H6
co~ · T ·RÓV
:-En.SI'A
rm
cepiífet; carere deheat • Vulgo · vocatur l'itulus
D,mmi emergentis
,
&
Lut:ri
cefsantis
•
.
,,...
(a) An
lntere./fe
fub.lhntive fumprum ·ÚC
Yo~
latina, videatur
GOTHOFRED.
11d J
,Si.ff.del8g, :.
lit.
p.
Poítquam
Ufur&
nomen
JO
d~ter1prem
partem
fum~ c~pit,
in bomn11
f~nfu
m _fubfü. tu ta efi vox
ejus quod intereft.
HU G
q
~RO
TI U S
de Jure belli
lib.
z..
c.
n..
armot. .sd
§,u.
v.elpotius
U
fura
in
Jegibus dicJtur '· qu
_1a.id,quod
int~relt,
modo
U
forre cenfetur, fuadente uti–
l1tate exped iendarum
reiwn,
cum d1ffi'C1
ll11nalit
probat10 ejus h quo<l in pecunia revera ÜtterCit •
~GE
R
AR
D. NOO DT
de
Famor.
lib.
1~
r.
s.
, ·
Da'1!1!Ulll emer.
§.
II.
Primus igitm· Titulus aliquid- ultra fortem in Mutuo percipiendi '
¡¡ens compen-
fl:
r
d
·
uri
di;bcc
e
Damnµm emergens,
iCU
jaétura, quam Cre itor ra.tione Mutu1 dati patitur
~n re~i~s,
quas
~am.
habet . Sicuti enim lucrurn ex Mutuo qua:ri non potefi;
1ta v1c1ffim fufünen non deber Jamnum cum Mutuo non necefsario conne–
xtm1 •
Exemplum talis damni ·eíl:, (a)
fi
ex defeétu
pecuni~
mutuo tibi
da.t~,
emptionem ft:umenti pro. alenda familia neceífarii differre opus
lit
in tempus,
quo pretium frume.nti augetur . -Compenfari -enim hoc damnum debet-, dato
.aua:aria ultrá fortem mutuo coneeffa.111. Hoc auétarium non efi quide.m
Ufu–
ra firiéte fürnpta, · cum non
fit
lucrum ratione
~u
tui perceptum : Ufuri ta–
men nomine latius fumpto,-dicitur ·cum termino reftrfogente,
'Vfura·
compen-
f~toria.
(
Difs. l.
§.
49•
.)
·
·
.
~
moram,
out Padum,
(a) AnimadVt'rtit nonnemo, exempla damni emergentis poni
á
quibuCda111
'Th
~olog.isp:m,1m
apta.
Nec
pietas Jaudaretur,
fi
quis ad ufuram acciperet, ut poffet mutuµm dare·:
Nec pruden–
tia ,
fi
quis lineret, domum propriam corruere;
&
pecunias ad eam fulciendam neceffarias
daret
mutuas,
nift
forre hoc
pr~ltet
grayiffime indigenti, vel ejufmo:li
damn~
ex mora debitoPis
ptG•
veniant. Exempla autem b:rc funt BONACINJE
i/,e Contraét.
pi[p.
3.
q.
3.p1mft.'4•
,
§.
u.
Ut co1ripenfatio Dainni emergentis locum habere cen[eatur,
difpice~
re oportet, an ex culpibili
Mara
debitor1s, an vero abfque ejufmodi
Mora
damnum eveniat. Si morofos debitor · culpabilem jaétura: caulfam F>ofui¡¡,
~la
..
ne ficut · in aliis contrafübus, ita etiam · in Mutuo pradlari debet culpa·¡¡ierdi–
latam ultra pradixum terminmn vel repetitum mutuum , folutionem commif-
fa,
compenfando damnum fode illatum •
'
Plurima: quafüones
&
dubia
de
Mora
afleruntur palfon ah Auél:oribus, quas
pr~termiúo,
CUM
Gnt
communes tam mutuo, quam ali
is
contraaibns.
§,
13. Si
vero mora culpabilis non
fit
.admiífa; ulterius videndupµ , arÍ
fa~
élum
fít
Mutuo adjeéturn de compenfando damno, an non
~
Quod
fi ·
Pª'etum
nullum intercefferit' mutuatarius ad refarcienaum
d~mnri .
ftne cu\pa fua clre–
ditori eveniens non tenetur; debetque fibi mutu:íns imputare,
'quod
deeo'non
caverit; forte enim mµtuatarius noluiílet cum eo onere m·utumn accipere •
Unde damnum
iQu~
cafui fortuito adfcribitur, qüem debitor
pr~frare
non
tenetur abfque pra:vio paéto, nili forte creditor ad mutuandum fuerit c0m-
putrus.
·
Si quis ad mutuandum cogitur, {eu vi , feu metu eciam jufio, poteít pollea
exiger~ in~ere'!re
damni emergentis , etiam abfque
pr~v
io paél:o. Talis enim non mutuat affeél:u
bene~ac1e!1d1,
fed:
decl inand
i
malum ex metu imminens: ergo
l
ice
e
expreffo paél:o non fuilfet conventum , .1d··tamen
fubintelligeretur, quia nec Prínceps c0gere potell ad hujufmodi -da¡unum fubeundum, niG
in
qua11-
tum
Reipublic~
neceíliras exigit. <;<_uamvis igitur
h~c
nonnutpquam exigat ,
ut
cogantur fubdíti
ad dandum mutuum: convenit tanien,
ut
l~i·
pr:-elkntur
ind~mnes.
HA UN O
LO.
dt
J.
&
J.
tr.
9.
c.
3.
n.
388.
vet de com-
§.
14.
Si
Paélum
fuerit adjeétum, dup1jcj
icl
ratione contingere poteíl,
Cd-
reaíandr daiu·
licet vel
de
compenfando damno,
fi
~
quod evenerit ;
:v~l
de folvenda. cerca.
:e~ªª
icum-
fumma, ratione periculi da.mnorum ex mutuatione impendentium. Ex priore
paéto nihil debebitur,
íi
damnum nullum oriatur : eveniente autem damno
tantum dcbebitur, quantum ex Juftitia commutativa requitetur
ad
fervandam
~qualitatem,
&
indemnitatem creditori
pr~!landam.
.
· .
.
,.
·
.
fo
fere modo illud contingit, quo Conduél:or cafum
fortuitum
pra!íb~e
tcnetur
>
non qu1dem
mi9oe
-lo~ati
conduai,
fed
rati~>ne
paéli
in eam
r~m
adjedi,
§.
I),