~06
L I B.
1
r.
e o
N
'P
1t
o
V
E
R
s
I A .
r.
ac
prohiberi
hic
&
ille,
&
ille
cafus particularis implicite
in ill is
conrecrru~,.
vel de quo
i~offet
dubitari ,,
an contineatur in lege
a
Deo- promulgata •.
CXIIJ. Quare dum
difputatur ,
an atiquid
fit
intrinfece illicirum , non di
fputatur, a11 detur przceptum
id explicice prohibens:
fi
enim daretur, illud
communicati hominum
Deus
aperte manifefraret. Uc
e~im
definit D.
Thomas:
J.
z.
qu;rft.
90.
art. S• in fine corporis:
Lex efl quctdam rati<mis oY"dínatio ad
ho'–
num
commune, ab eo
,
qui curam
communittttfr
babet
,.
promulgata·:
ac proinde illius.
pr~cepti
exiítentia. eífet communitati Ecclefi<E
manifeíl:a ; qualia.
funt
omniaz
pr~cepta
Decalogi.
Solum erge difputatur
>
an res, illa.
lit
contra. alíqu0d
prz–
ceptum,
de cujus exitl:enria
cvnflat.
Confirmatur: .
quia ,
uc inquit
D~
Thom. ea
qu~a
..
90.
:ne.
4..
Aá hoc ut lex
'tlirtutem obligandi ohtineat,, quod
efl
proprium
legis-
,
op01tet, quod. applicetur
homi..
mbus)
qui fecundum. eam regulari debent
:
tali.> autem
appli(ati'1'
fit·
per
hoc
,.
quod
iw
~orum
notitiam.
deducitur
ex ipfa promulgatümi. 'Vnde- promulg_atio·
ipfa:
neceffari~
eft
ad
hoc,
ut
lex haheat fuam
virtutem
.
Ergo hoc ipfo , quod
Deus
ariquam
legem
condideric,
&
per eam voluerit
obligare
homines ,.
neceílarium
fuit, ut Hlam
communitati
hominum
iatimaret;
f.icut intimavit
pr~cepra
Decalog.i. Q;JandO'
ergo dif
putatur inter
Theofogos,. an quid
lit
incrinfece
illi~ítam
,. non ctifpu–
tatur,. an dernr lex ,
vel
pr:rceptum ; fed diíputatur ,. an illa. aétio opponatm:
Jegi,.
veI
pr:rcepto;
de
cujus
exiílentia
con.fiar ..
Sic
dmn
difputatur,, an
al.iquis
contraétus fit
ufur.arius. ,
fupponimr
extare
tegem
prohibentem uíuras,
&
dif–
putatur,
an talis
contraétus. comprehendatur íub Jege.
Dum v.
g..
difputatur ,
-an fit illicitmn in
mucuo accipere atiquiJ ultra
fortem
ratione·
lucri ce!fantis
7
.vel
ratione
periculi
recuperandi fortem ,, fnpponitur
uforam.
effe
íllicitam ;
&
difquiritur , an
hujuf
modr
contraétus: fint
compreheníi
fub· prohibitione
iríara–
rum,
de
qua certo
confiar.
Et fimiliter dnm difpntatur, arr aliquis
contra~
étus
fit
fimoniacus;
fupponitur
extare
legem, certam prnhibentem íirnoniam ;
&
dubitaru..r ,.
a11
talis
·1ex
fob
fe comprehendac
illum
contraétum • Et dum
clifpucatar ,
an aliquis
contraétus
fit
contra
jufütfam ,
fupponitur
extaíe
le–
gem,.
quz prohibeat
injNílitíam ;
&
difqairitut",. an ille contraétus fit
contra.
ralem legem;. nec patea dici, aliquid eífe pecca.tam, quill probecat" etfe con–
tra aliquam legem ,
cujus
exiftentia
e([
certa: in communirare EccleÍt:r , qufa
wel continetur ciare in Scriptura,
vel
in
COnciliis,
ver
in
jur~
Canonico. Qua–
re liceat
Deus
teneatur
communicare
hominibus
notitiam
fegis ,.
&
przcepti
fui,
quo vuk homines o.blígare ; quoad rationem
iltam
explicitam
, quam prz–
ce~tum
continet,
&
forfan quoad alias, qu<E
ex
illa fecundom fe
fump.rane–
cdfario
fluunt,
&
a quolibet horníne facile
capiuntur;
non
tamen teneturcom–
municare quoad
alias
ra~iones,
quz-
valde
remoce íequuntur,
&
qu~
nón
de–
tlucuntur e" illo pra:-cepto,
nifi
adjunétis
variis circumíl:antiis , quarum
coníl–
deratio ad
Si
pientes
pertinet.
Etenim ut
inquit D.
Tl:tomas
1.
1..
qu.i:íl.
100.
art. r. ( in quo inqairit,
utrum
omnia pr:ecepta moralia :veteris
1egis
pertineant
nd legem
naturz )
qu~dam
funt, quril /latím per fe ratio natural
ir
cujuslibet bominfr
dijudicat effe facienda
,
vel
non
facJmda
(
/icut,
hancra
Patrem tuum
&
M atrem :
&
non occides
:
non f urtum facies
)
&
hujufmrJdi f unt abfolute de lege
natura,
mm
fo
b–
dit:
Q_Ucedam
vero
[Hnt
,
qu~
fubtiliori ratíone a
Sapíentibus judic.mtur
effe obfer–
'Vand.i;
&
i/la fzc funt
de
leg,e naturte, ut tamen indigeant difciplina,
q~a
minores.ª
Sapientibus inftruantur.
Deus
ergo aliquid
prrecipiens,
&
volws obhgare homt–
nes ad
ilrus
obforvationem ; deber intimare illis h0c pr:eceptum
quoad ratio·
nem
illam,
quz expreffe
in illo
continetur,
&
qnoad
alias,
qu~
ex ilta ita
fcqm\ntur, ut
quilibet
horno rationis capax eas facile percipiat ; non
umen
«JUoad
alias, quz indigent fiudio. N am
ut
in eodem
articulo paullo ante
pr~·
miferat S.
Doaor:
Sirnt omne judicimn
raticmis
f
peculativte procedit a naturalí
Ct'J•
gniti,o-