Logica
Difp.
IX.
Ve Perihermen.
l
Q_yJE
TIº "
V
L T.
Vtrt~m
propojitiones d
futuro
contingentijin–
·gularn habeant
determinatam rverita-
tem, rvel faljitatem
?
·
SECTIO
l.
Sententi/i aducrfariaproponitur.
1
pRima
fente~tia
efi
Ari~otel~s
1.
de
interpretati~-
ue cap.8. vb1 fred1ilime fenttens d·e Deo , negault
prouidentiam foturorum
in ipfo,
&
ratio, quam
tri–
buic efr, quia propofitiones íingulares de futuro con–
tingenti non poifunt habere dererminatam veritaté,
ac proinde alferuic Deum non potuiífe habere fcien–
tiam dererminarnm cum veritate de futuris,
qua::
ma–
xíme neceffaria
eil:
ad pro.uidentiam
illornm:
licec
aurem Philofophus negauerit veritacern decerrnina–
tam in propolitionibus
de
fingulari contingenti: ni.
hilominus afferuit in his propolicionibus, omnis ho–
mo peccabic , al1quis homo non peccabic, contineri
determinaram vericarem, vel falfiracem.
2
Mí
fer~
veíl:igiis Aríflorelis inG flic Cícero
lib.dedi–
u in atione,
&
faro ;
ideoque curpiter ambo
err aue r~:
a1feruic enim Cicero non
poffe
conciliari fcienriam
decerminatam defocuris cum libercate horni:rnm,vn–
de
vr
ve ra libercatis celta feruaret, fplendidiilimum
iubar
prceíc ientiée fururorum
Dei
e
medio fubll:ulir,
ratione cuius D.Auguíl:inus
5.
de Ciuirare Dei cap .•
in C'ceronem his verbis acriter inuehirur, vr horni–
nes faceret !iberos, fecit facrilegos: ex his, rnrbulen–
tis fonribus hreretici hauferunc in nobis aut liberra–
tem non e(fe, auc Demn effc ignorantem fornrorum;
fed
quod maxirne mirandum eft,
quam
plurimos ex
Catholicis oculis v(urpamus, ( fcd diíl:inltis fund a–
mentis nixos) a1ferere nullam determinaram verir a–
tem, aut falGcaté melfe propoGtionibus fingularib us
de futuro
comingenci.h~c
fenrentia probarur primo,
quia propoíicio de
futuro
contingenti efr derermina–
cc vera, ergo necelfario vera, ergo quod per ill am
futurum dicicur necelfario fururmn efi, vn de non li–
berum: prima conlequeotia probarnr, qpia
íi
propo~
lirio· de futuro femel efl vera, fieri non potell: quin
aliqno tempore verificerur , nam
íi
verificanda non
cifer,(empcr fo iffe t
falfa.
. ;
Coofirmarur, quia
fi
talis propoúcio eft determi-
nare
vera, ergo
ett
vera fccundum illnd effe qnod
ha–
ber
obieél:um
e
alis propolitionis anregnam
fiar ,
quia
vericas in effe fondarur, fed tune non haber elfe nili
in
fuis caufis, ergo in eis haber decerminationem po–
rius
ad
effe,
quam
ad
non e(fe cale obieél:um : ergo
caufa illius non haber indifferentiam, l1bertatem,
&
contingenriam,(ed pqtius neccilicacern, cum illud di–
catur neceifarium quod ad vnum decerminacum eft.
'4-
Vrgerur. propoficio eíl: vera, vel falfa, quia res
eíl:
ve!
n?n
~íl:.,
ex
eo
enim quod res eíl: vel non
efr,
pro~
p0Gt10
dtcICur vera
vel faifa, fed
res furnra contin–
gens efr omnino indifferens ad e(fcndum
&
non ef–
fendum, ergo propolicio erit
ind iffe re~1s_
ad
veric1-
tem, ve! falfiratem: ergo altera propoí1t10 ex con–
cingenr ibus contracliltoriis non erit decerminate ve–
ra: patee vlcima confequemia,obieél:um non
en
de–
terminare verum, ergo non poteíl: caofare verirarem
decerminaram.
5
.
Tertio
confirmarur:
G
ha:c
pro
lirio ; Petrus cur–
nt • efr
.f>
.minare vera, collitur l1bercas Perri ad
cnrre ndum
~
v_e
~~.
· ,,.
·,,11d_un1;
ergo, &c. probarur
anrecedens,
fi
h odie efr vera
-.rininare, heri
fuic
vera
der~~minate :
..:rgo & n udiuíi:el · ,: ero-o ab
reterno fuir vera determinare, ergo Perru •,
'P~erno
crac curfurus cleterminate :
ergo non
pornit
no
:llr-
rere ' quia quod eíl: ah a=terno fomrum ' non potel.1:
elfe fucururn.
Secundo principali-cer
frc
argumencor : ab Angelo
6
cornprehendumur propofüiones de fu_turo eontin–
genti, fed
íi
propoíicio hzc: Pecrus eras peccabit,ha;..
ber
dererminatam veritatem, Angelus comprehen–
der
effeaus liberos fururos,quod abfurdum eíl:
in bo·
na
Theologia: ergo,
&c.
probatur minor, non poreíl:
Angelus comprehendere illam propolicionem, quin
comprehendac obieétum eius.
Tettio, fi propofitio de futuro contingenti effec
7
dererminate vera,
&
eius conrradiétoria determinate
falfa,Deus cognofcerer determinare fignificacurn pro–
poíirionis verre euenrnrum,
fed
quod
Deus
decermi–
nace cognofcic euenrurum, neccffario eueniet, quia
non pocefr non euenire : ergo iam non erit concin–
gens, fed neceffarium: probacur minor,
6 id quod
Deus cognofcit non neceifario fed contingenrer eue–
nirer; poifet non euenire : ponamus igirur de
faétq
non euenire, n:am
ex
poffibili in altu poli to nullum
fequicur inconueniens, fed tune diuina cognitio
fal–
lerecur,quia alicer euenirec res,ac cognofcicur
a
fcien–
tia, quod eíl: abfordurn, nam [ciencia Dei elfentialicer
eíl: infallihilis: ergo ea qure Deus euentura prceco–
gnofcit , neceílario euenient, ac proinde collernr
conringentia.
S
E C
T 1
O
I
I.
J{iqua notnntarJcitu necefferi11.
A
Doenendum eíl: nihil aliud
~ffe
futurum, quam
S
j...
~rem
qna:
de faéto non efr, pro aliquo iníl:anci
fequenti
habicurarn cife, v.g. crafüna
le&i~
eíl: nunc
non
eíl:,
&
eras eric.
In
fucuro concingent:i quod eíl: obieélum propofi.
9
tionis, de qua difpuratur, ·duo reperiunmr,
&
foru –
ririo,
&
contingencia, pcr quas raciones formales
denominarur,
&
confücuirur aliquid in effe
foturi
fo
cura, quia nunc concingencis.
Fucuricio formalicer nihil aliud
eíl
quam tranii-
10
tus quidam rei ah eife quod in caufa ad eife quod
in
fe ipfa aliquando habirura eíl: : vnde efr qua-
fi
tendencia qua:dam
ab
e(fe in potencia ad
effo
in
a6tu, qure in re ipfa ponenda efr , quocirc ..effe guod
effeélus habec in caufa folum , ell fuldamenrmn
fururi
eífe ,
non
ratio forrnalis eius : effe autem
altuale iplius pro fua menfura feu temporis differen-
tia
eft
quaíi
cerminus foturitionis :
fucuricio
aucem
concipicur
~
nobis quaíi habirudo qucedam, feu eran..
fitus
a
tali fundamento ad cale """rminum : icaque
illud ell limplicirer,
&
abfolure
fo~urum
in quo
ir~
repericur talis traníicus, vr racione illius habeac ali–
qu·ando eife, vel
lit
habirnrum illud effe,
&
quod
ta-
le dicirur, quia tale eric;
v.g.
talia
func
omnia qure
Deus abfolute,
&
fimplicicer reuelac
e
e
, ,
virgo pariec, Petrus peccabir: fed
áplicatio
fic
poteft corroborari ex conceptu imrnediato , qui
re–
fponder propoficion ·, ificanti rem
etfe
futuw
ra~:
curo enim
di ..
dÚS,
[-'etrus peccabit, nihil aliud
lignificamos ni - eccarum , quod fecundum fe ell
poilihile hu· .volunraci, fuccdfu cemporis , vel ra-
Ji
tempor . (fe aélu
furururn
in illa , ve! ab iJla : er-
go
pcr . ílnc habirudin<"m, vr ica dicam , coníl:itui-
tur
p
ccatum illud
in
effe 'fucuri ;
ergo
formalirer
~
~für
in hoc
rano
focur · ; vnde ad vericacem pro–
P
aionis
de futuro condngemi,
necei~ario
efr
ve
res
e 1eniar licue
futura
eífe cognofc1mr,
aur
dicirnr:
&
· eo
tune
ceni omnino redchmur de verirare
pro–
pofitionis
de futuro ,
quando expeltato euentu vi–
demus in
alb polirum
quod prius erar
po.ffibile,
&
futurum
elfe fuerac
pronuncrncum : ergo
om–
lles
conc1pimus
ranoncm fucuri po_Litam
e{fe
in