit íub etfenti:¡. inliairudo, íd
e!l:,formabilis
~ptirudo.Comiretur
h!ic terr¡¡ious,uelur ipfius
forma.Sité¡; termioi acj. infinirudine'm proportio !'lupla.Sups:–
rari enim oporret ab aélu potenti¡¡m patieodi. loliaimdinc¡n
íequaturalteriras,íed terminum comiterur
i
d~ntir~.Atq¡ h~c
ipfa identitas alteritaré íuperet Íelquialrera
ratione.Po!l: h:cc
·fequatur morus alteriratem, !l:arns aurem i
demitarem.íupe•
rer~
fiarns motum proportione íeíquirertia.
~d
Plato fi–
gnihcauir,dicens h:cc ab illis uix firperari.Q!!,9d
li
proportio
ne~
hic e1<p.lic;¡ra,s
conqder~ucris,
inuenies inCupcr tripla.s
&
c¡uadr.u¡¡l~s,ficut
.3b inicio parnir in figura.J'13n¡ fllOtum qui–
,dem ad infinirndioem,inuenies e!I'e triplum,St¡itufll
u~ro ~d
eandem
qu~druplum.
C:cterum ur excogitare poís1.mµs har:–
rionicam participandi proportionem in anima,non folun¡ (e
Fundum 9uinq; rcrum genera
&
dementa
duo,uerumeti2m
.feClindum uires proprias,íeptem gradibus difirrburas,redda–
mus iam fipgulas :tnim:x: uires, fingulis .uel gencribus uel ele
mentis .$unJaucer:n
ha:'
uir.es, unitas.Ji~telligentt~,uoluhtas,ra
tió,imaginatiQ,ni¡ con
neéle ¡idi,uis generandi.P9.!l:remas ue
:ro has duas uires í:cpe
ful>
una '!el oamrre uel uege1ati9nis ap
pellatione
compl~élimur.Conteramus
igirur hocpatlo,.fcrli•
cet anim:e unitatem,effenrire:Volumatem infinirndrni:lntel–
.ligeatianuer~in~:
1maginationem alreritatr:Rationem
id.entitati:Generandi uim, momi: CoDnefrendi uirturem,fi
atui.Similcsé¡; íupcriorum inrer has 9ir!',s,proportione$ excogite
mus. Ar
!i
:i:quafes in anrma P'?Pl?rtiooes rerum alibí
elfe
di–
ximus,non Arithmcricam
parit.~tcm,íed
:cqualitatem harmq
,nicam ínrelligi
uol~bamus.
P E R
1 N T E
R.
V A L L A
S
P H A E R A.,.
rum Plaw i111ernaHa rationum ín-
ter
aoim~
panes aucupatur.
CAP. XXX!l"lI.
Q
Vemad~1odu~ exi~aginis
lincamcatis fzpe u_iuentis
form~
lmeame:a contJCJmus,fic ex hocimaginario ccx:le
/hs
ani~a: uuhu,~i¡e
in ípecularí materia miídi cooípicimus,
ueram eius faciem pro ufrrbus couiel!amus. Dupla
iginrr~
tnpla
&
ca:tera intcrua11a in prima numcrorum figura <leícri–
pta,Plato
~nu~niri
arbitratus 1n ípha:ris,ad anima: partes
&
ui
rcs,unde 1n íph:cras tranOata fuat,retuht.Pmauit enim qua
mm ípatij
:l
t~rra
_uíq;
~dfo~am
exm, duptum
:l
cerra adfolE
uíq; protend1:quarnmq; ab 1pfa uíq; ad fotem,rríplum ab
ea–
dcm effead Venerem. Rurfos qnantum
a
terraad Veaerem
quater rantum ab eadem ad Mecurill.11;).ltem qu:ítum ad
M.;
cunj llellam ab ípfa rerra, nouics rantum
3
terra ad Martem
Et quanrnm
:l
cerra ad
Martem,oélies tantum
~
tcrraad IouE:
~anrnmé¡;
:l
terra
el~
u.íq; ad
lo~e.m,íepties
&uicies tantum
a
cerra uíq; ad Saturo•
c1rcum.Hic mter ca::terauides grauio–
res
planetas louem
at~;
Sarnrnum utriaq; per fo1idos aume.
r'!s
.defignari.Etfi alib1 ex aonnullorum Pychagoricorum o–
pm
1oae,ahas mteruallorum menfuras recenfüi,Platonicas ra
men probab1.liores.exiftimo. Per
~:ccaurem ~orí~n
inrelligi
poíl'imr qu:x:m dec1mo de R.epublici de íph;ns obícurius in–
uoluuntur.ltem
pe~
tila qu:x:
~e
nui:nerorum proporrionúm–
que mrture tr
aélaurmus,comellan poffuntqu;r in oélauo de
Republica de
c.cx:lefü circuitu,& numeris, & proponioaibus
implicanrnr.
Qy
O
M
O
D
O
RE PLE
A
N
T
V
R
D
V
P
L 0-
rum triplorumé¡; numerorum interualla,
<;:A P. X
X X
V.
P
lato po!l:quam príma.m excogitauir figural)l ícprem lírnl
res conrinentem, in qua dupf:c arq; mpl:crariones q5prz
hendunrnr, deinceps
alter~m
efflngi iuber figurá,adeo l)laio–
res numeros complenrem,ur ubi dupla: íeíquirertijs íeíquial–
terisl¡; replenrnr, h:c quoq; medi:e feíquioéla.uis fic rmplean–
tur,ut íeíquiterriarum íparia ronum capiant.Deícribaruus er–
go fi_gnram prim' fimilé,ícd íenarium ponamus in apice,pofi
querh longo Íp$rio íubdamus eius du.rlum, id e!l: duodeoa–
riíí, idé¡: fpa.tiú occn-
pemus oaonario
ll-
6
mul &nouenario.J:>e
J'
'!
inde fimilirer long.Ó
;/
""'
<¡,
{pario uiginti qua-
;,,.
"
:1
ruor pofi duodecii¡1
;
8
"o,6
deícribamus ,
l3l.
in
~,,
~
1<
,
hoc ipfo ípario íexde
3~
'!.\.
~
dm decemé¡; & oao
3cr
"º
6 ..,
ponamus,eodé ordi-
"'ª
\.
flC
ínter uiglori qua-
~a~. ~c~.~~~};~nr~~
ginra duo & rriginra
iex inferentes.Haélenus duplorií latus abíoluimus. Deinceps
uero mplornm Í)>atiQconiummemus,procul
a
ícnario íecer–
nentes deci!
&
ollo íenari¡ triplum,atq; ínter eos noué & duo
decim delignemus.Similirer inter decé & oélo & quinquagin
ta quarnor eius rriplum,uiginti feprem &
trigint~
íex colloce
mus.Pofiremo :l quinqtrngmtaquamorad eius triplú, cérum
íexagint3 duo,per gemina fimiltrer media, ícilicet oélogima
11nií cenmmé¡; & oélo
progrediamur.Vrergo ad primá figura:
huius duplam habitu
dinéreuertamur,confideremus
Ínter
(ex
& duodecim medierates dua ,oélo íc1licer atq; nouem.
Et
o,.
élonarium quidem in ter íex
&
Juodecim rationc harmonica
íehaberc.Nam & excedir ícnarium,rerria íenarij portione:&
erceditur
á
duodenario,proporuone fimiliter duodenarij i:r
tia.Item
ad ícnaríum (cíquitermrs e!l:, íed duodenarius ad
1-
plirm efi
íeíquialter.Pr-xrere;i difl'erentia inter duodecim atq¡
oélo qua
rernarius cfi.Dilferentia ucro in ter oélo atq; fer,01
narius.Sic ígirur quatuorad duo,úcut duodec;im ad íex,dupli
cem continent rationem. In his uero,qua: dix-imus,artJ6cium
ueríarur harmonicum. Comparemus quoq; nouem & ad íex
per fefquialteram, & ad duodecim ps=r íefquitertiam qualir.a–
tcm,& ad oélo per ícíquíoibuam proprieratem, qua rcfoncr
ronus: intelligemus profeélo hac ipfu íefquioélaua duos
~ef
quirerrios coOigari,1d ell,odo ad ícx, nouéé¡; ad duodeCJm:
Neq; dee!l: meáíeras bis numeris arithmetica: íiquidcm nouct
narius ícnarium quidem excedit ternario,&
a
duod~na,rio p~
rirer ternario íuperarur.Similircr per rationes eaídept to 4u–
plrs íequentibus procedamus,colliganres
dupl~s qmde~
per
feíqnitertias & íeíquialteras: ítem ieíquioélaua pr!>porrrone
íeíquirerrias geminas conneélenres.Srmiliterfermc
e~cepto
tono perrripfásd1ícurrere licer. °-!!9niam pero
íe~quttertJ:a
raciones non folum ex duobus tonrs fiunt,uerumeaam ex he
mitoaio,& hoc quidem minore, cui
d~efi
ad
plenum
~em•~?
nium patticula qu:cdam,idcirco Plato inquit,
in
íefquttem¡~
porriunculam quandam effe rcliébm.C:crerum
q111dn2~
fibi
uehrin anima figura hzc per ampliores numer?•
erphc:it~,
nondum íatis túCletur áPlatonici.s explic:itwn, ncque nos"'
rrzJC;¡