61 / 298
De proprietatibus Terminorum.
Art.
III.
4 5
AJjeélivum.
Terminus Substwtivus
tum
;~.time. in~luditur
.;n
ºrl!nibus
·
dif–
est ,
qui
rem sig nificat per
~odum
per
fe~ent11s
s1gn;jicatorurn
:al1~rnm
ter–
se sl.:Jntis
,
ut horno ,
lap1s , color,
minorum, ut
e.ns, res, a1Iqu1d,
UO\Jm,
pulchrí tudo. Terminus Adjeét_i vus.
es ~,
verum,
~o~u
~.Termi.nus cathegocicu_s •
qui
rem
significat
,
t4t
atterr
ad;eéli-
est ,
quz
S1gnificat
a!iquo.d
genus re1,
tiam
ut humanus , colora
tu> ,
pul-
aliis generibus
non permixtum,
ut ho–
cher. 'Om Ftes termini abstraétí sunt mo, lapis, prudentia, color , figura.
Substantiví : Licet enim aliquando res
significent , qua: non nisi in alíquo
·¡ubjeéto existere possunt , attamen
eas exprimnnt ad modum per se stan–
tís: Ut pruder:itia,scientía, amor,has
res exprímunt, quasi per se subsisten–
tes in consideratione mentís ; licet in
re esse non possint, quin in alio sub·
jedo eJl;ÍStant
~
Ut in h?mine, aut
~n
gelo. Sunt ítaque nomina substantiva,
non
re,
sed modo significandi: At ho–
rno ,
&
Angelus ,
&
re ,
&
nomine
substantíV'a sunr.
, Termínus ex comparatione ad alios
dividitur: r. in
prcedicatum,
&
sub–
jeélum.
Pr:rdicatuRl est, quod
de
alfo
dicitur.
Subjeétum est,
de quo
termi–
nus diátur:
Ut in ea propositione,
Deu·s est justos: justus est
prcedica–
lum
respeétu Dei , quia
de
eo dicitur;
Deus est
subje&um
,
quia de eo, jus–
tus , dicitur.
Dividitur
2.
ih
terminum
antece-
11entem,
consequentem
,
&
reciprocum.
Terminus antecedens est,
ex
quo
atius-
8eqµitur
;
ut horno est terminus an·
tecedetl'S respeétu animalis ; si enim
est horno , sequitur , ut sit animal.
Terminus consequens est,
qui e:x alio
uquitur
,
ut animal respeétu hominis.
Te r mini reciproci sunt ,
qui
se mutuá
inferunt
,
ut horno ,
&
rationali~;
si
enim est horno , est rationalis ; s.i est
ra
rional is , est horno.
Dividitur 3. in terminum
tran-scen–
dentalem
,
&
cathegoricum.
Terminus
transcendentalis esr ,
cujus.
!ignifi.ca•ARTICULUS
1II.
De proprietatibus terminorum.
T
,Erminorum quinque proprietates
sunt,
Suppositio, Amptiatio, Res·
tr1&io, Alienatio
,
~
AppelRtio.
Primo
de supposi1ione, qua: est prima
&
pra:cipua ter mini proprietas.; deipde
de alii dicemus.
§.
I.
De
Suppositione.
e
Irca. suppositionem
tria qu:rri
possuot : Primo ,
quid
sit.
Se–
cundo ,
quotuple:x sit.
Tertió,
quce
sint
ejus Regulce.
Circa primum, Suppositio deffinitur,
Poútio termini
pro
aliquo,
de
quo ve–
rificatur:
Cum enim, ut inquit Aristo–
teles, non liceat inter disputandum res
ipsas afferre, utimur terminis loco- re–
rum; sicut computatores utuntur
cai–
culis loco pecuniarum:Talis usus voca–
tur
Suppositio.
Extrema: particula::,
de·
quo
verificatur,
consulto apponuntur,
utscias,ad suppositionem terminiopor.
tere, quod ces aliqua designabiJis
cor~
respondeat termino; unde sermo dici .
tu r esse de
subjeEJo non supponente
,
si
nihil designabile corrcspondeat
ter–
mino:
ut
si dicam : Adam mihi lo·
qu_itur ; Centauri pugnant ; ista!
pro-t
positiones sunt de su bjcéto non sup–
p
onente;
quia
ex
rebus,
qua:
expri-
lllUD·