1000000211

P U S

U . L U M

E" altero paéto

quod de folvenda certa fnmma initur , debebitur

vel 4e

folvw

•

da cerca

{

u11t•

illa

fumma determinara, hcet damnum everuat mmus, ve.

ma1u~,

mm-

111 •

nullum . Eadem enim eft ratio, ac

ematur jatl:us retts,

ub1

debetur

P.re-

tium conventum, five multi ,

five

pauci pifces extrahantur, five omnrno

nullus.

Advertunt Doélores, ad hanc paél:i fpeciem de folvenda certa fumma ob inlbns probabtledarn–

num, no,n poíle obligari mutuatarium, G malit fe obligare ad comp@nfandum

qual~cumquo

dlm–

num, G quod

even~rit:

(

§.

14. )

per ifiud enim paétum mutuans fervatur indemn1s_:

u~de

linot–

let

elfe

illo contentus , proderet, fe prreter indemnitatem lucrum qurerere ,

obhgauonem ad

tertam paéli fpecicm imponere ratione mwtui.

16.

Licitum

honefium elfe tale paél:um de certa fumma ob probabile

~:~~f~~~f~.'

damni periculum folvenda initum , exinde convincitnr , quia pecunia prreter

tdl:imationem foam intrinfecam, tanti mihi infuper :rflimatur, quanti eft ca-

rere da.mno , ad quod impediendum ea mihi

efl:

neceffaria. Cum autem

fape

incertum

fit,

quantum ex mutuatione damnum

fit

eventurum; pacifci licet de

fumma determinata, modo periculum damni vere immineat. Sicut enim

pr~-

tio refümabilis ·eft fpes ad id, quod jaél:u retis capietur; ita etiam pretio refü-

mabile eíl: periculum damni , quod ex mutuo timetur • Unde ficut de pretio

determinato pacifci poífum, ut alteri cedam fpem

jus ad id, quod proba-

biliter capietur: ita etiam de pretio determinato pacifci licet , ut in me

fu-

fcipiam periculum damni probabiliter eventuri ,· cum onus iftud

fit

omnino ex-

trinfecum mutuo,

fape ·

poffit eífe tantmn, ut non folum non tenear , fed

neque poffim illud in me fufcipere. (

Diff. l.

§.

r50.)

Ad hoc Argumentum refpondet nonnema:

quis vult fe fervare índemnein , fervet libi pecu–

niam fuam. Prout hrec refponlio ef! parum humana, ita contra eam quadrare poffet cralftor

cal~mus

BERNA RDI de BUSTI,

qui ia

Defenfor. tr.z.

~.fol

f.lit.I.

limilem refpanlionemrejt–

cit

his verbis, qure referre ·licet, quin faciam mea.

refponfio f atua!

enim

debet quis

cef[Are

proximi {er'Uitio: quod licite poteft facere,

fine fuo detrimento &c. 11d horum no

n dic

o in/ipien–

tiam, fed ignoranti11m confundendAm eft fententi11 B. Thom" in qq. de malo

11.rt.

11d

14.,

ubi

11it, quod mtttuAns

debuit fibi

c11viffe, ne d1emnum incurreret:

non

'dixit, debuit retinuilfe

P1cuni11m fuam,

non

uccurrere proximo cum potefl fine

uo damno.

§.

r7. Ut autem refarcitio damni debeatur, vel de ea paéh1m abfque ufü-

<;m_is condi–

rarum labe iniri poffit, Doél:ores requirunt fequentes conditiones.

Ut mu.

~~~ntbus

feru,.

tmrm vere

fit

cauffa damni emergentis, ita ut mutuans damnum non incur-

riífet ,

non mutuaífet. (a)

11.

Ut muruans non habeat penes fe alias pecu-

nias otiofas, quanrm ope damnum illud poiftt avertere. 111. Ut , fi abfolute

de certa quantitate pacifcar , vere probabile

fü

periculum eventuri damni .

(b) IV. Ut mutuans mutuatarium ab initio admonuerit de damno íibi ratio-

~utui

obven.turo,

compenf~ndo,

(e) V. Ut

in paél:um deducitur de.

rer1?mata quanmas pro dam1:0 t11nendo, non tamen hrecquantitasrefpondeat

tot~

damno,

9u~d

forre. evemet ; cu!ll etiam ratio haberi debeat, tum peri-

cuh , fi l?ecun1a

111

mJntbus mutuant1s permanferit; tum etiam fpei de dam-

n.o non mcurrendo. (d) VI. Ut non exigatur compenfatio damni futuri ,

fa-

c1enda tune, dum muttmm datur, neque

pecuniis mutuatis extrabatur •

~e)

VII..

ur:

mntuatarius

1:on

fit iR

illa neceffitate confütutus,

qua mutuans

1p~ gra~1~

mutuare ex cantate teneatur, etfam cum aliquo fuo damno; nam

qm negligrt damnum propter amicum, juflur e!l

• (f)

(~) Qucma~modum

credit-or d.ebitori cum propria damno benelicium pr:rllare non cogitur

íic

dtobt~or

ad.almd

da~num

refamendum

compenfandum non obfüingíturpr:i:ter illud, quod ipfius

cau(!a creditor accep1t propter datum mutuum.

(b) Non

fufficit po!Jj!>

ilitas dam_n! toler:indi, {ed

proba~~ilis

futuritio ejus,

• (e) .Forte

mutu.atari.us

hoc cogn1t10 J?Ottus mutuum pemfset ab alío, cui

~llum

immineretd.am–

n.1

er1c

ulum:

Ahoqu~

plerumque acctderet, ut plus detrime1.1ti, qu:im commodi ex munw per–

ftpe

r.et,

mag1fque

dec~peretur,

quam iuvaretur benoficio

cum tamen juvari nos, non decipi be.

ticJic10 OJ.>Qlteat, ut a1t

JCtus /,

i7.

§.

!f.

c~mmod,

un.

e1>d.

(d)