Seéfio
r.
Probfemn
I.
~n
.Deum
~/Jefit
per
Je
17otttm.
55
co;fed quia evidens efi, & Dei evidenci comp:i–
rara notitia per" difcurfum, poílea fine diCcurCu
poteft
fic
cognira culm digniílima indicari, ex
fola penetratione
terminorum.Etbree
reíponfio
magis p!ac;er, licet priorem non penitus irnpro–
bernus.
4. Objeélfo
29.Q!_arto objicies.Exifientia efi de conceptu
nt;:
:;:d
dfemiali Dei : er2:o nequit fine illa cogicari.
tXl¡•Cll
•
.,'-'
•
•
ef( de cow·
Aniecedens mferms
proba~1tur:&
Confequen-
ceptu
Dei,
tia confl:at: quia nihil cogitar) poteíl: cum con-
tradill:orio
fuz
eífenti:r; jam enim non illud,íed
. . aliud ab ipfo diverfum cogitarecur.
.
Adm~tt
1
-
Refpoodeo con
e
ífo anteceden
ti ,
negando
tur,Je(
11e-
e .
.
b .
d"
glltur
inde
on!equennam : & ad
pro
attonem 1co, cum
dcd11flum.
res vere cognofdtur, non poífe cogitari cum
comraditl:orio fure eíl'entire ; quando autem
falso cognofcitur, multa
illi
oppofira poílunt
cogitari. Sic cogitancur
a
multis d orum mulci–
tudo,
&
crearnris diviniras amibuitur. Efi au–
tem verum,
cum
Ge
repugnancia attribuumur,
non cognofci proprie res,& ita aliud cognofci–
rnr,quod non eíl: talis res: illarn enim in foa co–
gitatione defüuit iníipiens ,
&
aliam pro ipfa
fobfiirnir>vel quod erumpit ex ipfa cogitatione
figmencum. Neque hocfpecialem hlc difficmlta–
tem habet,fed commune eíl: omni falfct de rerum
. . eífentiis cognitioni.
ol,,rélio tx
30. Dices
:
InGpiens ille
qui
dixit non eíl"e
mgante
D
d
r
'
h .
Dmm,
eum, e quo P1alm. 13.v.1. non appre end1t
Pfalm,
13.
Deum/ed quid aliud: ergo non negavit Deum,
'V.r.
fed aliud quid.
1
Refpondeo dato antecedenti negando con-
.E
xp.1ratur
r
.
.
ft
11
9
ualem
1eqnent1am
:
quia negare Deum
eLl
denruere
concept11m
ejus nacuram in cogicatio11e abíurda,quod infi–
de Deofor-
pi
en~
ille fecir. Dici etiam poteíl:
a
pprc:hendiífe
met.
Deum fecundum quodab ali is eo nomine figni-
J).
Tho·
metS,Artit.
i.
ficabatur) & illud negaífe: quod non eíl: vere
ipfum apprehendiífe
:
G
enim vere & ciare ap–
prehenderet,quomodo
fa
!sojudi caret? Sicut ne–
gare inrelleél:u hominis nequit, ·quod oculis
cernic,vel alío (enfu apprehendir. Species nam–
que clara pro apprehenftone ad judicium derc:r–
minat: & hinc propoticio per
fe
nota dicitur,
pro qua prrecedir cerminorum apprebenfto.
T
ROB L EiJ!lA II.
Deum eífe quomodo demoníl:rari
queat, cum
nihil
human~
co–
gnitioni
fublimius.
§.
I.
Statuitur demonflrari naturaliter
poffe,
i.7'
dogmntú certit1tdo.
$entmti
4
3
r
·N
On poíle demonfirari negarunt Rabbi
m~attS
Moyfes,Baífolis,Adamus,Major,Allia–
f'º!fe de- .
ccnGs,Dionyfius Ciíl:crcienfis,Gaípar Caíl"alius,
monflr1m
Andreas de Cafironovo apud
P.
Gillium Iib.1.
Dtum e
1
fe.
T
n
g
·
r
1
fi'd h
·
rr
p,
Gtllms.
ra1.-1-..cap.) .qm 10 a e anc vematem po11e
cogn'o!ci conrendunt.
Alii ex oppofito valde fundamento demoí1-
füabilirarem neganr,quia ícilicet Deum ífe
di
per fe notum; ei autem, quod tale efi, repugnat
dcmonfüari.Sic ./Egidius, Argentina, Ablllenfis
r:.:4ffirtio
apud eumdem P.Gillium.
3
i.••
Dico Primo Deum eíle,potefi evidenter
eontrar1um
ftatsia11s.
cognoíci.Eíl: cornmunis fentenria Tbeologorum
cum S. Thorña hic. artic. 1
.&
1.
conrra.
Gentes
c::ip.11.& 12. Videantur complures apnd P.Gil-
~·1¿~r·
lium pariter íenciemes cap.4.& ).
&
ex Sociera-
p
0
5
11
~.;~·
cis auétoribus P.Suarez
tom.2. MetJphyfic~
diíp-.
·P.Molma,
29.per toram.P.
~oliua b1~. ~.Valentía.
Punll:o
~:~~~
1
ª
2.P.Vnquez dif p.20. P.G1llws cap.5.cirato.
P.
quez.,.
,.
Granadus difp.1.frél:.
1
.P.Arriaga
difp.2.IC:él:.2.
P.Gra11ad ..
&
P. Recupicus q
u:dt.1 o.
Probari aucem potdl
P.Amag~.
contra Infideles, & contra Carholicos. Primum
P,Rt(upit.
úc reipfa demonfirando Deum eífe, quod infe-
rius pra:fiabitur. Se·cundum ex Scriptura,
&
do-
él:rina Patrum oílend ndum.
B·
Scriptura ergo multis in loe::is id apene
Ex Scri–
teíl.atur Sapientire.13.v.1
·3-&
3.Vimi
1111temfimt
~::~:pra
fe11{11s lnmínis, in
quibta non
fHbefl fciemia Dei:
&
Sap,; 3,,,,.
de hu,q111t 11ident11r bona, non pot11mmt intelligere
r+&
8.
eum,q11i eft
~
mq11e operibtu attwdentes agmrvmmt
qrm eOú artifex.
Et
inferius.
.d.
magniiudme emm
fjmiri
&
creattJrtt cog110Jczbilzúr porerit Creator
ho-
mm
1Jideri.
Et
pofl pauca.
Si
enim
tamum
potue-
runt fcire
,111
poffint 1tfi1mare
f
ttcttlum, qttomodo h11-
j1u
Dominum
non
facil1us
in-venmmt
?
v.9.Sic ibi.
ViP'~f.
1
•
9·
~
1
a m.
ro.
Píal.18.v.
1.
Clfli enot1rrant gloriam Des,
&
opera
,,.
1 •
manrmm ej11-J
anmmtiat firmamem11111.
Aél:uum.
14.
v.
16.
Et
q11idem non
fine
ufiimomo
Jemettpfmn
Aff.14.
~.
reliqrJit :
hemfamns de
Cl(/u,dans
plw11Í45,
&
tempo-
16 •
ra
fru8ifera,
implms crbo,
&
llititia corda noflra.
AdR
8
&
I
.
Rom.
I,"Y,
ornanos
1.v.1 . 19.20.
21.
Rewat11remm
i8.&fa'J·
ira
Dei de
Ctl/o
fi1per
ommm impietatem
&
mittfii-
tiam homin111n eomm,
q11i
-veritureni
Dei in i11;11fii-
tia
daimnt:
q11i11,quod notmn
efi Dei,
m~nifejJtJm
eft in
illu,
DetU enim
illú
mamfefioir. l1nnfibilii1
enim
ip(11u,d
creat11ra m1mdi,per ea, qt1tt
f.tBa
j1111t,
intelleéta cmf¡iciunrur:
Jempiterna q11oque ejuJ
-vir-
tt#
&
di11mitas:
ita
tJt
fim
inexwfab1/es.
.Q.!_1ia
mm
cognu"rlijfent Dmm, nm ficm Dwm
glorifir.awmm,
am grati11;J
egmmt.
Ha:c
D. Paulus.
· 34_.Quibus e'?'
P.
Vazquez
re~ponderi
p_or
fi,
~iiJ
re–
(admmente quid
m
demonflrart poífe, Led ex
¡ponde11t
Scriprura id non confiare, neque ex ea colligi
P.
V-az.,–
poffibilem eíl"e evidemem cognitionern) Sen·
'{;b~pro
pturam
folum docere femp r fuiífe fufficiens
tm:u1
;;:i–
Dei tefiimonium ex mundi fabrica,pulchricudi-
g11it1ont.
ne, &
a!tiis
effeél:ibus
ut
ab
hominibus cogno{:
cerecur probabiliílima cognitione,quam nomi-
oe conípell:us
&
vifionis
explic~t:
qurecumque
enim
im~lleétus
cognitio ita íolet appellari.
Ra-.
tione amem prrediél:i tefiimonii inexcuíabiles
fuerunt homines, quia cum proprer hujufmodi
rationes debuiflent prudemer Deum eíl"e con–
je~are,&
colere, dum id non prrefücenmr, nuk
lam habuerunt
fore
negligentire excufarionem.
Sicut non credentes in Chrillum inexcufabiles
fum,fi
ipfts ejus noticia íufficienrer propon:aur:
&
tamen Chrifius nequit evidenter cognofci.
35.Hunc P.Vaíquii Philofophandimodum
b
1
1.
p
L
·
r
'
A
al111
quem
&
amp eXllS eh . ugo diip.r4. cap.2.§.
commimiter
10. Et nonnulli alii ex illius difé:ipulis creteri
w hemfnter
Theologi vehementer iníeél:ancur ,
gra~i
illum
improba–
c;enCura <lignum arbitranres, quia Scriprnrre te-
;mL
íl:imonia videntur rnanifefia. D. Thoma loco '
ugo.
adduéto contra Gentes Ut doél:rinam fidei
pro-
Ce1Jf11r.S?
pd~1i_t p~ífe
haberi
n~turaliter
evid mem Dei
co-1}/~i,':~·
gnmone
,&
comranum ceníet erroneum:
quan~
doéhinam Thomifire communiter ampleél:un-
p,5
11 4re-.i::..
tur,&
merito
illos
ita fenrire affirmant P.Suarez
E 4
diípuc.