631 / 992
O P U S
C
U L V M
J.
617
.
r
·
·
·
Cominerdo
h11
§.
19 , Ad cominodi?rem ufmn conrraauum, qui
~umanz
ioc1etat1s
vrnculu1~
mano
funt non fufficit pret1um
vulgare,
quo res omnes mter fe
confe~untur,
a:!h.
man~ur
ac
in vicem enqua mur: fed introduétum ell et1am pretrnm _, ut
~o
cant
eminens,
ad quod omnia precia vulgaria exiguntur , inque
eo
v1rtual_1cer
continentur . Iíl:ud vocatur
Nummus
,
feu
Pecunia
,
qure communc:m omnibLts
rebus in
commercium humanum venientibus menfuram prCEbet •
•
'J'íli
ll:
§,
20.
Eminen tis hujus precii uriliras ex eo maxime elucet , quod dominio
uu
1
ima e
rerum incroduéto
facile~
evenire poffit, ur.aliqua. re indigeam;
qua~ a!t~r
pof-
fidet; ergo vero
ni!
habeam, quo alteri viciffim opus
fü.
Necelfaria 1g1tur
&
uciliffima eíl: aliqua quanticas,
qu~
cujusvis
rei
pretium in fe concineat.
.
§,
21.
·Ad
hunc finem obtin"ndum feleéta fon
e
qu~dam
metalla nobiliora ,
pecunia,
non admodum frequentia ; cuílodiz
&
craétationi
aprcl ,
qu~
fimul
fine
fob–
fianrire valde
compaa~,
&
divifionem
in
plurimas
~linucas
particulas admit-
tanc. Hzc omnia maxime in auro
&
argento reperiuntur, ex quibus merallis
publica auétorirate cuduncur
N
ummi.
§,
iz:
Hu1us pecunia: zllimatio non tanmm
a~
res omnes ufui
hum~!1º ne-~:~~~
&
ope-
celfarias,
fcd
etiam ad operas extenfa eíl: , qmbus .?que ac rebus alus pre-
.
tium ponitur;
cum
~que
utiljs
~ ne~elfaria
mihi fape fit alterius
op~ra
, ac
ejufdem res. Hanc mutuam md1gent1am, qua unus ad petendas alcerrns ope-
ras, alter ad promerendas hujus pecunias compellicur,
&
reéta fociecatis hu-
manz confritutio fuadet,
&
ipfa Dei Providencia fovet , coníl:icuendo maxi-
mam divitiarum inzqualitatem, uci eciam viriutn animi
&
corporis diverfi.
tatem,
in
ter ejufdem communitatis membra.
.
§.
2
3.
Cum Nummi zqualem
&
rebus
&
operis a:ílimationem in
fe
conti.
~~~t:¡~
1
~
0
/.º
fe
neant; igitur ftcut prcrdia frugifera , ira
&
aliorum operas mihi frugiferas,
1
&
itldufiriam fundo quovis feraciorem comparare ope nummorum poífum ,
maximo eorum emolumento, qui operas
&
indullriarn prcrfiare poffunt , pe-
ctmiis autem indigent: immo maximo emoltJmemo Reipublic;e, cui ejufmodi
opera: poffunt effe uciliffimz.
-
§.
i4.
Nam ex eo, quo<i pecunia in fe contineat eminens rerum omnium pre-
~uz
indufiriz
tium, communique a:ílimatione
ex~quetur
operi
&
indufiria:, qui vis negocio..'.
'unéla
rum humanorurn non plane ignarus facile perípiciet,
in
perficiendis illis operi-
bus,
qu~
cum maximo lucro proprio maximam ftmul utilitatem Reipublica: affe-
runt, rantuoo auc plus valere pecunias; quantum vaJet indufi:ria, quz nifi pecuniis
fuffulciatur,
ad
magna molimina cum ingenti Reipublicz detrimento hebefcit.
§.
15.
Dubium igitur non en' quin
&
Iucri,
&
glori:?, ex r)romota milita.
pa~it
Iucru!~
•
.
.
t
privacum ,
'"'
te publica promenc:? , commun10 ad eum pro raca pertineat , qui pe<mniam
emol~mencum
fuam iunxit aliena: induíl:ricr • Hoc
fi
fiar per aéh1m permurarorium ad Cari.
pubhcum •
tatis&
Jofüticr leges exaa:um , impetrabirur fimul lucrum proprium
fimnl
util.it~s publi~a.
Cum aucem fa:pe Caritas aétum beneficum non przcipia;, (
§.8.)
vic1fs1m lucn fpes ad multa, qua: pra:cepca non funr , animet : hinc ucilifsi-
mum eíl: Reipublic.?, dari contraéh1s, per quos pecunia collocari pofsic ac.l Iu-
crum, ne
e~
hoc defeétu maxima Reipublicz emolumenra recardentur.
§.
16.
Viciísim laudem non merencur ,
qui
pecunias otiofas accumulant: .
Pe.cuniarnrc,ro–
Natura
&
finis pecunia: non in eo confifiic, ut in ciílis abfcondarur
fed ut
~~~~m ¡~lb~~~:
per manus fc:mper eat in
cin~ulum.
Qui igicur pecunias foas refervat 'occulta-
llum'
en :
tas, i!le
cu~
_fib i,
tu~
com_m_uni bono _efr n_oxius. Communiraci enim eripiun-
tur omnes 1lh Numm1, qu1
In
tenebr1s ottofe latent
:
neque Refpublica cen,
feri potell locuples,
fi
cives privati occultos retinent thefauros.
§.
'-7·
Commodum fine dubio quibufdam effet,
fi
pecunia: femoper illis abun-
a!re
alitno fe
de fuppeterent
ad
faciendarn mercaturam , ordinandas fabricas
&
alía :?que
grame,
)ucrofa, ac Reipublica:
utilia
opera. Molefüun accidit, lucrique
fpem dim inuic
~
~