De Epiphania Domini Difcurfus
VI.
IJUtm non
t1pit t11Undum
.
J!.uanto 1gltur mimicuJ in hac
Chrifli humilitate, ptr inctrta dijlra9uJ
,
Jlupore nuta·
bat
cum ptr Chald.eo1 pr.ecipuo1 utir¡ue t1rannidi1fu.e
miniftro1, novum vidtret infantulum, wlutnovi imperil
rtgtm reg/11 muner1bu1 honorar;? aut quomodo non Jiu·
ptret" cum turbatUI infpictrtt
'
a
Magi1 fu11 adorari
puerum, quem ip(e nefcirtt
?
quo torquebatur languore
,
cum pariter ejus
él
cunas In terrl1 defpiuret
,
(:J
jlelfam
mirarttur in ca:lo?
Condemnant hi Reges
Magi
fummaJnpopuli Hebrrei Chrifium non
agnofc.en·tis negligentiam , noClramque
~anter
condemnant focordiam,
utpote qui hunc
Deum tam negligenter
qu:erimus
,
&
S· Turbatu1 e/1 Herodes
,
e':J
omni1 Hierofo/jma cum
ilfo.
Subditi ut f.rincipi fuo adulentur,
&
cjus crga fe
~;th."
in
~~1~~~
0
~ffe~ibus'.biu~~~ugp~tfch~Gi~~fi: :íu~[,~Je~~~~~
batu1, plum fuorum habuiffecompl1w {crlbitur.
O
mlft·
r•
frat,ilitati1 humane condltio, qu.ef.epe plurimumeis
favtt inj11fll!, quo1 Dei juflo judiclo crudeles fuf/ines op·
preflores, nec eis metuit adularl, quo1 Dei in femet quo–
tidie voluntati confpicit reluélarl
!
Hugo Cardinalis et·
iam ad ídem prop0fitum dicit:
Dicmdum, quod in ve·
r/tate turbati non funt
,
fed turbationem fimula verunt
,
ut Rerodi1 haberent favorem, r¡ui multum jud.eorum
e/fuderat fangui11em
,
(:J
jugum eis impofuerat importabi·
le; Unde dicit quidam Sanflus; fo/et enim plebeculit il–
lorum principum jludiofrus captare benevolentiam
,
quo–
rum importabi/em fuftlmt benevolentiam
.
Erant igitur
filliones in populo
&
fifüones in Rege, hicenim fe quo–
que parvulum natum adorare velle fingebar, Deus au–
tem adulationcm po¡fuli in damnum ingens Regis ce–
dere permifit; nam Concilium ab Herode con¡¡.regarnm,
ut Herodis placeret genio, Regcm quidem hunc, quem
Magi quzrebant, in Bethlehem nafciturum eífe dixe-
. rat
id vero quod maximi momenti erae abícondebat
~:::'i;.
1
•
••
Obf~rvavit
hoc D Chryfollomus, d11m ait:
Cum
di·
xerlnt, quod ex Bethlehem procefluru1 eflet, qui regem
Ifrael, nequaquam tamen id.' quod ftquitur, addide–
runt
in adulationem profelloRe¡,ts
,
ut
ad
humanegra·
ti.e
/~crum,
wrltatis damnaproftcerent;
erenim proríus
celarunt vel fubticuerunt íequentia:
Egreflus ejus
it
die–
bu1 .eurnitatil
:
nimirum ex quibus facili conjell:ura
conjici poterat, ip[um verum e!fe zternz gloria: Re–
gem nec veni!fc,
ut
Herodi regnum fuum rapiat , fed
poti~s
ut eum, dummodo íe dignum
&
idoneum effi•
ceret, crelefii Regni fui participem reddat.
6.
Et mittens eos in Bethlebem dixlt:
Iu
(:J
interro–
ga/e,
'&c. Circa quz verba Lyranus ait:
Spondet fal·
Ji•m obfequium,
ut
faci/ius tos decipiat,
'&
ut ad redeun–
dum ad ipfum ind11cat.
Gloífa quoad fill:am hanc pro·
mi!lionem :
ut
&
ego venlen1 adorem eum,
dicit:
He–
rodes devotionem ptoml/it fed gladium acuJt
,
malitlam
cord/1 depingens colore humilitatiJ
.
Hujus perfonam re–
pr4fentant hypocrit.e
.
Unde Dionyfius C arthuf. in·
quit :
Ta/u ejl confuewdo pe/limorum
,
ut dum aliquem
In occultogravlus federe qu.erunt, humilitatem ci
&
aml–
citias fignant: u11de ttmc amp/ius metuendum
,
(:J
pr.eca·
vendum efl
it
nocumento
,
dum
adverfariu~
magÍI arri·
det.
Hugo Cardinalis fimilitcr fubdit :
Amir
interius
nequitiam , dum exterius oftendit innocentiam.
Sicquo•
que in lib.
:i..
Reg. fcribitur:
Tenuit Joab manu de:tte–
ra mentum Amafa, quafr ofculaas eum; porro Amafa
non obfervavitg!adium.
Decipitur autem Herodesgra·
viffime, inq11it Eufebius Emiffcnus , dum Chriltum
veneramur.
DlSCURSUS SEPTIMUS.
Ad illl dixerunt
ei :
in Bethleh(m ]ud.e
1.
HErodes, novitt'rnati JudzorumRegisaudi-
to nuntio , turbatus ell:; probeque fciens
quanto hic apopuloveluti Meffiasipforom cumdelide–
rio expelbretur, omnium íynagogz primatum , Sa·
cerdotum , Scribarum , omniumque aliorum totius
Hebraifmi fapientum congregari fecit Concilium, ut
vel fic locum , in quo juxta propheticorum oraculorum
vaticinia na[citurus erat, ab eis tanto fecurius intelli·
gere poífet. A quibus tandem hoc retulit reípon!um ,
fcilicet nafciturum cum eífe:
In Bethlehem ] ud.e
;
[re
enlm fcrtpwm efl
.
Et quidem tametfi verHÍmile
fit ,
quod non folum novi Regís nativitas, fed
&
locus ,
in quo futura erat, per univerfam fuerit civitatemdi·
vulgata, vix tamen aliquem in tota rcperies Hiero–
folyma , qui hunc ipforum Meffiam
&
communem
Redemptorem, eum, inquam, quem mediantibus Pa–
triarchis
&
Prophetis fu1s, per tot fzculoruih dccur–
fum adeo inllanter pollularant , vencraturus , ad fan–
ll:um hoc tuguri11m Bethlehcmiticum ftfe contuliífet:
U nde Theophylallus ait:
f2.11are Magi'l!eniunt ? in con–
demnationem jud.eorum , nam cum Magi, hominn cu/–
tui idolorum dediti crediderunt
,
t¡uam poflea defenfo–
nem pr4uxent f
ud.el?lpfimet enim funt, qui ex fcri–
pturis íacris inlá
llibillbus Chrilli in Bethlehem complc–
tam Nativitatem annuntiant:
At
illi
dixerunt el
,
in
Betblehem J ud.e
.
~omodo
igitur ignorantiam prre–
tendere, aut per eam excuíarc fe poífunr?
dum locum
Nati'llitatis offendunt
(
inquit Simon de C affia )
a
fe·
;pfis funt accufatl
(:J
condemnatl,
it
nemlne vero txcufa-
L ib.1.c.11.
ti.
Enimvcro fingularis quidam infallibilis providenti:r:
Hom. 1 • de
íe invenirc poffe inaniter fibi perfuadct :
Fallitur jiu/ti
E?ia.
furor TJumni ; Chriflum non pottfl invenlre perfidia
.
Deus non crudelitate qu.erendus efl
,
muneribus prome–
rendus efl
,
orationlbus inquirendus
.
U tiliffi mum proin–
de nobis S. Joannes Chryfoll:omus documentum fuggc–
rir,cujus prafücandi frequens nobis occafio fubminill:ra·
tur:
Cave,
inquit,
ne HerodieffiriarisfimiliJ, <:! dieas
:
Honi. 1. in
ut !':!ego venien1 adorem eum; cumr¡ue veneru Jnterime·
Mmh.
re conerls; hujus enim fimllu {tint qui indigne abutuntur
communionis m1flerio, reus enim, inquit, fit ifle corporis
<':f
fanguinls Dominl.
Dei trall:us fuit, quod Magis llella juxta Hierofoly–
mas fubdulta fuerit ,
ut Hiero{ol1mam introtrent
(
ait
Dionyfius Carrhufianus )
ad majorem fui confirmatio•
nem,
&
j ud.eorum confu{ronemac condemnationem; vl–
dellctt ut te/llmonlo prophetall certificarentur de puero na•
to,
&
ut
1
uclel inexcufabiles fierent
,
eorumquececltas
atqut defiilia confundtretur, dumgentibus Cbriflum con–
fitt11tibus ac de(iderantt1 qu.erent1bus
,
ipfi nec crtdlde–
'fUnt nec qu.efierunt, imo Regem Juum
,
quem ex librls
Prophetarum alii! mon/fraverunt
,
ipft vitlere neglexe–
runt.
Ita etenim incarnata;Sapicntia crelcl\is difpofue–
rat, ut Nativitatem fuam fcirent, eamque Herodi
&
univerfz Civitati manifeílarent . Unde Glo(fa ait:
fo.
mm Natlvitatil exprimunt
,
quem te/limonio fcripture
didlcerunt, ut lpfa eorum fclentia illi1 fieret ad tt/limo–
nium damnationis, nobi1 ad adjutori11m fidel.
Porro S.
Augullinus holee Seribas
&
Sacerdotes iis, quiArcam
fabricarunt N oeticam atlimila vit¡ illi namque ad Sal–
vandum Noe ,
&
univerfam cjus familiam fuere coo–
perati, cum tamcn ipfimet perierint,
&
unacumaliis,
in aquis diluvii fuerint fubmerfi : vcl etiam dici pof·
funt fimiles fuiffe lapidibus incapite platearumpofitis,
qui adprzcavcndum aliorumerrorem, viam quamin·
grediantur, iifdem ollentant, cum tamen ipli loco fe
necquidquam moveant .
Similu lapidibu1
a
milliarii$
vlam ojlenderunt, nec ipfiambularepotuerunt.
Enimvc·
ro quando ll:clla
a~
horum. R.egum .oculis fe íubduxit.,
tune luminofi radu tum d1Ü1s Reg1bus, tumHcbra:1s
vel maxime fcintillare creperunt . Sed quam putas ob
caufam? nimirum ut ad urbis Hierofolymitanz ingreí–
fum neceífrtati, ibídem
a
convocato inibi fcribarum
&:
facerdotum concilio, per infallibilefcripturarum facra–
rum tell:imonium , de loco, in quo fupremus thic Rex
nafciturus erat, fcilicet Bethlchem , cerciores redde·
rentur· illeetenimDcus,
qui lllumlnat omnem homlnun
'lltnien;em in hunc mundum,
voluit ut pra: czteris gen–
tibus H ebr:r:i (pro quibusfpecialitcr natus
fu~rar)Jocum
N ativitatis fu:r: non ignorarent. Unde S.
H1cro~~mus
d1c1t: