1000000206

792 / 1328

1
1 •
/
77 S G U~MARI HUYGENS DOCT. !.OVA N.
\}corecutio. XXV1I I. Pro quo uotandum probabile dici a probatione; hinc fi cuti non una·
datur probatipnis fpecies, ita ·quoque non uno .modo accipirur probabile.
Profccu1io . ~ XXI X. ProlatiQ al iquando fumitur pro conviélioue five probatione convincente •
Conformiter etiam accipiuntur hi terrnini probabile fo judicio externo. ( Id eíl: ,
qµ od poteit propari ufque ad tonvifüonem in iíl:o judicio , ) vir probatai fi-
9ei, horno probat~ vit¡e &c.
Pcorc·cutio• XXX. qu~ i4cir~o obfervanda diximus, ne quis dum forre ~ pud veteres,
ac optimas auétores probabile pluds :rfiimari videt , quam in hifce obfervatio–
nibus pos a:fii1nandum effe d1cimus, idcirco mox credat illos nobis hac in par–
fe ~<Je ~ontrarios : nos enim de probiJbiti , prout hodie accipitur, haél:enus lo·
· ~uti fu mus, ac dei nceps loqnemur .
o propo- XX. X.I. Hoc modo acceptum dividitur probabile in tria membra , ut pd,_.
is proba. (¡ . b b'/ S d b b'l . . b b.l
bilis. J11Um 1t magis pro a 1 e • ecun . mn ttque pro a 1 e ; tertmm mmus pro a l e.
f qucpropab::- X X Xl l. Eteniin fi propofirio ali qtta probabilis fuam contradiétoriam etiam
15
• probabilem in prol>.¡tbifitate nec excedat , nec excedarnr ab jlJa, dicetur, d!que
. ~ probJZbilis puta r~fpeétu fua: contraditoriér : fi illam excedac in probabilitate
b1:{i~s.1s proba- dicetur magü probabiliJ; fi i11 probabifüate ~b illa excedatur , dicetur minus
~i ~us proba· pr()babiliI ,
~~~re~utio . XX. X¡ I I. Porrq 6 propofitio aliqua fit tibi minus probabilis , nimirum
· qu~m ejus ~OtJtradiétoria ; pecelfum eíl: ut tibi fü minus verifimile hanc effe
veram, ,qu;im quod ejus ~ontradiB:oria fit v.era: adeoque necdfum ut tibi lit
µiagis veriíi!Jlile quod illa. t11inu~ probabilis fit faifa, quam quod fit vera .
'frofccu cjo. XXXIV. Si e coptr~ propofüio.aliqua fit tibí ma gis probabilis, intellige
iterum magis qu;i.m ~jus ~ontr;idiétoria, verofimilius tibi erit quod ifia magis
prob~pili~ lit yer.a , qµarn quod ejus (;Ontradiétoria fit vera ; verofimilius pro–
jndc tjbi erit qupq ifla · ITI~gis pr9babifü fit vera, quam quod faifa.
rrofccut~o , x xx,y. f.x ' tiis faciJe s:qlliges quod atque probabilis, fit :rque verofimiliter
y~ra ac faifa , 8{. ~ contra • .
:riroíec~tio : X. X~ VI. In n~gative qut,iis, -qualis eíl: utraque l}arum: arend? marü funt
11.umer9 par.u~ fZr~•ai mqris non [une n.~mero pares, utra-que contradiétori~rum fo–
let eífe ~que yerofirnilis; j~~ u~ non fit plus veriftmilitudinis pro veritate hu–
)us-, qren~·· tp¡i'fiS r~nt numerq p~res, quam· pro Veritate hujUS , arente ma.ris non
f un1 .n11mero ~ar~1 • Ex q1;10 ~onfeé,t~~Jum· µt jll'!,rum qu<?libet :l!que verofimiliter
fit vera ac falfa ~
frofccu~io : · XXXV IÍ. HiAc ulterius (equin1r propo,füjonem qu~ eíl: minus probabilis
qual}l e}u ~ eontradi_cl:oria ~ cdf~ minu.s vero(jmilem, quam tra harum de·
rerminate; fcHicet ; arenai tnaris f ur¡,t numero pares , {trente non fuHt nume–
ro pares : MI? l'roinde fi quis qeperet eljgere µ.n~ n1 ~x <luabus propoíítioni bus ,
quarum ;ihera ~ffet minu~ probabilis, ;tltera negari ve dubia, ut eíl: ha:>c , are-
11~ maris fu 11t nurne.10 pares , it~ ut mulmm ejus inrereífer eatn elegiíle quam
Deus novi t e{fe veram, fine cun\9;atione deperet eligere illam, aren~ maris/zmt
numero pares: na rn de hac tanta efl v~ro[Jmilitudo qnod fic vera' qt1.1fiil quod
fit falfa • .
XX x·v I II. Prob;lbilitas five plauíibilj ratione, five plaufi bili auétor i~ate
fl}tatur , requirit nefci~ntiam veritatis , fi probgbilis in fe fit vera, vel n.e fc1en·
tJam fa lfttartis ; fi prot?~bi lis in fe faifa lit : pmnis. namque propofino fi ve
fü probabilis, five alüer ~obj~ dubia, in fe tamen ~ & prouc Deo nota ,
vera ell: faJ(a,
Pr.obah.'l ir~s XXXI -¡, Reéie hinc ~onfi ci e nem probqbilitattrJn pro parte nafci ex ne-
;~~~j~~~.1S"t?' fciemia verit~tis ' . aut falfita. tis' Beícientia. in probabilibllS, qure ad Theo..
l@giarn mor~ lem 'adeoque ad o·flicium no!hum ípeéta nt , ell: pcrnalis qu:rda1:11
ignorar tia , ob peccarum fa ltem origi nale infliéta : idem proinde de probab1..lita-