1000000206

804 / 1328

79~ GUMMARI HUYGENS DOCT. ! OVAN~
~ontra . conf~imtiam: nam cum hoc confiflit , quod tune adhuc peccec aliqu~ndo'··
contra legem Dei • Vide qua: hic dida funt ad 2. 38, & 39.
í. l!xe111plu111. LXXVI 11, Licicum quoque eft fequi fententiam probabilem , dum aéHo
probabiliter quidem eft contra legem poíitivam, & maxime hurnanam; fed ita
ut moraliter loqucndo fatis certo coofiet, quod Legislator in his circumfian.·
tiis vel non fit invi tus , vel falcem non -rationabiliter , quod quis in illis fé
Nota.
e-xp0f1at periculo agendi c-0~ hanc de.termi~1atam eju~ Jegem.
LXXI X. Pro quo nocandum ) quod 1lla: c1rcumfianua: poffint elle adm~
dum vari~, -
LX~ X. J?rímo itaque confiderandum quam magna fit ifta probabilitas •
~ . Deinde parvi an magni momenti lit ipfa lex.
3. Pra:terea parum an multum rationabilis five juíl:a ñr: iíla lex.
4. Infuper, parum :m multum congrua fit gentis illiu bonis-moribus.
5. Au hile an confuetudine pene abrogara , an conniventia aut cpikii
fore enervara ,
6. I)lterius quanta ratio agendi contra legem •
7. Et deníque an confl:e·t non magnam effe voluntatem Legisfatori ut:
Je)!: iíla obfcrve~ur • ·
LX XX J. Nam quo probabilitas major, quo minoris momenti Je" , qu(>
Declamio. minus rationabilis, five juíl:a , quo minus congrua gentis illius bonis mori-·
bus , quo confuetudine, cont}iventia, aut epikia. lex magis en debilitara, quo
major ratio ~gendi contra illam"' & qua· magis conílat non adeo eAixam e{fe
voluntatem Legislat9ris ut lex iíl:a obfervetur , eo facilius licitum eft fequi
fcntendam prpbabilem, qua= dicit ªªionem non effe contra Jegem pofitivam,
eo quod per tales circúrnth.ncias ínnor~fcat moraliter loquendo fatis certo quod
legi~latoi' veJ non !je invittis , vel falte_m non rationabiliter :, quod ~uis in
illis fe exponat perkulo agendi contrá hanc determinatam ejus legem.
LXX X JJ. C~r~jtijrnum efi., qupd Ji(:eat fcqui in neceffitate fententfarrrpro,.
3. Exemplurn, pabilem d~ ffiéJ.~~ria alic.ujus Sacrat:nenti. Ex. gr. de materia Baptifmi adhi-·
bendo Jiquorem , quí folum probabili~er ~H: aqua , etfi etiam id eítec- mi..
nus probabile quam conrradi~orjum; immo etfi infra probabilicatem eflet du~
Nota,
Not~ •
bhup an fit aqua • ·
J. X XXII J. Ubi ob(ervandum eíl: quod in talibus circumfiantiis non fic
tantum probapile, quod tali m~r~ria µci liceat, ted ifiud fit certum, efio fa.
lum prob~bile fit quod iíl:a m ~ fit valida,
LX"' X l V. Ceterum priuf han~ m~rerfam de confciet:ltia probabili &
J!Jfu opi,uonis prol>abi lis, five s ge ejus abufu fini~mus, notanclum, non
illico quidpiam cenfendum probabjHr~r iJ)jcjmm , quia id quidan~ ex: Theolo.J
gis, po~ilfimum recentioribus, illicitum ~íle tradµnc , & mµlto rninus idcirco
cíl: h~b~ndum veluti probabiliter licitum , quia illorum quidam docent ef.J
fe )iCÍ,tUql • . .
LX~ X v. Nam ficut Scrib~ & Pharifai) qu.cmad~odum ex Evangelio éon_.
!robatio; f\at, in grav-ioribus quibufdam erant admodiim .laxi, & in aliis , cdi Jeviori–
li>us, njmis rigidi; ita quoque quidarn ex Theojogj~ p.o~iffimum recentioribus,
immo fi~uc .Scriba: & Pharifaii qua:dam cenfebant'illicj~~, quzramencerto eranc
cenfilii, imm erto pr~cepti; ira etiam dic;li 1 heolo_gi.
LX!C XVJ. fequirur non illico habepd'um v~.lud jncerro aut dubie li-·
eonrcaarium ~ .dtium, quod logi docent elle itli(irum; adeoque non fiatim ideo
· in tali.bus pr0. effe, quemadmodum dum aliqu1d revera probabiJicer
,eaatum, & ide nodo incerto, & dubie ett licitum •
©PUS·