691 / 800
De
s.
StcphanoProthomartyre Difcurfus
IV.
J
"Dulm fue1unt.
In
libro
Deu~cronomii
pulchnl..de·
fcribitur , qualitcrpopulus Juda1cus terran_i fertrhffi·
mam intraturuselTct ad ¡toffidendum eam , ita ur fur–
gcrctmel de petra ,
&
oleumde faxo duriffimo ; al·
Judit.Scriptura ad Apicularum in filicibus mirabilem
firuauram , &fertiliffimarum olivarum frugiferam
naruram , quz locis maxime dirutis
&
faxofis im–
plantatz vidcntur ;
Utfurgtret mel de petra <:toltumde
faxo durif!imo
.
Peroleum intelligitur lztitia
&
gau·
dium internum , quod Deusanimz communicare
fo-
bilaritate
&
exultationein ipfom projeaos lapides ve–
lut flores & rofas collegit :
Lapidem
percu~lunt
,
it
qu• tÍ/111/tus redditur pietatis
;
B.
Lauren~ius
J
u!linia·
nus ait .
Vincebat /atiendo, arguebat d1/zgentfo
,
con·
futabaterudt1ndor
Eccemeldepetra.
1 Dulces fuerunt
.
Glorfa interlinearis fupra tex–
tum Deuceronomii citatum :
Ut furgeret de petra
,
oleumqut de faxo
,
i
nq
u
it :
Dulcedinem miracuforttm
;
Gloffa
v~ro
ordinaria habet :
Jl'1/
{olldam doélrinam
•
Huio vero Cardinaljs , inquit ;
M1/f
1cr
autempingue–
do jidei
,
cbarltatis
,
tf:J aliarum virtutum defignatul'
¡
Ecceomnem hujus mellis dulcedinem in hoc Caxo repe·
rlmus:
Fa>ieb•unimprodigla
&
fignamagna
zn
populo:
faxum hoc compello fanelrlTimum Marryrem : ficuu
enim dillum e!l:
Lapides lapidemperg11ti11nt.
)
In hoc
faxo iaveniemus quoque profunditatem doél:rinz
:
p{.14 l.Rai·
Jcr
;
Unxlt
te
De111, Deus tuusofeo
l~titite
;
at Raba·
nus inquit ,
Olwmwro de firma petra f uxerunt
,
qui
effufioneSpiritus fanéli pofl refurrt9ionem ejus ungime–
ruerunt :
Spiritus fanelus cnim ab Ecclefia denonii·
natur
Spirituafis u11!Jio
•
S'autem hac unllione multz
animir: !anaz impinguatz acdelibutz fint quantó plus
fanllus Stepbanus , de quo per Evangeliílam Spiri·
tus fanllus atteílatur , dicens :
Stephanus pfenus Spi·
ritu{anélo
;
ltemSpiritusfanéh1s fzpe roris inundatio·
ne compellatur , fic enim dicitur :
J11l
roris intima a[–
;erfionef111rundet
•
:Adquod propolitum fanllus Gre·
,.
l\
d
gorius
N
ylTenus de fanllo Stephano fic fcribit .
Ma·
~ari~·
'
'gnus ilfe Stephanusgaudet lapidibus und1quepttitus
,
ac
'lleluti Juavem quendam, rorem
,
crebros lapidum i8ut
in modum flaccorum nlvis incillentlum >upid( exripit
,
11<
benedifltonibus nefarios bomicid•s perjequitur
.
Eíl
pulchra
bzc
roris proprietas , quod fcilicet per diem
a
Solc conceptum z!lum
&
caloremnimium , matutina
fua irroratione in herbis
&
plantulis refrigcrec ; fimi·
Iem prorfus effcélum in animabus fanél:is
a
more divi·
no e:lluancibus quafi operatur ros hic falucaris: unde
S.
Bernardusinquirit:
.{¿u.econvent1oconfolationis adfufpl·
In (cala
y/4
,
l~titid:
ad lacbr1m1ts
?
fi tamln ij.e dicend,e funt
Cla•llrali •
lacbrymte,
él
non potiuuoris interloris defuper infuftfu·
pertffluenrabundantia .
re,•.
.¡.
Dukesfuerunt
.
Huc bene refertur aliud quoddam
Prophetz Regii eloquium dicentis ,
Perveni/li eum in
ienedifiionibus dulcedinis
:
Primo enim veluti in finum
abundantiam
coofol~ionum
ca:lefriur.1 defluxit , po·
fieaque ca¡>iti ejus de lapidibus pretiofis compofita co·
rona impolitaelt ;
Poful/li in capite ejus coronam tle
lapide prttiofo
.
Sanllus enimProthomarcyr duriffima
hiec faxa veluti effent inz!limabilis valoris uniones ,
l'ecepit , ad iifdem fuum exornandum diadema ;
&
revera ii lapides exornabane coronam , e!l cnim
Ste·
phan111
,
ídem , feu dicit ídem quod
C1rontr
.
O
quam bcné poffumus dicere cum Dionyfio Carthu–
fiano .
Petra autem erat Chriflus lap11 angularis
,
de
quo popul111 Chrifti•nus mel ft1git
,
id eft
,
{piritualem
'011foh.1io11em
.
1
Dulces fuerunt
.
Idem Carthufianus citatus air :
Me/
{t1git
,
id eft
,
charitas fuavlr111em fortit11r
:
de
hac petra Stephanus dulciffimum mel ardentiffimz
charitatis haufit : proamore Chri!li Cummo cum gau–
dio animique exultationefufferens martyrium , ficuti
ex !imili charitate pro amore fuo Chrifius cum gaudio
l'u!linuit
Cruccm;Propo/ito fibigaudlo fufli1111it Crucem
Lapide.s /apidemfÍercutiunt
,
inquit Beatus Petrus Da–
mianus,
f td lapidemmelliorem
,
de quofl11it oleum cha–
ritatit
,
<:ltinnitusreddztur pietaris :
de hac petra per–
cuffa redundat oleum charnatis,
&
fuaviffimus reddi·
tur funus manfuetudinis& compaffionis , eciam fine
ullo przvioexemplo erga nefarios fuos lapidatores em·
ni conatu pro malefanorum impetranda rcmiffione
Deum exorando.
6
Intertio Regum libroSpiritus fanllus loquitur de
magnilicaRegis Salomonís Deum exílrulla Bafilica ,
¡.R.,g,,
1 '
dicens
:
Domu cum tedificaretur de lapid1b111 dolaris
atq11epe1ftllis tedificata efl
;
&
immediate poft íuhjun–
git :
Malleur
,
tf:Jfecuris
,
él
omne ferrammtum non
f1wt audita in domo clim ,qdifiraret11r
;
N
une vero fem·
perillud magis verum eíl ;
Ecce pl11fquam Saloman hic
.
Volens enim vcrus Salomon ChriílusJefus magnificum
fanél:a: Ecdefiz fua: erigcrezdiliciumde Japidibus qua–
dratis iifdemque perfefüs , eorundem unus
&
primus
'·P"" 1.
fuit fanaus Stephanns fanllus Petrus fidelibus inquic
~
Tanquam lnpitles vivifupertedificamlni
,
ubi
G
loífa io·
terlioearis fic habet
:Solidi infide
,
tJ1vi 111 virtutibus
•
N
une ecce ,
qualitermalleus
,
él
fecuris
,
&
omnefer–
ramentum non funt audita
.
Ex ore fanfü Stephani
contra immancs fuos occifores , ne quidem verbum ali–
.quod durum prodiit aut impatiens: verum cum fumma
Nonpoterant re/i/lere fapiemite
&
fpirltui
,
quiloqurba·
t11r
;
Ptnzuedo/idei
in codem quoque latet. ,
IJU/a ple·
nus fide Charltatit
,
de quofluit oleum cbaritatls
,
alta•
rumque virtutum
,
nam ubi.nos Jegimus
:
Plenus gra·
tia
,
Gra:ca , Rebriea
&
Syriaca vcrlio fic legit
:
Plenus eratgratia, bon/tate
,
be11efcentia;
uno verbo
fufficiat dicere :
Plenus{piritufanélo.
g
Dulce;fuer1mt
,
fiei(uidem
erant lapides torrenti.r
.
Benigniílimus
Rede~ptor
noíler,
tem~orc
amar!ffimz
fuie Paffionis de
lo~e
m
Jocum , a Judrce ad
J
ud1cem ,
a
Tribunali ad Tribunal dullus , in via offendens tor•
rencem , eundem facratiffimis pcdibus Cuis fulcarC!
quafi coael:us fuit ; unde Pfalmifia :
De torrente in
viabtbet
,
propttrea exaltabit caput
.
lncuens proinde
piiCJi mzque recordationisoculum in atrociílimam mor·
tem benigniílimi Salvacoris defig1cns Sanllus Stepha–
nus , lapidesquibusobrutus fuit , illi dulces
&
fuaves
videbantur.
9
{;cleberrimus efi hic Difcurfus melliílui Dolloris
Bernardi
1
quem ,
tralhns
de
jubilo
&
conílantia
Martyrum mediis in tormentis atrociffimis exi!len·
tium , format : pulchre fimul fupcr hzc verba com·
mentando:
Surge amica mea
,
fpeci1fa mea
,
(:/ ve-.
S<rm· &r.
llo
ni in foramia;bus petrte
,
incaverna maceri.e
,
&
di·
Cai•t·
cit , quod Martyres ea , quz unigenitus Dei filius
immaniffima paffus e!l tormenta , perpendentes ani·
mo , fua propria non fenferint ,
St11t Mar11r
,
inquit
citatus Pater ,
tríumphans tf:J trlpudiam
,
totoficet la–
ttrocorpore
;
non modofortiter
,
fed(:f alacriler totum
~carne
{ua circumfpwt eb11llirecruorrm
:
Caufam
au~
tem tantz generofitatis demonflrare pergens , fub-
jungit idcm
fanél:u~
Bernardos :
Ubi efl ergo t11nc anl-
ma Martyris? nempeint11to, nempe In petra,
nemp~
In vifcerlbus
J
efu
.
E!l hinc omninó verifimile beatif·
fimum Levitam Stephanum Chriílum vulneribus
Ji·
vidum , fanguinei undique cruoris !lillantem guttas in
, monte Calvario fpeél:a/Te , ac proinde mirum nonefi,
eundem tam hilarem , tantaque undique perfufum
dulcedinefuoin marcyrio perfi!lere ; imó ,
flnt
Ma,:..
tJY triumphans tf:J trip11dlam
,
quantó plus igitur Pro–
thomarryr , qui czteris omnibus
&
animos addere ,
&
exemplumdebebat pra:bere.
1
o
D11lce1 fuerunt
.
At
iffegnudem{11fcepít lapides
,
Ut mererttttracciperectronam gloríte
.
Ea gcnerofiorum
folet effc pugilum mens , ut decretum viltori pra: ocu–
lis cernentes pra:mium , forrius pugncnt ; Pulchre
idipfum fanél:us Propf:eta Jobfuis in experientiis in
aquila adumbraffe Videtur dum de ea fic loquitur :
In
petris mantt
,
&
in prternpas /ilicibus commoratur
,
I ob.t. ' ' ·
indecontemplat11r efcnm (:/ de
long~
oculiejusprofplciunt
!
lpfis in terminis hic eíl cafus no!ler : Stephanus ere·
berrimis faxorum illibus petitus , undique iifdem qua·
fi circumvallatus ha:rebac , atccelum afpiciebat aper·
tum
:
Erce videoc111los aptrtos
,
contemplabatu( prz·
mium ,
&
Iefum flanrem
a
dextrlsvirrutis Del
Egre·
gie
O.
Ambrofius idipfum commemorat :
Lapidabn·
Lil>• Epi\l.
tur Supb11nu1, tf:Jvidebnt cu:/oJ apertos, &ideolapidum
;Bus non fentiebat
,
corporis non confiderabat vulnera
fea oculis trat Cbriflo affixus
,
illi
adb~rebat
.
Voleos
quiípiam celerrimum eumque impctuofum tranfire
flu·
vium
1
m
capitis non patiacur ver:iginem ,
nec.eff~m
e!l , oculos in littus detorqueat ; fimiliter qui v.1tz
pra:fentis ambiguitates ; innumeraque .
m~la
fort1ter
fufferre voluerit , neque vel mínimum 1n ufdem pe-
riclitari , vitz fecuturz gaudia
confid.e~et
,
~011~ul-
tum
ea ·
Nibifrru1 fentit in nervo
,
d1x1t ant1qu1ffi•
,
n1:is
•