1000000212

805 / 840

O l' U S C U L U M l l. 9ft·
\.'crbis: Po/l- videarm11 quid etiam feéundum videtar ·tontinm Mandarum ~ Non
fac}ts tibi ipfo Idolum, neque omnem fimilitudinem eorum, qu.e funt in ta?lo &c. Un·
de infert: Aliud efi ergo facm Idolum, 4liud fimilitudinem • .... Si qui1 in metal..
lo auri, 'Vel argenti , vel , <Jel lapidis f.iciai fpeciem quadrupedis alituju1 , titl
ferpentis, vel avis, & /latuat illam adorandam; non Idolum , fed ·fimilitudinem fecit.
Yel etiamfo pi8uram ad boc fiatuat ; nibilominus ~militudinem fecif!e dicendus efi. Ido–
lum vero facit ille, qui .... facit, quod non efi •••• v. gr. J'i r¡uis bumanis mem·
bris caput aanis aut arietis formet, vel rurfum in uno bominis habitu duas facies fin·
g~t, aut humanu peélori pofiremas partes equi aut pif,is adjungat. Quibus addit id-:–
c1rco illorum omnium fimilitudinem Exod. 20. prohiberi , quod borum formas
1xprimere Gentilitas folem. Cum enim Moyfes, ut fubjicit, eruditus eíset in dm–
ni fapientia Jfigyptiorum; etiam ea , qu.t apud illo1 erant in vcculti1 & reconditis ,
frobibere cupiebat • • • • His enim formis & fimilitudinibus invocare DiEmonia moris
1fi iis, quibu1 talia cur.e funt, vel ad repellenda , vel etiam ad vitanda mala ; qu4
nunc fermo Dei univeefa compleélem {imul abjurat & abjicit ; & non folum ldolum
fie'li 'Vetat, fed . & ·/Wiilitudinem omnium, quie in terra funt, & in aquis, & in e.e.
lo. Addit aut1m & dicir: Non adorabis ea , neque coles ea , Similitudines ergo ,
feu Imagines ex Orig. nonnifi ob Idololatrfa: periculum vet:rntur Exodi !o.
In duo quidem pr~cepta difüngnit Origenes il1a Exo<li 10. verba! Non babe–
his Deos alienos &c. Et ifh: Non facies tibi fculptile &c. Sed in<le nihil colli..
gi poteíl:, quod nofira: Cenclu'Goni adverferur ; quia priori parte removentur
Dii Gentium, ut Ju.piter, Juno, Baal, & alía figmenta, qua: loco Dei erant in
animis Gcntilium, &quibus toto affeél:u mancipabantur; pofreriori vero Legis
parte vetamnr eont'mdem Deorum Imagines & Stature, quibus exhibebatur ini.
quus Deorum cultus; vetantur & qurelibet Gmilitudines, fea pitl:urre ad aqorán–
dum pofüz. Unde illornm Mandatorum expofitionem ita concludit: Aliud efi tolm,
aliud adorare. Potefi quis interdum & invitus (icut nonnulli Regibus adulan–
leJ; cum eos ad ejufmodi {ludia deditos viderint , adorare fe {1mulant ldola ; cum in
corde ipforum certum fit, quia nihil efi ldolum. Colere vero , e/t toto bis aJfeftu &
fiuáio mancipari. 'Vtrumque ergo refecat fermo Divinrn , ut neque affeélu colas , ne·
'}Ue fpecie adores. Sciendum tamen efi , quod cum decreveris pritcepti eju1 f~rvart
mandatum, & omnes cereros Deos & Dominas repudiare , & prttter unum Deum &
Dominum neminern babere vel Deum vel Dominum ; bvc efi bellum fine f<~dere de.
nrmtiaffe omnibus ceteris. Nec alia de cauífa illa dividit Origenes, niG ut De–
calogi numerus compleatur: Hifc, inquit paullo fuperius, omnia {tmul nonnulli
putant ef!e Mandatum. Q_uod fi itia putetur , non r:omplebitur decem numerum Man–
datorum: & ubi jam erit Decalogi ventas ? Sed fi eo modo dirimatur, quo & nos in
f uperiori pronuntiatione difiinximus ; integer decem Mandatorum numerus apparebit •
Quapropter ex illa divifione, fi Origenis fenfu intelligatur , nihil adverfum
nos conficere polfunt Novatores hoc in negotio, Quz reíponfio, fi univerfim
& abfolure acciperetur , palam quoque 6eret ex S. Aug. lib. ~. quai!Honum in
Exod. q. 71. Q.uttritur, inquit, decem pritcepta Legis quemadmodum dividenda /int:
utrum quaiuor {1nt ufque ad pritceptum de Sabbato, quie ad ipfum Deum pertinent ;
{ex autem reliqua .... An potius illa tria fint, & ifia feptem • .Qui dicunt illa quatuor
effe, feparant quod.diéi1'm efi: Non erunttibi Dii alii pr1tter me: ut aUudpritceptum fot:
Non facies tibi Jdolum &c. 'Vbi figm1nta c.plenda probibentur. 'Vnum ~utem tJo~unt effe:
Non concupifces uxorem proximi tui,non concupif~domumproximi tui,& omnia ufque infinem.
Q_ui vero illa tria ef!e dicunt, &i/la feptem; unum 'Volunt effequidquid de uno c~lendo
priecipitur; ne aliquid aliud pritter illum pro Deo colatur: bite autem extrema in.duo
dividunt ; ui aliud fii , Non concupifCIS uxorem proximi tui ; aliud, N_on conc11pifc~1
domum proximi tui. Decem lamen t/fe pr~cepta neutri ambigunt, qu~niam hoc ~r~ptura 1efiat11r. Mibi
tdmen t1iáttur congruemius accipi tria illa, & ifta feptem; '/'""
&