In
Pfaltnum CXVIII.
Ser1no
IV.
niíi unnmquodqne membrum Chriíl:i, vel potius uni.
verfum corpus Chri!l:i
?
E~
qnid eíl: ,
T u prtecepifti
mandata t tta c11flodiri nimif
?
Utrum nimis pra:cepi–
fl:i,
an nimis cnílodiri?
~odlibet
horum intelligamus,
contra illam memorabi lem nobilemque fenteotiam hoc
di0:um
videt~1~,
quam Gra:ci laudant in fapieotibns
7,,,.,,
fu .is ,
&.
L.at1m laudando cóofentiunt , N e quid o· -
.AndY•
.Aéf.
s
h
íl:
,.
fc.
1•
mis .
1 emm oc verum e
, ut ne quid nimis fiat :
A mandatis. Ad hoc enim pertinet gaod
pra:mifit, Tu
1>'.
+·
pra:cepifü mandara tua cuHodiri nimis . Tamqu.am d.i–
ceret ,
J
am legem accepi , jam novi ; Tu enim
pr~-
"
cepiíl:i mandara tua cufiodiri nimis :
&
mandata tua
fanél:a ,
&
jufl:a,
&
bona ; fed peccatum per bonum
R.om.7 .,
3.
m ihi operatur mortem,
o'ili
adjuvet tua gratia.
Uti-
nam
ergo
dirigant11r vi.e me.e ad cujlodiendaI juflifica-
tionn t ttaf.
quomodo verum
e(~,
quod hic dicitur,
Tu prtecepi-
fli mandata tua wftodiri nimiI ?
Q.uando Deus aliquid
B
ve! nimis pr<Eciperet , vel nimis cu(i:odiri vellet ,
íi
omne nimíum reprehenfione <lignum eífet ? D icere–
mus ergo nos nulla Gra:corum fapientium auél:orita-
•
te
a
teneri, inti,ientes quod fcriptum e(i:, Nonne (i:ul-
3.
T une non confttndar, dum in/picio in omnid man-
f.
6.
data tua.
M andata Dei
íi
ve cum leguntur,
li
ve
cum
memoria recoluntur ,
tamquam fpeculum int:mm-
dum efl:, fecundum apofl:olum Jacobum dicentem,
Si quis
efl:
auditor verbi & non fat1:or , hic compa-
1acobi
1 •
rabitur viro coníideranti vultum nativitatis fu<E in "
•i·
&c.
fpeculo ; confideravit enim fe ,
&
abiit ,
&
fl:atim "
oblitus efl: qualis fuerit : qui a utem perfpexerit in
ce
legem perfeél:am lib<;rtatis, & permanferit, non au- "
ditor obliviofus faél:us,
fed
fatl:or operis, hic beatus
ce
in fatl:o fuo erit . Talem fe i(i:e vult eífe , ut infpi-"
ciat tamquam in fpeculo mandara Dei, & non con-
funda tur : quia non auditor eon¡m
ta~tum
vult e(..
fe, fed faél:or . Propterea optar dirigí vias fuas ad
cu(i:odiendas juíl:ificationes D ei .
U
nde dirigi , niG
gratia Dei
?
A lioquin legem D ei habebit , non ubi
gratuletur, fed ubi confundatur;
íi
voluerit manda·
ta infpicere ,
qux
non facit.
~~.cor.
1
'
ram fecit Deus fapientiam hujns mundi :
&
potius
i(i:am fententiam falfam eíle crederemus, qua diélum
eíl? Ne quid ni mis , quam divinum eloquium, ubi
leg1mus atque cantamus,
T t¿ prtecepifli mandata tua
cuflodiri nimif;
nifi nos non Gra:ca elatio, fed vera ra- C
tio revocaret ? Nimis quippe dicitur , quidquid plus
foerit
qu~m
oportet . Nam parum & nimium duo
funt inter
{e
contraria . Parum
efl:
q uod minus
e(t
quam oportet; & nimium plus quam oportet. Ho–
rum in medio modus efl:, quod dicitur, fat
eíl:.
Cum itaque ntile
fit
in vita
&
moribns, ut amplius
quam oportet nihil omnino faciamus; profeél:o veram
effe fententiam, Ne quid nimis , fa teri potius quam
negare debemus . Sed aliquando Latina lingua hoc
verbo fic abutitur, ut nimis pro eo quod
efl:
val<le,
4.
Conjitebor,
inquit ,
tibi , Domine , in diretlione
$!.
7·
D
cordif , in eo quod didicerim jttdicia juftiti.e tttte .
Non
efl pecca torum confeffio ifla , fed laudis : ficut ait
&
pofitum inveniamus in litteris facris,
&
ponamus
etiam ipfe, in quo peccatum nullum erat, Confite-
Matth .1 1.
bor tibi, Pater Domine c:eli
&
rerrx: & ficut fcri-
2
s·
ptum efl in libro Ecclefiafüco, H :tc dicetis, in con–
felTione, Opera Domini univerfa quoniam bona val-
Eali.
¡
9.
de .
Confitebor,
inquit,
tibi in direffione cordif.
Uti-
=o.&
21
•
que
li
dirigantur vi:.e mea:
1
confitebor tibi , quoniam
in fermonibus nofüis . N am
&
hic ,
T1¿ prtecepifli
mandata
ttta
cuflodiri nimií
,
nonnifi valde intelligi–
mus,
íi
retl:e intelligimus .
Et,
Nimis te diligo,
{i
alicui cari!Timo dicimus, non utique plus quam opor–
tet , fed valde nos tdiligere intelligi volumus . Deni–
que illa Gra:ca fententia non habet hoc verbum,
quod hic legitur . Ibi enim efl
«)"<1.v
,
guod
e.íl:ni.
mis; hic eíl: autem
crrpÓ8poc ,
quod
éfl:
valde. Sed ali–
quando , ut diximus , nimis pro eo quod efl valde ,
&di.Sh1m invenimus , &dicimus. Unde nonnulli et–
iam Latini codices non habent ,
Tu
prtecepifli manda.
ta tt1a cuftodiri nimif;
fed,
valde .
Valde itaq ue pra:–
cepit hoc Deus ,
&
valde oportet Dei cufl:odiri
mandata.
2 .
Sed humilis pietas vel pía humilitas ,
& ·
fides
'/f.
s.
non immemor grati:.e, quidadjungat adtendite:
Uti–
nam ,
inquit ,
diriganttir vite mete ad ettflodiendaf ju.
jlijicationeI tttaf
.
Pra:cepifl:i quidem tu , fed utinam
Co!1mPc-
quod pra:cepifl:i fiat mihi . Ubi audis
Utinam
,
vo–
lag••nos •
cem optantis agnofce; & agni ta voce optantis, depo-
ne fuperbiam ¡mefumentis.
~is
enimfedicat opta-
re, quod fic habet in arbitrii pote{i:ate, ut nullo in–
digens adjumento id po!Tit efficere
?
Ergo
li
optat
horno quod pra:cipit Deus ; ut det ipfe quod pr:e–
cipit, rogandus efl: D eus . A quo enim optandum
1mb;
1.
efl: , nifi ab illo, a quo Parre luminum omne <la-
1
7
'
tum optimum & omne donum perfeél:um , fanél:a
Scriptura tefl:e , defcendit
?
Propter eos autem qui
putant hoc folo nos ad faciendam jn!l:itiam divini–
tus adjuvari , quod Dei pra:cepta nobis in noti–
t iam proferuntur , ut ea cognita, ja!ll íine ulla Dei
gratia , folis nofl:r:e volunta tis viribus impleantur,
non optat hic dirigí vias fuas ad cuíl:odiendas ju!l:ifi–
cationes Dei , nifi jam ejus acceptis ipfo pra:cipiente
-;-¡i;
m.
&
MSS.
ttrrtr;.
tu feciíl:i,
&
tua laus eíl: 1íl:a , non mea . Tune enim
E
conjitebor in eo q11od didicerim judicia j uftitite
ttt~
,
{¡
dire-...-'l:um cor habebo , direél:is videlicet viis meis ad
cufl:odiendas juíl:ificationes t uas. Nam quid mihi pro–
derit quod ea didicerim,
li
corde perverfo vias
b
abi–
bo pravas
?
Non enim la:tabor
in
eis.,
fed
accufabor
ab eis.
·
5. Deinde adjungit ,
}ttjlificationes tuaI ettfiodiam.
P'.
s.
~;e
omnia ex iJJo urique conneél:11ntur , quod ait,
Utinam dirigantur vi:c mea: ad cu!lodiendas juíl:i-
y¡.
5 ,
&r.
F ficationes tu as : tune non confundar dum infpicio
ce
in omnia mandara tua ;
&
confitebor tibi in dire: "
él:ione cordis , &
juflificatione¡ tt1af mflodiam
.
Sed
quid efl quod fequitur
?
Ne derelinquelf me tJ/que
va!de
:
ve! ú.:ut nonnllJli codices habent ,
tifqur: ni–
mif,
pro eo quod eíl:
va/de:
nam hoc verbum Gra::–
cum efl
&
hic, id eíl: ,
crrpÓ~pe1.
:
quaG relinqui
fe
a Domino velit ,
fed non ufq ue valde
. Abfit .
Sed quia reliquerat Deus mundum meri to pecca-
G torum ; ufque valde illum reliquifiet ,
fi
ei nec
tanta medicina profuiífet , hoc e(l , gracia D ei per
Jefum Chrifl:um Dominum noíl:rnm . •Nunc vero
fecundum i(i:am orationem corporis Cbrifü ,
non
eum reliquit ufque valde; quia D eus erat in Chri-
2 •
Cor
5 ,
íl:o, m undum reconciliaos Gbi . Poteíl: hoc etiam
19.
íic intelligi , ut ejus ifl:a
íit
vox , qúi cum d.ixif-
fet in abundantia fua, N on movebor in a:ternum,
Pfd.z'J.7·
velut foa virtute confideos : ut oíl:enderet ei · D eus
quod non merito ejus , fed in voluntate fo a pra:-
íl:ite-
b Plcriquc MSS.
li•bcbo.
:·