Problemntft Theologz'cn.
-··
Libertas
moral:-1,ex
c_¡11a lauda–
btbtas, ne–
qu1t
Deo
11egar1,
Ví1delw
ttfuJ.tat
ÍIJ
a[lu /.0110.
D.Thom.
oppoficum faél:um fuiífet, nihil plus haberetur,
nec:eílicare ad eorum aliquod adfiringe nte
<
Cer–
te
G
mihi indigenci unum offeras panem, nullam
fpecialem
graci~udioem
debeo ex eo guod uoum
poriü.s , quam alium ejuídem refiimacionis por–
rderis;fed ex gr:icuica pom:él:ione. Si ergo :¡d bu–
jufrnodi collationem fopponacur necel1Has, Gcut
nihil efl: moralicer refümabile, ita
n
que lauda–
bile.
Ex
quo ad Deum tranflato d1c<:urlu; cnm
illius aétus requales
fine,
&
nec ffiras
di
junétí
confillat, non videtur unde laudabiles eíle pof–
finc.
~od
fi
dicas eífe Iaudabiles , quia racione
eorum plura col'lferuntur beneficia,
pro
quibus
neceílirns nulla: renar infuperabilis difficultas
in aétibus, rarione quorurn nihil ad <:xrra e n–
fenur,fed c:irca non exifientiam rerum v rfonrur.
Dicere aucem Deo laudabiliratern moral m non
competere, qure humanis aél:ibus convenir,
&
cuicumque alreri rationali narurre,
non
id
cur
illius perfeétioni c:ongruere, qure
in
omni genere
infinica efi, unde& in genere morís, prouc
ge–
nus hoc non folurn dicir honefiat
m
aél:uum, fed
eriam laudabilitarei:n ob
cirulum
txplicacum. Et
ita
D.
Thomas
1.
2.
q.
21.
arr.
3.
in Corpore
docet aélum bonum
íI
budabilem fecundum
quod en in potdtate voluntatis: rartonem
ro
rcllitudinis habere fecundum ordinem ad finem:
&
racionem meriti fecundum retriburionem ju–
fiiri::e ad alcerurn.
Si
ergo aétibus divinis ratio
laudabilitatis d Gt,
nulla
vidernr illis in genere
rnoris fpecialii ratio r linqui. Racione enim finís
illarn non
habe.nt,
fü:
enim aétus n ceíiarii ho–
ndl:i
funt, nec camen propterea
func
in genere
moris. Neque racione meriti, quia Deus mc::reri
nequit, cum nullus
fit
reípeétu illius retribmor
ex
j
íl:icia. Proprer hoc: Recemiores Theologi,
apud guo.s
hre~
videtur nata qua:füo,
in
varios
dicenclitnodos abierum, pro qmbm
íit
r
1
'
§.
l.
Diverfi dicendi modi minus verofimile1
proponuntur,
rl7
refattuntur.
.
.
p.14.p
Ater Herice Difput 18. n.39. ex eo li–
M~J';
di.
bertatem moralem
in
D o
tu
tur,quia
';;e;tce.'
licet ornnes illius aél:us requales
fint~ercinenr
ra-
men
ut
individua ad fpeciem virtutis,quam cum
exercet Deus, morali libertate urimr. llla nim
darur
cum
operatur quis
ex
advertencia rationis,
per conformitatem aut difformitatern aétus cum
reéb racione;
úcuc
libertas phyílca ' cum opera–
tur advercentía ad bonum narurre cornmodum.
• '· 1 '
1
Sufficit autem Jiberras morali diél:a: quia licet
homines parvi pendant leétioné unius prre alio,
quando funt
requ:i.lia,necpropu:rea illam laude
dignam exifüment,
quia nú
curanr an alius ope–
ratur ex motivo virmtis, cerrum tamen eft eum
libertatis ufum eíle aliqua laude <lignum. Addit
quod licet
aétus divjni
¡¡
cundl'1m id, quod efi
D eo intrinfecuin a:quales in honefiare
fine,
quia
iamen utliberi complentur per aliquid excrinfe–
cum,
&
in
objetl:is extrinfecis eft inrequalitas, ex
hac parte poífe dici laudabiles
L1t
io:cquales.
ic:–
ut
aétus Chrifii
~quales
eraot in valore ob
racío–
nem
diél:am
:
nihilominus entitative unus erar
alío
perfeél:ior, quia erat excellentioris
virtutis.
n15.Huncdicendi modum impt1gnantcom:
tommii
¡.
rnunicer Recemiores
Ma~\ifiri
Socier:i.cis,prrefer-
terre
1";;11,,
timP. Arriaga Difpur.
27.
Seét. 3. & quod ad
P.Arruig11.
ulcimum aninec de complemenco aétus liberi di-
ll:um
a
nobisn.
1087.
&
fegq.
Circa alia .1utem
gurefüo
dl:
fane
dt
nomine an Iib rr9s ur
ah illo
explicawr
Gr
moralis appellanda. Dicamr equi-
-dem.
O!Jid inde
?
Cum hac libertare morali non
fiar quod fofficic ad
m
ricum, quia fic operans
nihil efficit laude digoum: ergo dedl: libercas pro
rnerico neceffaria, quomodocumque illa
fic
vo-
canda.
Ex
quo fequirur neque in Deo operatio-
n m hujufmodi dignarn dfe laude, qure refpon-
deat aeaco prxmio. Dedit mihi in Bapciímo
han
e
numero grariam, cum dare por.uiffet aliam
ejufaem rarionís. Non id
o
fpeciales illi gratias
agere debeo, fed quia dt:dic abfoluce gratiarn tan-
tre reítimacionis: unde
fi
aliam dediíl t,nec: plus,
nec minus gracitudinem provocaffec. In Deo er-
go paricer philofophandurn: quod cuique erit
fa..!
c:ile in re adeo manifefia.
I
1.
16.
Di
cunt alii aél:us divinos e!Te laudabifes
Alior1P1J
eo iplo
guod
Gnr
boni moralirer,quia Jaus hone-
dicencbmo:
fiam op radon m l1beram conlequitur, íicutin-
dus,
hon {hm,
iruperium , ex doéhina Arifiocdis
Ariflotdu.
Lib.
1 .
Magnorum Moralium Cap.
19.
Addum
carneo Jibenarem iíl:am in creacis non fufficere
ad merirnm,quia hoc requirit pot fiatem fac:ien-
di aliquid, quod (pecialirc::r veniat xfümandum:
id aurem non comingit ci'.1m eft neceíliras ad om-
nino a:gualia. Hoe: ciam impugnar
P.
Arri:iga
P.ArriAJ.'
fupra
n.
S4·
&
quidem Auétores íic philofopb:m-
tes id fupponunr, de quoeft qmdl:io, aétus fCili-
cet cum libertare diél:a effe bonos rnoralicer,
quod certe non fi ut fupponunr, quando ad bo–
nharem moralem lib nas eriam moralis efi ne·
ceífaria, qu:e
no~
dacur,
qu~ndo
efi
a~foluta
ne-
LtuJiiliJii
ceffiras ad requalia. P ra:cerea. Aél:us 11le rnerctur
a{h,s,tJ111111
laudem :
rgo & prremiurn. Confequenria efi
mm~oriiu
clara.
~ia
laus prremium virrutis eft, und
jux-
;9''
cm–
ta ornn
s,
hon fia opera laudern mereri dicun-
'ª·
tur. Et ira Apoíl.olus bonorum prremium foliu.s
.
laudis nomine dedaravit.
1.
Cor.
4.
v.
5.
Er
1J14'-
~'.~~
14
'
1Jjfeftabit
confilia cordimn,
&
tune la11s erit 1mimique
·¡¡..
~Deo.
Cum ergo aél:us , cum necdiitate diél:a,
Ltuda;
dicantur non digni prn:mio ,
fü
inde
ne~
lau-
=~
dem fp c:ialem promererL Et quidem
D.
Tho..
quom«lo
~a~, ~t vi~imus
n.
1
2~3.
racione1:1
~audis
&
rneri-
t_;ro:,:t
ti d1fhoguit , unde v1dc:tur colhgl fiare poffe ut
·
aétus laude dignus
fü,
nec tamen mericorius.
OEod camen non urget;nam m rirum ibi Doél:or
fanétus non gen rale
&
infeparabile ab aél:u
in–
tellexit, fed fpt:ciale apud eum, qui ex jufütia re-.
muneraturus eft fpeciali aliqua retribucione: laus
enim non ad aliquem in particulari fpeél:at, fed
ad omnes, apud qnos eífe notiti:i honefire opera-
tionis
poten,~
qui bus
ft illa l:\lldabilis: ira ca-
men,
ut qui non laudaverit,
fc
<l
racuerit, dum
occafio
&
c:ircumfiantire non
obli~aot,
nullam
honeil:e operanri \njuriam fol!:iat.
Qyod
fecus
ft
in eo, ad cujus obfrquium hop fia operario
dir~-
gicur, qui
propt~r
a
f
pecialis eíie debec ex
ju!h-
tire vinculo
r
cribucor.
Id
·o
laudabiliras
a
racio-
ne rneriti difünél:a confiicuimv
a
D.
Thoma. Ju-
Simt(f:~
xt;i. cujus doétrinam impoffibile eft ut aétus
Ítt
f
4
7i~n:s
&.
Iaudabilis, quin
lit
etiam merirorms, quia licet
'lu"modo.
tres
illas
diftingu;it rationes,
in
uno .t,imen
&
eode~