~~1t
!
i.
Vtrúm
Dem
dependeat
ab afio
?
3
1 1
SVBS ECTIO
I.
RationibtU probatur.
P
Rimo lic probJtur,quia hoc nomen,caofa,impdt-
17
car dtuerlitatcm lubllancire 1nrcr
~aufani,
lY
caufa-
tum; íed ha:rericum
dl:
die re Parrcm a:rcmum habe–
rc cl1ucrfam li.1bflant1am,
&
ef!C:miam: ergo 1nlanum
ell dicerc Patrem rerernum caufare filtum,
&
filium
dfo
caufamm
a
Patrc. Sola n1aior indiger probauone,
quia minor cfi 111falltb1lis;confcqucnt1a
rcél~
infmur
ex maiori,& m111ori.
Maior conílar ex illo axiomarc,Perirú
in arte cre–
'llendmn
efl:Eigo crcdcndutr. cfi Angelice Doél:ori
pe-
1:itiffimo Theologoalfcrcnri
1~ome11,
cauÍ:I!, importare
d1ucrlicatcm f11blh11t1a:.Vcrba D.Thorn. lic fe habcnt
1
.p.q.; ¡.an.
r
.ld primum
:Vndehoc 1'ómenca11fa vi–
dt111r 1mpor111rt d111erfiratem fi1bflant1.t, & dependen–
tiamaltc1111u ab alr<ro,quam non importar nomenprin·
ciplJ;in ommbm eñim ca11fageneribm femper im•mitur
°IJ,¡lamia mur ca11fam,& id
ciú111
c1111fa
efl:Sic Diuus
Thom. Ergo ratio caufa: ex pcriris in arte Thcologica
imporrar d1flinél:ioncm Cubfiamia: ,
&
c!Tcnu:i: inrer
'Caníam,& caufacum.Ncc valer rccl!rrerc,vr rurccurris
ad Calepinum, rum qaia Cakpinns lici':t ligoilicatio–
nem vocabuli in propaculo exiílentem proponar, non
virimare quidcm, nihilominus non incrofpicir,
n~que
pcairus cnucleat vlrirnaram lignilicationcm huius vo–
-cis,Íecundum quod in vfu Sacrorum Conciliorum di–
uinre
Scriptur~,Patrum Eccleli~,&
vfu omuium Soho–
lafiicoru111,a:q11a vcriratis lance rem,& nomina fecun–
dum qnod ad Thcologiam pcninct pondcranrium
fi–
tum cfi;vnde dum de myíleriis fidci nob1s loqucndum
'C!l
non dcbemus inniri C alepino, aur alccri Ladnita–
tis Aurhoci ,qui· lignifica1ioncm ponunt pocius fccun–
dum mentem Ciceronis,lulij,Creíaris,Salufii¡,Tcren–
tij ,
&
aliomm Latina: lingure
pm~nrium,
quam
Ce–
cundum conucmcntiam Sacra: Theologia: accommo–
daram; ne igimr puris Grammaticis figni ficarionibus,
alhgcris , bon: vir,dnm de rebus ram grauibus loquc–
ris, in quibus ex Colo inordinaco modo loqucndi in–
-curricur ha:rclis, vt inquit Doélor Ecclclire maximus
Hieronymus. Cur cnim Era6nus Rorerodamus mi–
fcrandum in modum crrauit dum Catholicos rcprc–
hendir dicen tes, Vetbum diuinum
dfe
formam, &
6-
g11ra1:n fi1bílanri:.: Parris,atrcrens perdnacircr vocabula
illa
lig11ilicarc :tecidcns, qnahcarem nimirum; niú
qnia no11 pcrcallcns íignificirioncs Thcologicas ex Sa–
-cra Scriprura dcfumpcas fidcbar folum lignilicationi–
b lts,aut mere dialeél:1c1s,aur pu...C Grammaticis lmÓ
(i
'
animum aducrrcret pro cerco reperirct multa, qu::i: ab
inicio in
~no
vfu habebanrur, pollea in cadem Lati–
nirare, alium víum inducre mm qnoad lignilic.itio.
ncm,mm quoad congruiratcm Larlni (ermonis. Pi(cis
c;nim ab inicio folmn pecudem íquamoceam,Ícu mari-
11am lignilicauit,pofld auccm dccurru cemporis aliam
fignificationcm Sideris induir Itcm pe5 fignilicar vlti–
inam pactem homtnis,
&
nihilominus aliqui cxccndúr
adCarbafona11is;vr paree ex:
illo:l11p11er in vrr1Íq11t pt–
dem 1r.ciderir.
lrcm hoc vocab11lum, fcu hic modus
loquendi lic abrolmc polirns,
in
pr~fo111iarm11,
quon–
-dam Solcciffimum rcdolebat , vt docet Eruditiilimus
P.hcobns Ponranus,rom.
r
.Progyfnammarum,
&
ni–
hilomim'ls vfo,
&
con{uerudine adeo introduél:um
dt
apnd viros alioqui Latinitatis periros , vt fine naufca
poffimus ipfo vti : ergo
fi
in cadem Latinitatc porelt
ídem nomen varia lignificara haberc,quid mirandum
cfl codcm vocabulo in alid lignilicarione illo vci Con-
dlia,Sacra'." Scripturam , Thcologosdill:ié.él:a ab ca',
qua Latm1 vtunmr ad no(lrz fidei myficiia cxpli–
canda.
,
T.um.deniquc,qui~ ~equc
ipíc
~alcpinus
his ligni-
18
licmo111bus Theolog1C1s
fe
oppomt vt pote
atholi·
cas, vt viderc cll: in
.~iél:ionati~
nomine, cauía : ergo
nnllnru cfi fubterfogtu aducrfanornm, qui ruborc vc–
rccundi:i: íuffond1 debcrcnt , qwndo rcliéHs Patribus
Eccldi:i: folum
fe
Calepjnum lcgiílc gloricntur,& af–
ferant.
Secundo racione lic probatur, quia caufa.Ggnificat
}.·9
maiorem pcrfeél:ioaem,
&
fupcrioritatcm in caufamc.
quam in caufato ; fed de lidc cfi Patrcm non eíli:
perfrél:torem, Cupcriorem, aut maiorem filio, vt paree
ex: Athanalio, qui perfonas diuinas omnino coa:qua-
les decernir in Symbolo ibi:
.Ali11 mim
efl
per[on11
P111rú,aliafil1j,al111 Sp1rirus SanEli;fod Parrú,
&
fi-
ty,
&
Spiritiu SanlJ1 'IJna efl. di11init1U, .tqualúglori4
co.tterna maiejlaJ; Et in hac Trinirare nihil priui,aut
pojleriui, nihil
ma1111,
aut mimu, fod tottt tresperfan&
co.tterntt~fibi
fimt,
&
co.tqual~
:
Ujllalú Parri ft·
c11nd1"" di11i,,itat<1R, minor Parrefacundum humani–
tatem.
Vbi apene dccernirur ve dogma lidei Parrcm,
nequc Cuperiorcm, ncquc perfeéHorcm , ncquc maio–
rcm,ncque exccllenriorem dfc quam lilium,quia om–
nino :rqualis cfi cum illo,:rquafüas cnim omnino cx–
pcllir qnemcumquc cxcdfom ínter duo in ca racione
qua <;qualia Íunt:ngo Pacer ztcrnu¡ non
di:
cauía lilij
ncque fihus cauíarur
a
Parre.
.
Maior in qua fola efi difficnlcas lic dcmonfirarur
¡o
ex D.Dionylio de diuinis nominibus c.20. paulo poll:
medtum ibi.
Neq11e emm_¡mfefla efl inrer effeE/a,
(j–
caH(as jim1litudo
,
ftd ejjéfla q111dem c1mfarum qu.u
pof{unt, pr.tftrm11 imagtntJ; caHfa auttm facrtu.t
{imt
ab rffeEli&,fa.rq11eprincipij fai rarione fupmorts
:Se•
ce vbi cria ait¡primum caufam eere Cuperiorcmcaufa·
to,vr patee ex illis verbis: fui 1·ariQnc Íl'.J'eriorc.s.lccm
cauías dfc pccfcél:iorcs caufaris,vt pacer ex illis vcrbis:
Neque epim perfeEJa eft,
&c.
vfquc ad illud,
imagines.
Vlrimo doccc caufam e!I'c difünlb'm quoad clfcn.
tÍarn
a
re caufata,Vr patCt CX ilJis VCrbis:
Ca,,fa A/llem
facru~
flmt ab effefli&,&c.
additis.qua! infi:a docer a(.
[crendo hanc fccrctioncm eílC: in narura,& íubfiantia:
ergo cerra efi maior.
Dices Dmum Dionylium talia affirrnafsc de cau–
[a
refpcél:u dieél:us, non amcm
de
cauía rcfpeél:u cau-
fari.
.
Sed ha!c friola folutio cfi,
&
contra mcntcm,
&
31
comcxmm D.Dionylij; nam quoticfcumquc
~anélus
Doél:or loquicur de Caufa , Ccmpcr comparat illam
cum elfeél:u ranquam fapientiffimus Philofophus Phi–
lofophire axiomata apprimc callcns,in quibus cuidcns
efi caufarn,
&
cffeél:um
clfe
corrclariua,
&
in(cparabi-
lia tum in ordine, rum in cognitionc, ac dclinicionc;
quarc, vt alfemir Ariltotcl(s, li efi cauía alicuius cffc–
él:us , deber ccrc cauía,&
e
contra, quia mutua .rclatio
datur intcr canfam,& dfcél:um,quarc licue non pocctl
dari
dfcélus qui non cau(ccur
a
caufa , & qui non
lit
in ordinc ad illam,ica nulla potcfi dari caufa, qua: non
caufer cffcél:um,&
lit
ca!is rcfpcél:u cffcél:us: ergo ma-
lc
doces cauíam folam cómparando cum clfcéhl dixif-
fc Dionylinm elfe perfcél:iorem,
&
fupcriorcm, nori.
amcm comparando ipfam cnm cauíaco;nam caufa non
potcfi comparad nili cum clfcél:u; vndc
fi
comparatur
cum caufaro, cum clfcél:u compararur, quia finonyma
Íunr,dfcélus,& cauíacus.
~are,quia
falso fup¡xmis
Dionyfium poffe comparare tum cum dfeélu, cum
cum caufaro,vcdifiinéto ab cffeél:u cauíam,ipfi Diony-
lio re opponis.
.
D1uusAuguílinus bis vcrbis vcritatem hanc
de-Ji.
monílrat