113
Pbyíic:a
Dilp.V. DeForma
favjlantiali.
·10
g~nerabílcs
datl'lr trJn[mutatio ,
&
viciilicudo ; ho-
QV_.LESTIO
II I.
~id,&
quocuplex
lit
Formafub-:
fürntialis.
minis igitur coníl:itutio ex materia ,
&
forma in–
dicar ,
&
bílcndit elle in rcbus narnralibus qt¡od–
dam fubieéhun fubflantiale e!fentialitcr , &
ex
ina•
tnra Íüa apmm,vt informetur aél:u aliquo fnbíl:anrÍali;
-ergo tale fubieél:um imperfcél:um ,
&
11erfeél:ibile cf–
fcnrialirer,ícu incompletuin eíl: in rcrun\ natura,
&
in
genere fub!l-anthe, fed hoc fubicél:ttm non cíl: propriú
hominis, quia in aliis ctiam nauralibus rebus rep
ri-
tur,vt pct fe 1\otnm dLVnde,& ad generarionem ho-
pLaro,Placonidque dcfiníunt in hunc modnm
foc-
l
tninis fupponitur,& ad nucririonem,
&
pot1 eius cor-
mam.
Efl
d1111m exemplaru im11go
,
exprejfa in
rnptíonem manee; ergo res omnes naturales, qux illo
fnbieéto,Íeu materia coníl:am (ve cadauc.r, & ekmen–
tum cerra:, horno ením morírnr , & refultar cadau r,
&
hoc in clemcnmm reme refoluitttr) coníl:ac cciam
fobttanriali forma aéCuante,
&
perficiente fub1c
um
illud;
pr~cerea
quía
m
hominc font plurium faculra–
tum,
&
formarum accidenralíum aggregatior.es, imo
piures fouaílc, & pcrfclhores, quam
111
aliis naturalí–
bus rebus,
&.
ramen non fuffic1unr ad conllirmionem
alícnius narnraltsenris complw;ICd prreccrca requiti·
rur forma , qua? vduti pra:hr omn1bus ilhs facukari–
bus,é< fit fans omnium aél:ionnm,& narnralium mo–
ruum tJlis enns,
e'
in qua rota illa val"Íctas acciden•
tium,& potenriarum 1tcrccm,quandam vnitarem ha–
beat;ergo eadé ratione•in ali is e11[1bus natuiJlibus nc–
cclfa1ia eíl: aliqua forma Tub!\-antialis diíl:inél:a ab ag–
grcgationc accidemium,& faculrarum.
SECTIO vltima
Arg1tmenta aduerfariafo!uuntur.
A
D primum negatur anteced.quoad debítttm ha-
3( ,
bendi diíl:inll:am quantítatcm
a
quanritare for-
ma:,~lia
cum quanritas
!ir
accidens completu01,quod
pra:cipuc non
!ir
propter vnamquamqne partem, fcd
propter compofitttm , inde cucnit,quod vnica quan–
mas íufficiar pro coto licue vnica potencia generati–
ua;&
vnica albedo,
&
ca:tera,
&
non lint nccelfaria:
dillinéta: quantitates, vna qua: recipiatur in materia,
&
ali~ i~
quantira e, &
lic
non efi impedimentum,
c¡uommus forma penctret totam materiam,vt cam in–
formct fobfianrialirer.
Ad
fec~n~um
ncgarnr antccedens, repugnar cním
tale elfenuahtcr limplex complctum corporeum pro–
prcr racionem dill:am in condufione, fcd dcmus non
repugnare.'ª~
minus
c~rtum
eíl: ha:c corruptibilia, non
clfe dfcnr1ahrer limphc1a proptcr generationcm ,
&
corrup~onc;m
fubíl:_anri_alem eorum, cum quibus non
compamur limphc1tas 1lla. Vndc falfum efidicere illa
fiuura
~ore eiuíd~n~
rationís cum his compoliris,
lim–
plex emm eíTent1ahter,& cffenrialircr compo!irum eí-
fentialiter d1fünguuntur.
'
Ad tertium negatttr antccedcns ; ad probarionem
~eg~ru~
qt<od
~arma fu?fi~n_tialis,fit
in_
fu~icél:o,q
uali
1~ ~ho
tnh."l!fiuc,vtfupra d1x1;ÍO\um cmm cfi informa–
tlllc,& Úc non eíl: accidens.
!'-d quartomnegamr fequda antcccdcntis. Ad pro–
?•.tloncm fequcla: refpondetur non dfe crcationem,
illius form:t: ptodull:ionem,quia fit ex materia prc;íup–
pofüa,v1~de
non
fir
ex
nihilo, lich ipía cffet ali–
qu1d dfentiale illius,non antecdferir,
vt íupra diximus , quod latitas
agcruc qu:ríl:ionibus
ícqu;:~bus.
111a1er1a.
Arabcs aiunt effc particip:itioncm primi aqus im–
preílan r ·bus,& primum aél:um vo anr,vcl Dq1m,vcl
1p!umtJle.
Patct Sttarcz,fic definir
formam;Forma
rfl
ji1bjlan-
2.
!Ía q11,,,dam jiwplex,
&
incomple1a, q
""'VI
a[f,,,
Tldl–
ie114. cum ea conjl11111r effem1amji1bjlam14. comple111.
Sed h::ec dcfinit"o aliquantulum difpliccr , quia non
trtbuaur per rarioncm Íupcriorc1'n 1mmcdiacam, fcd
per
vniuoríalíilimumconc~ptum,
curo demr pcr pra:–
dica um rranícendenS""lubfiamia:. Deinde am 11la par–
ttlttla
mcomple1a
videtur fuperflua,aur
illa,cum ea con–
j/111111 effe1111arn
f11bfla1111«,&c.Vcraque cnín1 incom–
plemcnrnm ínbíl:am1a: ligmfi ar; cum aucem frufira
fiant
pcr plura, qnx po!lum ficri per pauciora : fruílra
aur !11pcrtluc ponenrnr dux particulae 'cum vna fola
poilit !ignificari,quod per vrramque lign11icatur;qua–
re his rehél:is dcfcriptionibus alia rradenda c!l,qu't
lic
fe
haber.
,
Form.1ejl aflm fi1bft11miali.r ph7jic1u waterit1., ad
J
vn11m per fe c11m ea cowponendum ªP'l"·Loco
generis
ponitur
ail
111,in quo conucnir cum aél:u completo íub–
tlanriali fublifientl, vt cíl
Angdus,
&
cum aétu acci–
denrali,vr efi inrellcél:io,&c.Hi enim aélus Cune,& ra–
tionem aél:us in
(e
contincnr
Ponirnrfubjlan11ali.r,
vt
diílinguatur ab accidenubm,qu::e_fub!lantia: non
funr.
D1fitngui etiam por íl:
a
modis lub!l:anriahbuspcr
il–
lam parriculam, quia licer modt ad pr:i:dicamcmum
fufianrix pcrtincnt , non tamen funt abíolutc,
&
fine
addiro aél:us fubílantialis ,
&
in ea proprierate in qua
forma induit rationem íubflamix.Vnde,vc bcne notat
Suar.nequc Ariíl:oteles in ea parri,ione nttmcrauir mo–
dos,quia non (une propric fub!tantiales all:us. Deinde
diíl:inguimr pcr rationem all:us
a
materia ' quod vcl
fubíl:anria fir,non
cíl
aétus, fcd cílcnrialitcr potcntia,
aélus enim et1, qui aél:nar,
&
pcrficit,
&
determinar:
materia aurcm qnarenus potenti:i cfi indiffercns de–
renninabilis,
&
perfcél:ibilis per for
mam,qure vcrus
aél:us eft,& ideo dcfiniens Ariflotelés 2.dc anima for–
mam rationalem air:efi aétus corporis phyfici organi–
ci,
ll<c. qua: definitio poteíl: reétc ad formam in com–
muni accommodari, fi non omnia verba , íed illa ío–
lum proferañcur. Forma eíl: aélus corporis phyfi–
ci,&c.
Per ilbm particulam ,
v11111n
per
fa
cmn
ea
campo-
4
nens,indicatur incomplementum forma:,
&
ratio par–
tis ea,qua: ei elfcntialitcr componit , il\a enim efi per
fe
pars,
&
incompleta entiras, quz pcr fe ordinamc
ad componendum tomm,
&
diílinguitur forma fub–
íl:anrialis
ab
Angdis,qni aélus íubfit1entes
1
&
aili!lé–
r~s
íolent vocari, vt [une illi, qui mouent corpora
cre–
lefüa, qua: reuera non exercct munus caufo: formalís,
fed dncíentiam :iliquam , quare non íuntformre [ub.
íl:antialcs in ea proprictate,qua de ca loquimur, quia
forma rubfiamialis, non exrdnfece . rem affiíl:ens, fed
elk míalírer conflirucns eíl:,
&
ideo Ariíl:oteles air 2.
phyCcap. 2.formam elfe effenri:e,Íett quiddiratis ratio· -
ncm,& alibí'aliis verbis idem afferit, dum ait: Forma
et11auo,& quod quid erar
dfc
rei,ideíl:,qu~
compofiti
namra