4000003575

CRATY L

VS,

VEL, DE RECTA NOM. RAT.

fuaniísime rapere,íui uidelicet amoreboni,quafi eíca uahea

t~m.~od

et:1am

~latonicus con_fir~at Phi~o·

I?·eus

princi–

pio ad finem omma potenter amngir, fuamrerq; difponit. Id

uero rotum cxquano Legnm acceprum eífe ali:ls o!fonde–

mu.s. De Pha:bo aurem qai apud Orpheum lumen uitale

ú–

gnific:it,mulra ar

que pra

::clara funr io Orphico Apollinis hy–

mno:in

(exto

rer.ab

.& in orarione Platonici Iuliaai: & in

opufculo nofiro

delu.m

i.ne.Hic

u~ro

breuitcr exponimr no•

~ea

Apollo.O!!.gd

mpl~cem fi~mficar

íolem,diuinum,ange

licum,

ca:Jefiem.l? primo qu1cfem, lumen efr füperius ia–

t~lle~u

..In fecundo mtelleétnale lumen íupcr uiÍ(lnt. ln ter–

~o tufibil~ lu~en. Sc~~ndus

appellatur

Platonicis primi fi–

lrns.T ernus 1mago d1c1mr umufque. Sed , ut íummatim di–

c:tm, !\pollo lignificar

pri.mo

dmin:x: angelica:é¡ue fübfiantia::

íi~plicaat~m:S~cu.nd

o ,lllm p

er quam deus & angelus lauant

a~m1as,:rb¿nfen~n~usq;

purganta!feétibus: Tertio bcnefi–

crnm qao a detenonbus íoluunt, melioribusq; coniun<>unt:

~rto uirtutc~1

ita dixerim fa<>ittariii,qua per

omn~

pro

cal .fua munera 1aculanrur , & acufeis

Cuis

inwfios affligunt:

~nto

efficaciam

~mnia

temperantem, mu(Ícisé¡; moC!ulis

conue.rtentem. lo h1s apparet Apollinis uaticinium, rrbi Gm–

plex

~~itu~,&

purgando lauans atq; íoluens. !bidéapparet

mediana, ncm

íagittand.icanendi.é¡; pericia, ubimres íuas

potenter extend1r per omn1a,& fuau1ter eiídem ctrnéta con–

tempcr~t

im1icem,& ad feipfum feliciter cotemperando con

uerm.S1m1le! quoque dotes atq; affeétus uidentur in Cole

km tertio atq;

c~l.efü.~nter~re.e

Socrates ait fe

expo–

n~nd1s deoru~

nom.m1bus

~ocarr,mdel1cet

cognoícens

mo:ri:n íubfiantJam bis nominibus non attingere,

(ed

uel alfe

étus 1llorum narrare, uel affeétus nofiros circa illos pro uiri–

bus explicare.Addit & deos interdum iocari acluderc-: loca–

mtrr qoidem nos circa diuina.iocantur & diicirca nofua:qua

~e'?us

uidelicet noíl:ra h;c & illis colTata guam minima funt,&

tfli

.ha:cnullo

_labore,f~d

m>flimab1li facilitare gubernár. Mit

to mpr:x:fenna.Platomcum Hlud , Horno iocus efi ludusque

~eorum.

_Id emm nb1 res ex1get exponemus.P.ofi ba:c tercio

ta.m appnmc

rehgioft~s

horno dicit fe uereri de dijs ulrerius

dif¡>nt

:rre. Nempc

111 ipfo difpmarionis initio rimenáum

e.Ir.ne

forre ¡le deo loquamur fine deo :

in media diípma–

t1oner

urfos, ne tenrere metiamur immenfos:

circa finem

rurfus, ne ufterius

fi:rm~nem

de numinibus prodacamus

qua.'."

~orundcn~ ~oluntas

nobis aípiret.Mox nora rota Mer;

CUrlJ u1m uerfan ClrCa fermonem,utintefli<>entÍ:X: uim ad SA•

tur'?.u'? potius intelligds pert!ner.e.ltéc¡uo'daddit, Pana Mer

cnnJ

hltu.~

e!T'e b1formem, 111del1cetob gcminíi íermonem,.

uerum fc1ltcer are¡; falfom:nora ubi Pan

horno pin<>itur,!ér

nronem uerum lignificare:ubi uero

brurum,falfi11~:

ho~

:rdmonitus

~1crearis

faifa loqui,ne

faifa

loquendo Íts fatíus hO"

mo;uerumq; brutum. Proinde ubi deriderantiquorummul–

eos,quód dum ipfi patercnrur ucrtiginem,putabát-omnia uer

'1,admonet

P."<;>

naturapr~(ertim

temporali,metiamur ,_

terna.Item ub1 dictt tcmpcrantiam elfe falutem conferuatio–

oemé¡;

~rudcntia: ,

ofienditanimam corporis perturbationi–

hus

ebna1~

noa po.1Te rerum ipfarum pra:fertim incorpora–

fium percil'.ere.\1Cm:1teru. Mox ubi

bo~i nom~n

interpret:l'–

t11r,

oficndirtr1a-ad'1píum oonum perttnere:ícilicet llt admi–

nndum

.lit,ut.ama~.dum

,_ur fuauc. Admirandum efi,quando

n os

e~cttat,d1~erm

a.l1s,ad

conuertit. Amandum , cum

:u:cedimus ad, 1píum atque.

ha:~emus .

Suaue,cumco imple–

~1;.Paulo p~fl:

exponens iufima: nomen,docet diuinum iu•

dic1~m 01~111~

penetrare.

~od

& cecinit Orpheus . Deinde

fign1ficat 1ufi1t1am elfcapud Anaxa<>oricos diuinam mentem

omnium

ordinatricé.Q¿¡pd quide~

Socrates, aec alfirmare

:ru~et,ne9;

negare.Non negatquidem, quoniam ad deumitr

ftmaeerr.'~et.Non

a.ffi.rmat,quoniam accommodatius dice–

iretur tufimam

e{fe

dminam uoluntatem, fingula pro merítis

ud natura:, uel uolunraris difu1buentem. Aauerte ratioaem·

l'roniad nam.ram quandam pertinere

(e(e

per omnia dilfun–

~Dt~m.Ranonem ~ero

pulchri ad r:piétiá ordinemé¡; maoá

ah 1p(;i,& ad fe rehquaprouocante. Deniq; uim amoris ad

iaffuxú quendam ípeétare abo

lis per oculospenetranrem.

R'O~

hrec multade

~omi.nibus

affert,qua::per Íllperiora íacis in

te11igunru,r. Tangir

op~nionem

de n.ominú or\gin,e rriplicé,

ael quo_d a d1¡s <JUOnda accepta fuenor,uel quoCI a barbaris,

uefquód:'i long1rudine temporis adeo

prima orioine per–

mutara, ut prima: nominum

politione~

minime difcernan–

rur. Moxderidet

ill~s

qui

~equenrium íc~entiam

profiten–

tur , cum antecedenna ne(c1ant. Tu uero m íequcntibus au–

rcam animaduerce íentenriam, Gramí

simam om

nium dece–

ptionem effe illam,quahorno (eipfüm

decipit.In

ea enim de–

ceptor

decepto abeft nunquam. OJ

!9niam ue

ro Cratylus

:i;J

fefum Emhydemi declinat , qua: purat nullum dicere

faJ–

fa,

quia quiíquis dicit, quod efi dicat,itaque dicat

ucrum:

S:ocrates id hocpa.éto redarguit. Sa:pe dicimus adelfe alicui

'iu::cxlam qu:cprocul abfunr, arque uicüSim abclfe qua: ad-

fum.-quod nihil aliud

eftq~am

faifa

dicere.Simifiteré¡ue rnn–

uemenrer polfumus nom111arc ex-pnmentes per noml!<n lire

rarumé¡; Conos quodammodo naturam atl:ioncmé¡; rei ucl paf

fionem, atqúe comr:l incongrue nominare. Pofi ha:c ubi de

numeris & qoaJit:ttibus menrionem F.tcit,dicit in ordine nu–

~erorum

femper unitate ueladdita uel Cubtrafu numeri ípe

c1e?' permurari,qttod in qualitate non accidar. Id autem bac

raaone arb1tror euenire,quia rota numeri ratio in unitate e–

iusé¡ue teplicatioae confifüt.·in quaürate uero cum pra:ter

u.mratem eiusé¡ue replicationem,alia qua:dam fir narura,me–

nto .un_ o gradtraddito uel fobtraéto,aut eriam pluribus,,qua,–

l1~tts

lpecies noo mmarur. Similiterin imagine .eatenus e-

01,m1mago efi,quatenus repra:fentat:potefi autem magis mi–

nusue referre. fdem ferme nomi

nibus accidit.

Nam 'lua:–

dam rerum ipfarum lunt ima<>ines

.Pra:terea.cum

nomims

li–

'ni~

lit

r~m ipían~

referre, pri'tht i

pfi1m fimil:irud

ine quadam

re1, qium honunum conuentione referre. R.urfum cum no–

men

con~ercx

literis, rem apte non pmeil: e ·primere,nl!i ex

fylfabus

!•tensé¡~proprie

ipíam exprimentibns componatur.

Et quoniam operofares efi hteras,íyllabas,nomina rebm fin

gulis proríus accommodare, imnto eti:un fieri ncquit in nu–

me~is,idcirco

rnifcenda eficonfücrudo natura:'

lit

quarenus

fien potefr,natura rerum autornatemhabearnominum. Vbi

~1era

''.e[ nullo modo uel dilficilime per naturl' proprietaten\'

id fien pordl-,fiat per confüerudmem conuentioncmé¡; hum:i.

nam,fiue.íolam '.

~ue n~tura: ~on_iu.?étam.

Animaduerte pofi

ha:c

1~ax1ma~n d1li~enuam

¡mnc1p•JSadh1bendam, in eisé¡ue

coníl:m1end1s plunmum d1fpntandum. Rurfus fallaciísima

q.uadam

a.J

fcien~iam

ire

uia,quifqui~

ut morree Cratylus, per

nomt~um

propnetates rerum propnetatcs aucuparui;. q1tan.,

doqrndem autor nomiaum non talia nomi11a.qua.1'cs ipía: res

fünr,infütuir,(ed qualcs ip(e putauir,qui decipi pornir. Adde

qu1M'nomina eadem ali} afiter poffimr interpretari,&ad op–

pofirJ lignificancfap:rri probabilitate tra-duccrc.Profeéto mu[

Ílint nomin.a

i.ta

palita

qu~lires fluár,mulr~

qtlOq; ita quafi

maneam. Efi 1

g1ru

r fall,1c1fs11num, per nomina res iudicare.

Paulo pofi conlidera:primum quires nominauir, co<>nomlfe

p~fus

cas.quam nominaret:Ircm prifcam

opinionem~qua

alfe

raur diuinam quandam uimnem ab i111tio homínem·inftru–

xilfe,

rerum~;

nomina doclfilfe. O!i2d ijs qua! in Proragora

& Polmco dicuntut,,eíl' confentaneum. Ficri enim non po–

tefi,ut humanum•gcnus,uel ab initio mundi,uel pofi ingen–

rcs1lluuiones ar1i:er '.l"an.1diuinitus lit_iníl:ruétum. O!i2CI au–

tem Socrates d1cit c1rca ideas re fommare, declarat

úí

dehoc

ipío Socratem & uulg<>",&

comicis foluum irrideri, tum i–

dearum cognitionem per feparationem mérishaberi Comnij.

uaticinio limifem.Mox_probat ideas eífe, quia fuper imperfe

Das

formas op

orteat elfe perfetlas. Item immurabiles ideas

eífe,

.ÍLquid.em

ípeciales reríi ratiorrcs atq;. definiciones íem–

J>er

eodem mo

tlo

l!abeant.Addir,lifiaros

rabus omnis au

ferarur,(equi

res nulla uere lit aut hoc aliquid, amrale a/i–

quid, neq; cognoícatur, cum quolibet momento deceprura

fü

iudicantem,nccelfario mentieté. Subdit neq; fore cogni–

tionem, ipúim"uidelicet

fpecialem cogn

itionis ideam, qua:

íempereodcmmodo íe l

\abet.Concfud.it

rerum ícientfam nó.

nominibus,íedab ideis

e1Te qua:rendam

, quarumnotiones

lita:

nobisprima ueraé¡; fünt nomina reruni. Deniq; iul1e-

11es ailmoo·et, ne de rebus 11;rauibus facile íententiam ferant,

immo-difcátdiu,,exeeétentq: a:tatem maturioreni antequai.,

iudicent.

H E R M O G E N E

A;:

T Y LV

Oc:

CRATES~

'if

igÍmr krm0nem noftrum

& ruin

l<ioc Socrare conferamus<;'c

R A

T.Vo

Jo equidem,li ribí uidecur.

H ER.

Cra"'

ty,lus hic,

Socraces, rebus lingulís

aít natura inelfe redam nomínís ra"

tíonem,neq¡ id effe nomcn,quod quidam écconfü,.

tuáone uocant,dum uods fuae parúculam quanda

pronundanc, fed redam racioncm alÍ'quam nomi"'

num

Gr<!!CÍS

Barbarís eandem omnibus inna.

cam. Perconcodracµ ipfum, num n".uera Cratylus

fü

ews nomen. Lpfe farccur. Socraú ueto quodno

mctn,ínquamo:'Socrares aic. N bnne

c~rcris

omníbus

ínquam,íd

e~nomen,

quo quenque uoca<nus ':'

l)Ie

non

tibí

cameR.ait Hermogenes nomm efl:, neq¡

e::

tiam