4000003575

CRATY LV S, VEL, DE R E CTA

N OM.

RAT.

me pura. Obfecro re Socrares ne alicer fadas, ne

quemadmodum nunc , ita

pofihaccoram Lyua

cz teríséJ¡ hominibus , parám quidem laudare ce,

parcím uero uicuperare neceffe

lit .

Eí nanque qui

nondum ad uircutc:m

lit

prouocacus , conferre te

P!urímum a!feram : Perfuafo aucem comra, impec

dtmemo e!fe te propemodum,quo minusad uirtur:

tis finem perueniens,beacus efficiacur.

CAETERA DES V NT.

CRATYLVS PLATO,.

NIS ,V E L, DE RECTA

NO MI N V M

A-

T 1 O NE.

MA !tS I LII P I C I N I

A!t GVM E NT.

CENT I A

Platonica íemper quidem íuípicit excel–

(a,

nec unquam humilia deíp1cit : quanquam uerorum

ícientia nominum non eíl:humilis, immo excdfa, prrecipue

diuinorum . Haac íapientes Hebra:i taoti fecerum,

eam

non modo ícientijs omnibus, uerumetiam legi [cripta: pra:–

tulerint, affirmantes ipfam

deo p:ttriarchis

Moyli fuilTe

tributam : Moyli, inquam, eam non literis, ícd fanaorum

mentibus ioícripturo: Mentibus , inquam, Íllccedentium

prophetarum , deinceps d1uinorum nomioum fapientiam in

mentes eorum qui íucccderent longa quadam íerie propa–

gantium. Horum ergo uirmte oomrnum maiores foos ope–

ra miranda fccifl'e.Prreterea nonnulla ex

bis

nominibus ícri–

tis

Cuis inferuilTe, fcd plerunque uel Í¡>arfa, uel inuolma:

J.Ua:

tiquis

co~nofcar,

colligar,

perfeae eademé¡; men–

puriratc, qt7a

cui Cunttrioura, pronunciet, mirabiüa li–

milirer effeaurum: pr:efcrrim in primo dei nomine, quod

cum quamor duaraxat,

his quidem uocalibus htens mira.

biliter componarur' nimirum

nullo nifi diuinirus infpira–

to reae pronunciari poteíl:. Vnde fateri coguntur Iefom,

quem ipli Nuarenum uocanr, fuilre diuinum. o.mppe cum

eum nominis huius Terragram¡naton intelligenna uera,

pronunciatione perfeéla fecilre miracula fateanmr. Verum

dehis m libro De rel1gione:\ nobis fatis eíl:di.élum., Orig.e-

~~t:~~~1~fi~::c~nuGd~;auifet~~~nli~~~ ;;~:~~~~~·~~ ,ui~=

quit, in quibuídam facris nominibus mirandam latere uir–

turem, icfeoé¡ue ha:c ipfa non elre ex Hebrrea liogua in aliam

transfcrenda, fed in Cuis ipfis charaaeribus conferuaoda .

Forre eaim quemadmodum incorpore cerra ratione com–

pofito uita pcrmanet, quo uelaliter compofito , uel permu–

tato non permaner: fic uitalem quaodam purant dmmis ao–

miaibus cerro diuinitus modo compofiús, inelre uirtutem.

Et quemadmodum ab initio docuic Mercurius Tnfmcgi–

fius, ac d1u poíl:ea Plotinus

Iamblicbus, fiaruis quibufdam

ordine cerro compofitis Ja:mones quodammodo iacludun–

mr.Vcrbis aurem ad ca:lcíl:em quandam fimtlirudinem rem–

peratis diuina: qua:dam dores difiribuuorur,

id quiJem

prouidcntc deo, ut quoties res1pfa poíl:ulat , rite polremus

diuinum aux1líum iauocare. °-!:!9_d qnidem ab 1pío Pha:bo

arque Pythagora obferuatum fmlfe rradunr,

os ferunr di–

uinis qu1bulé!am duataxat uerbis tam animi qu.im corporis

morbos mirilice curauilfe. Ol!.a quidem m re comperrnm

habemus totam Zoroafiris fap1ent1am coníl:iufl'e,quam Pla–

to in Alcibiade diuinam appcllat,

in Charmide morbo–

rum animi

corporis curatricem. Mino quod omnes gen–

tes arque lm<>

ure pra

:cipuum dei nomen quarnor folum pro.

nunClaot

lite~

is.De

hoc emm latius traliatur :\ nob1s m com.

menran¡s in Philebum, ub1 probarur non pnru11fe in boc

d · uao gentes omncs 011id1u111itus conueaire. Hinc Aegypnj

;en

e• quem nos deum, Thcut nominanr: Perfa:, Syre: Magi,ürli:

l~~di~;;f~s~

uode Oromafis: Hebra:i 1Uud quatuor uocalium meffiih1!e

nomen utcunque polfunt cx¡mmunt pcr Adona1: Gra:ci ,

Thco~:

Arabes, AJla: Machomet, Abdi: nos acccpunus aban–

gelo lefum.Sed cur uolu1t deus ':luatuorubique 11reris inuo–

cari? Forfüan quia

i¡>le

pcr quamor gradus cunéla d1tpo–

nit, fciliccr elfent:ia,

elle,

umute, afüone componcns. llem

ca:lelha triplicitaribus fignorum quamor , ignea, acrea, a–

quea,tcrrea;& qua: fub ca:lo funr, quamor füiuluer elcmcn-

tis. Nemo uero mirabimr uatam

ueris nominibus uim

latere, fi modo conliderauerimus ipfam rei uim narur:úem,

quando uere cognofc1mus, peruenircab obieéiis ad íenfus,

ab his ad imaginatiooem, ab bac quodammodo

ad men–

tem . Deindea mente concipi quidem pnmum, deinde per

uocem exprimí c¡uafi panum. Atque in bac ipfa uoce

(uis

<J.uibufdam arriculis coníl:ituta uim ipfam rei fub fignifica–

uonis formaquafi uiram larere: uiram,inquam, ab ipfa men–

t:'er íemina rerum conccpram primo, deinde per uoces

ed1ram, poíl:remo per (cripta feruaram.

fi c:i:rerorum

nomina uim rerum quodammodo (eruanr , ideoé¡ue perilla

q~afi reru~

imagines ipfa: res_agn?fcunrur, multo magis di–

mna nommaab ipfo deo trad1ra U1m íuam perpetuo fer\lanr.

Nec immeriro. Nomen enim uerum,ur Plaroni placet, mhil

a~iud

cíl: quilm rei ipfius uis quredam mente primum, urdi–

x1,concepra, unce deinde exprelfa, lireris demum fignifica.

ta. Rei aurem diuin:i: necelre ell: uirrutem elfe diuinam.

~amobrem

dei nomina cum illis diuina uis infit, Plato

hic

Philebo uenerari iubet, arque ut fignificat in legi–

bus,

mt~lro

eriam magis qu:lm delubra íl:amasé¡ue diuinas.

Exprefs1or enim imago dei in artificio me

ntí

s, pra:íerrim

af~atre

diuioirus,quam ia manuum operib!!s reíeruarur.No·

mina u

ero

dei prima atque íynccriísimaapud mentes IÜper–

n~s c~leíl:esé¡uedfe

iudicat,

quibus exprefsius deus,

lit

ira

d.'xenm, ipíe concipitur. Secunda uero in da:monibus pu–

rtoribus. Tert:iain animis bominum, eaé¡uc per prifcos ui–

ro_s deo afRaros quali Jei rnbas fuilfe prolara. Dei itaque no–

tmna nobis perantiquos fanél:osé¡ue tradirn, ranquam ima–

gines radijé¡ue dei ipllus elfe uidenrnr, per Íltperiora numi–

na, peré¡ue fanéliores hominum animos penetrantes. o.mr–

q.,is aurem folem.

lit

par eíl:, admiratur, merito uenerarur

lis lumen. ira

deum colere oporrc!t in primis,

limul~tte

d_ei radios, uires, imagines in facrorum nominlJm lignifica.

uone latentes. Audiamus ergo Socratem in Philebo ira cla–

mantem. Reucrentia mihi fempcr croa deorum nomina,

non humana quredam formido cfi, íed':naximum c¡uenque

timorem cxuperat. Audiamus cundem ruríus in Pliredro

expianrem, quod in Amorem dei nomen forre dtfpmando

delíquerit. Audiamus Plaroncmin undecimo Leaum, eos

qui deorum nomina mendacio

periurijs inqu?oauerinr,

facriJcgos omnino ccnfentem' iubentemé¡ue illos

quoli–

bet impune ca:di: eum uero qui pra:fens non punierir, ran–

quam prodirorem legum rigidc condcmnaotem . Neque

uero nos turbet quocf piures frepe nominer deos . Vaicum

enim per feipfum in Parmenide, arque Tim:eo probar elfc

deum, ca:rcros ucro angelicos, ca:fcfl:esé¡ue dei miniíl:ros,

cum deos nominar, non ram deos qu:\m cf1uinos inrelligit.

Pofl:quam '!ero in

Parme~ideadunnm

deum omnia compa·

b~:~·~ll:·;;:;;~ d~~~,':~n·!;':iare~~~~~~~n~~~~~r~;~¡~~s'li'if~

~heo.l~gus Dio~y.fius

Areopag.ita omnia rheol?gia: myíl:eria

rn d1u111is non11mbus exqu1liu1t. Ar cur filenuo pra:termifi–

mus fplendorem 1llum ueritaris Apoíl:olum Paulum dicen–

tcm,Sermooem dei eífe uiuum atque efficacem, uchemen–

tius omni gladio ancipiti penerramem? Irem illud eiufdcm:

Dona\1ir dc:us illi nomen, quod eíl: fupcr omne nomen, ut

in nomine Iefu omac genu Reélatur creleíl:ium,terrcfl:rium,

infernorum? Sed iam ad dialog11m redcamus. Hermogencs

Parmenid1s diícipulu.s

íe~tor, a~que

Crarylus fettator

Heraclm, de

reél1~udtne

nommum difs1deotes, dum ille qui

dem nomioa folum arbitrio, hic uero oarurali quadam ra–

rione habere uim purat, deniq¡ Socraris fe iud.icio fubigunt.

Principio quam belle tres hic Platonis conueniunt pra:cc–

ptores. H1c enim :\ Socrate moralia ,

Crarylo phyfica, ab

Hermogepe pnriísimum metaphylica, pra:ter illa qua: ipfe

innenir,élicirur accepilTe. Crarylus quidem feélator efi He–

racliti, creterorumé¡ueprifcorum, qui multis ante Heracli–

rum

feculi~

philoíophati fimt, purauerunré¡ue nihil ufquam

fiab1le,fed omnia in perpetuo motu uerfari. unde

nomina

rebus ab 1pfo moru plurin1um pofuerunr.Hermogenes u

ero

Parmenid1s Pyrhagoreorumé¡ue cultor, conrr:l puranuum

omnia permanere. Eiufmodi controuerfiam in1cr Hermo–

gencm

Cratylum Socrares

Plato ita compoount, ur He.

racliti c¡uidcm fonrentia in Phyficis,Parmenidis uero

rnc–

taphylicis

lit

probanda:fiqu1s aurem uel fl:arnm rerum ad na.

turalia,uel.motum rransferat in dimna,_

fir

penitus improban

dus. Sed his01!11ÍSls. quanrnm ad nomina pertinet,Soerares

Cratyh fenren uam magis dechoare uiderur , eam hoc pa–

él:o confirmaos. Ora1ionum aha uera cfi,aha

faifa:

orauo–

nis_uera= parres

uer~

funt:orauonis folía:,parres quoc¡ue funr

falJa:.Parrcs au1em ornrioms funtnomina: quo lit ut nom1-

num afia uera fint,al1a faifa. Orario quidcm uera efiqu:e res

1pGs

lit

funt

ita dicit: fa!G uero, qua: contd. Qi!_aproprer

nomrna uera Íunt illa qua: res ita

funrpot:ius, qu:lm ur pla

cet arbitrio , proferunr.

~oiam

uero Proragoras putat

quaha