4000003575

L 1 B E R

X X

·l

·l;

qualia caique uidentur qua:que, ralía eff"e , adco nt res nuU:e

cífentiam habeant propriam, íed humana opinio omnium fit

menfur;t: ideo Socratcs contraProrogoram infen,alios

qui–

dem hommes effeopnmos,fc1licct prudentilSimos.alios ue–

r o pcú1mos, (cilicct

prudenna remotiíSimos. At fi, ut purat

l'~otagora:;,

unícaique uera ílla fine qu:e quilibet opinamr,

:iu~~:i;ed~t~o~~~~~:rft;b~~~~~:i~nl

1b'r~d~;~~i';;j~:=c~~cf~=

tatur:oportoin:l'men

.r.

hic breuirer cófJrari,utfacd1us Her–

mogeo1s <>pinio

ele

1>nminibus Hlius quodammodo íimilis

refelli polfcr. Profcao Hermogenes-baudquaquam Prota–

gora: de rebus

dilf~n:nr1

cred1t: red dum nomina rerum ue–

ntatem ex homianm arbirno habcre f.ztetnr,

clam

in Prota–

goncam de rebus declinar fcntcnriam. Latcmer quoque in

opinionem f:mliydemi, dicent1s omnia omnibus Ítm1liter

femper adcfl¿,.

!:'UÍ

ex eo brcuitcr reprobarnr, quód non alij

qu1dcm boni d lcm, alij

ero malí, li a:que omnibns adeffct

uircus

uitium. Tu uero 1nrer ha:cnota uitifsimam l'la–

tonis noíl:ri fentenriam , cotam mrtutis uím in ipfa pruden–

t1a, totá uiti¡ in imprudentia collocari. Poíl:qu3m coafurora

eíl:Protagor:r: & Emhydcmi fentenna, concludítur res ipfas

non pro opimone noíl:r:i, fed pro ipfa natura fua in ipfo or–

dine rcrum tales, aut tales eriíl:cre . Q.i!_od ít naruraliter fefe

habcnt elfentia:., naturales quoque funt a8:iones atq; pafsio–

nes.!taque Ít dinidere uel comburere rem quampiam íl:udea–

mus, non

t:u;n

pro arbitrio noíl:ro quam pro natura rei id

fa–

ciemus,ut eo modo

iníl:rumento quo dinidi pofsit :iptins,

dimdamus, ítmiliter(¡; con¡buramus. At dicere

nominare

aélio qua:d:im círe uidetur, ideoé¡ucpropriam debet haberc

naturam,ut non ita ficucplacec nobis,fed

rei modus exigir

nomiaemus. Eíl:enim nomen iníl:rumentum quoddam,qno

rem nommatam ab alijsd1(ccrnimusarquedimdimus. Eiuf–

modi uero iníl:rumcntum

patet in c:r:tcris, ad proprium id

officium non c:iíu, non pro libidine, fed arte accommodari

ita debet, ut ea

Ítt

forma difpoíttum per ipfam artis idcam,

qua: uelut ad finem ad difcernendí:í aptifsime d1uidendumé¡;

conducat.inllrumenmm uero huiufmodi, id eíl: nomcn,tum

ad res difcernendas, tum ad docendos audientes accommo–

darnm,non cuiuslibet eíHabricare, fed anificis cuiufdam no

rninum condttoris.qui omaium eíl: rarifsimus. Hicautem ea

racione nomina fabricar, qua artifex ufurus nominibns exi–

g itacque iníl:ruir. Talero uero

cl1e

Plato uult dialctlicllm.

At11le quifabricat, ad ipfam reí ideam mente conceptam, in

qua ncra conliíl:.it ratio nominis, componit nomen, cena

qu;id,Jm lignilicarione pr:cditum. Arque h:r:c ipfa ideal is ra–

t;io ítgnificatioque uerum eíl: nomen, maneté¡ue ídem circa

rem eandem in quacunc¡ne literaru_m materia fia.t,apud quaí–

-cunquc gentes, modo quid res ipfa

íit

doceac dtfcernendo.

Conclude nomina, Ít modo uera furnra Únt,retleq; ponen–

d:i,coRíl:itui debere

fap1cn te noroinum conditore, atque id

quidcm dialeélico admonentc, ut ea forma conflenrnr qua

rcrum proprietates pro uiribus imttentur & explicenr . Poíl:

hz:c

diligenter inquirens, :\ quibus difcenda

Ítt

nominum re–

a1tudo,1<l eíl: propria qua coníl:ituta Únt ratio' fophiíl:as de–

ridet , traducité¡ue nos potius ad poetas : non quoslibet, fed

diuinos , quaff qu

i uera rerum

nominaa dijs acceperint

a–

pudquos uera íunt

nomina.lo

ter !1:cco11enditHomeri poe–

íim

allegoricam df

e, etiam u

bi hiíl:oriam narrare uidetur,

quemac!modum

nominibus allegorice fiétis apparet. Re–

fert

autcm multa apud Homerum lieroum nomina cena al–

legoria: ratione compofita .

deind~

ad deorum afc_endit

n~mrna, quorum raciones ab au<>uíl:ioribus rheologis accep1r.

Prima quidem nominum poíti'lone,

Ca::~ius

ítgnific:i.t

ani–

rnam fplta:r:i:flellifera:., S:irnrnus\equenus fp

ha::rreaou

nam,

Iup1ter uero tema:. Secunda uero pofitione Ca:lius figrt1fi–

catdeum Saturous angelicam mentem, lupiter muncfiani–

mam

atq~ecreleíl:em. ~er~a C~lius

?ei iplius lignificat

fo:–

cttndirotcm,S•itt1rous eius

mt~lhgenn~ru,

Iup1ter beneficam

uoluncatem omnibus prouidenteoi.

Qii~rta

Ccrhus in quo–

hber numme afpeélumad fopenora defignac, Sarnrnus rCípe

tlum ad (eme11pfum,Iup1ccr profpfélum infenonbus proui–

dentem.

Prol~:tiorforc

cogar,

íi!1gulo$ h_ic deosrheologi–

ce interpretan uolucro. are¡: 1dqu1áem larrns m hbro De a–

more,& Theolog1a rraél3uimus ..Q.i!.oniam uero de diuinis

traébre non eíl: ems qm fcmper dicat fe nihil fcire, conueni–

eocer Socr3te ubí de diuinis ahins agn, dicit eam fapiétiam

nllJ>er unde nefc1at, illux1ffe, lignificans inípirationc opus

clfe ad ueram dimnorum percepaoné. O!!od

Ti~a:o,

onuw1oq:

Ph:i:dro confirmat. probat ídem & in cp1íl:o–

lis.

~odamem

diuinorum conremplationem ab Euthy–

phroae acccpilfefed1c1t, ironicuw eft, deriderq; illum &

li–

m1le' dn1101 mns profelI'orcs amb1tiofos. Q!io fit

oon

ímmcriro, qnx:ab illo

fingit audimíre, aírcr:it forc paulo

pdfi d1mitt ncú,admoncns confidendum non

c1Te

dofumis

:unb1tioforum,pra:ferum ubi iudicaot de diuinis , de quibus

eriam probatifsímus homo, nuoquam uthomo loquipoúic:

r..

d ahquaodo potius Ut tuba dei. Huic 1Uud quodammodo

úmile, quodPJmarchus aic, legem extareapud Grrecos, per

quam iuberecur Lbros ícelc:frorum hominum etiam bonos

medio to!li,m amorum memoria d.e.lerernr. Sigo16cat pr.c–

tcrea anuquos coníueuilfe cum qui 1nter lilcra cornpiebatur

da:IJlone,oe diutius ab eo farigarctur. paulo poíl: quibufdá

recibus íacrificijsé¡;

d:r:mone (oluere. Docet etiam nó

clfe

ongum tempus in nommibus conterendum.Proinde repr:r:

henCl1t iUos qui folas

m~odi

fph:eras íl:ellasé¡; putenc elfediui

nas:quippe cum ab his ranquaaípetlui nofuo narura propin–

quioribus atq;

mobili~U§

adaltiora nnmina ob maiorem ex•

cellenciam fenítbus noíl:ris ignota íl:abiliaé¡;

Ítt

afcendédum.

Narrat

pr~terea

deorum nomina non cafu,fed p:trtim huma–

na ratiooe,partim iofpirationc diuina inucfo1fuilfe. Nomina

ue;o heroica

humana fa:pe uel ex maiorum cognomeotis,

uel ex uoto foilfe pofüa. ideoé¡; cenam oominum ratroné in

diuinis nominibus potius qu:lm in alijs eíre

~rendam.De

fcen dit poíl: ha:c ad da::mones, aífcrité¡; Heliodi

prifcorumé¡

;

fentenria probatifs1morum nirorum animas in aereos da:mo

aes a

fcendere,qui & r

erum fapientia polleant, & generi hu–

m~no

prouidcanr.Tu

uero hic animaduerte,omncm bonum

effe

apicnrem,atq; ui

cifsim bonum quidem ideo fapienrem

euadere , quia purgaram fcrenamé¡ue \>oni homims mencem

dcus fapienti:e fure lumine imp,lec. Sapienrem quoq; idcirco

bonum eífe.guia neq; aberrat

fin c,ncq; in his qu; ad fincm

conferunr, follitur eligendis. Animaducrte heroes femi -

deosé¡; eofdem exillimari, :itq; ex mumo ínter deum homi–

ncmé¡; amore nafci. Hin

1llud, Sed ex deo nati funt."Q.i!_a in

re oífonditur ínter genus humanú diuinumq; COJ$natio. At–

tende mox officimn hominis

dfe

non fentire,(ed

,.a

qua: fen

íitconGderarc.Deinde íl:atíí anima:: m corpore clfe,non con

tincri, fecl. narnram corporis conrinere: Corpus carneo apud

Orpheum carcerem anima:: d.1ci atq; (epulchrum,ucpote qu:c

incorpore tanquá monua iudicctur.Mememo & Anaxa<>o–

ram pmauiffe mundi machina: unam ante alias effe anim;.'m,

unam quoq; pr:r:effe menté.Hincillud.Spirirus inrns alit,to–

tamé¡; mfufa per arms Mens agitat molcm.Deinde

con

lidera

pi:im Platonis modeíl:íam dicen.tis: Qllicunq; fapít,agnofcit

deos deorumé¡; ínter fe aomina i¡;norare. Addu orandum

eífe deum,m nobis nomea fui propriú patefaciat:exiíl:iman•

dú quoq; eífe nomina que; aos deo tribuimus, non ipfam dei

naruram, fed norioné alfcélionemq; circa dc11m noíl:rá ítgní

ficare.Idcirco obfecrandum elI'e deum,nc ipít io eo nomrnan

do diípliceamus.Idem in Philebo,

Parmenide, & Ph:i:dro, .

atq; T imreo. lnterprerarnr dcinde deorum nomina,narrans

primo illorum opinioné qui !lucre omnia purauerunr, quam

deni.q; improbaoic.Sed in h1s reueramcmenco deam Vcíl:am

íignificare effeutiam formarum feparatarú,diniaorumq: íl:a–

bilc fundamentum, ideo(¡: Vcíl::r:ante alios_deos facntic:ire

prifcos cófueu11fc.lrem nomina qure in diuinis íl:arum ligni–

licaru,ad illorum rcfcrri fubíl:anu2m:qure uero mornm,ad

a–

élionem:improprie c¡uidcm ad atlioné inrelleélualcm, pro-

prie uero adanimalé.Rurfü nomina deorú mafculina ítgni-

iicare in diuiiús :iélú e ffic1emem, fa:minina uero potenr1am

J\!'

mma

capientcm.Pra:cerea quod ca:lú

1110

motu geaeret tépus con ris

.fcrm 1-.

íumens,connnucé¡;

confumat,ima~o qu~d.~

cíl: rcferens detí

nc; quidli~i

Ca:lium,& Rheam,atq; S:uurnú fihos dcuorantem.!n his

fi~enc

l·

té Ca:hus eíl:elfcnaa ipfa diuina, Rhca e1u(dé uiro: Saturnus

UlDIS.

mens eiufdem.Saturni 6l1j idere lirntrerú,intelligcatia diui:-

na iatra

genic:c,qua: ítcur prodncunrur

ment<-,ita

red

cuntur in mcntem,cas in fe,m ita d1xcrim,abforbcnté.Mul-

ritudo uero deorum circa dmerfas mundi panes diíl:ributo-

rum,& ia

i2lis

carundcm parciú continctur ideis, & in ange-

Jic1s mcntibus id<-as mulufariam contcmplantibus, &

ani-

mabus fpha:ras mundi íl:ellasé¡: rcgenabus.Anjmaduerte pr:c

C:J!tEris Plutonem h1c fgnificare pra:cipue prouidentiam di-

umamad (eparatas animas pernnenté,qua: puras animas bo-

norum foorum perpetuis illecebns adeo rap1t & dcunet , ut

1JOhnNtd nos

ultra

reuerti. Q.i!_od quidé m6nms Plotini Pro

chq; animar:.im pcriodis non confentit.Probat animas penes

Plmonem ideo uinculo quodam arélifsimo

infolub1li de-

rineri, quoniam am:itorio teneanrnr atfcau .Vbi confirma-

rur Platonfrum 11lud in Conmuio, Leg1busé¡ue,& frepe ahbi,

amatorium uoluntanumé¡; nodum ca:teris omo1bus elfe po-

tennus. neque 1d qu1dcm inmria: nempe qui uabit quem-

piam per appctitum,tum potétius uahit, rum renace firmius,

qulm qui pcr Ulm altam conacur attrah

ere . quia non ab e

tnnfeco tantum rap1t,iedab inrriaieco.

Prretereaquodi.ta

ptum eíl:,non modo non contendit folu

ucrumenam mn

mur ligatori,eodemé¡ue uiuculo fe(e artlius im:>hcat. Mmo

quod raptor alrns tiquam fupenor alienusé¡; occurric. Ama-

torius uero raptor,tanquam a::qualem domdbcumé¡;,

pa-

H.m

claro

fe nob1s inlinuat. Hmc Boé.thius probar ex men

Plotim, deum ad feipíum om¡:ua poteno.IS1me fimul

fuamfsime