TroMemnta Theologicn.
PROBLEMA
IV.
1).eus quomodo
fe
pofsit comprehrn–
dere, cum nequeat
dfe
fcipfo
fuperior.
658.Diximus fpecificarionem divinre fcien-
rire ex comprehenfionis racione de–
iurni, unde confequemer de illa tidetur diffe–
rendurn juxta quod ad objeéturn prirnarium ren–
dir. Quia vero de ratione cornprehenfionis
X
profeífo aél:um
a
n.
)52.
ideo hlc breviores
c:irca pr:efentem difficultarem erimus, ex diais
enim ibi fatis confiar quid
fit
circa Deum
di–
cendum : quidnamque creatre cognitioni ob–
íl:at quornious elle comprehenfio poílir,in divi–
na fuppe.tit ,
ut
comprehenlionis rationem in ea
agnofcere debe:unus.
Dmm
fe
Deum ergo
fe
comprehendere dogma efi in
c.mprehm·
Theologia cerriílimum quod effe de fide affir-
deru(fe
de
p S
l'b
>
p H
. D'
fiiú.
mant
. uarez
l
:
2.cap.
5.
n.
2.
.
ene~ ~
-
P.Suarez:,.
fpuc+ cap.
1.
§.
Szt ergo.
&
cap+S·
Ex huq111-
P.Heme,
dam.
P.
Pr~pofitus
hlc Arríe.
I.
~od
inrelli–
P.Pr.tpofi,
gendum videmr quoad rern ipfarn, ira
uc
quan-
rnmvis perfell:a cognitio ad compreh níionern
requiratur, Deo circa feipfum concedi debeat
quornodocumque vocemr. Q!1ia vero circa
Crtca nome
nominis propnarn fignificationem tantum eífe
ttinerarie
controverGa poteft,
G
quis contendat Deo qui–
negarctur,
dem perfeétiffimam cognitionem tribuendaml
fed nomen comprehenGonis eidern non aptari
convenienter; circa hoc temeritatis tanrum ar–
guendus, quia contra fenfum omnium loqujcur
Theologorum. Hinc P.Suarez,qui, ut vid\mus,
eíle de fide dixit, addit comprehenf.ionem pro–
prie
non eífe ejufdem ad feipfum , ubi cogoof–
c:ens eft fuamer cognitio per eífenriam. Solum
ergo per comparanonem nofiri inrellell:us im–
perfeél:e cognofcemis Deurn dicicur Deus com–
prehendere fe
:
meliufque dicerecur eífe fuum
perfeél:um inrelligere per eífenriam...Jode D.
D:rhom114
Thomas
~reft.
14.
Artic.
3.
ad
1
\e
docer,
cum Deus dicitur comprehendi
a
f
.1egative
Neg_atrpe
• ,
,
fi
~xponen-
por1us, quam po ttive explicandm _1fe, 9uia
JNr11,
ita fe
cognofcit ut nihil ipfum lacear de
ipfo,
per quarn negationem Augufiinus definivit
comprehení10nem Epifi.
r r
2. cap.9. Sic
P
.Sua–
rez; qui cum dicat id , quod nomine compre–
henfionis Ggnificatur, potuiífe melius aliterex–
plicari,fcilicet per hoc quOd
fit
ipfum intellige–
re per eífenriam, plane fatecur definitionem fi–
dei nqn cadere
fo
pra nomen , fed circa rem
ipfam.
Videt11rnu
659.
Videturautemexeadem doll:rina fequi
;:;:;r;::
neque eífe temerarium negare comprehenfio–
men,
nem
Dti
refpeél:u
fui
ipfius ; nam cum id non
ita convenienter fignificetur eo nomine, quod
Deo c9nvenit:,
&
melius aliud pornedt adhi–
beri,. nulla in eo videtur effe remeriras,
fi
quis
nomme .comprehenlionis amoro,convenientio–
ri
alio ab eodem Parre indicato, ejuídem au–
él:oritati, qure
ad~o
eíl: infignis, fubnixus ura–
rur. Si enirn comprehenúonis nomen non eíl:
adeo
conveniens ,
cur ad illam
fuftinendam.
&
defendendam Theologos rice
&
reéte circá
rem ipfamJentiemes,adi.garnus
?
Cum
pr:eler-
rirn D. Thomarn ica favere videamus,
ut
com-
D.Thoma.r
pr henGonem ranrum n gative accipiendam
velir,quod efi ad minus proprium ienl'urn eam-
dem detorquere Dnde
ait
q11od
romprehwdere,
fi
propr:e accipiawr,
non ita
comprehend1 dicitur Det#
afeipfo.
660.
Nihilominus fhndum dié:tis,
&
affir-
Std
rjfe
rnandum fine ttrneriratis nota non fiare com-
1
Uamofltn-
.
d' ·
· ·
·
cbt11r,
prehenfioms nomen
1v1~x
c gnmom
~
gare.
Sic enim ornnes Theolog1 fatencur,
&
1pie
P.
Suarez qui m lius aliud dixit, odem tarnen
ufus
~ec
non D.Thoynas.
~idqu1d
ergo de
meli~ri
nomine fuerit, quod potuir imponi,
pofiimpofüion
m
tamen, feu potius applicatio–
nern, ve! accomrnodationtrn alrerius,
Jªm
non
efi licitum circa illud tngi,·crfarí,quia omnium
ell confenfu receptum. Qlernadmodum
fi
ego
Exnommt
d .
r
·
¡¡
d
d
fl
·
Deuspro-
1cerem 1upremum i
u
ens, quo
n.om111um
bttt;o.
caufa, non eífe vocaodum Deum, quia nomen
hoc, fi Latinum
dt,
&
fignificar Deo nullum
effe defeél:um, minus dl apcum, quia non ha-
bere defc él:um de pluribus aliis dici pocefi. Si
aurem
e
Grreco de<lné:tum ,
&
fic
l
i
ntem ,
&
prolpell:antem
fignific.m~ ,
nec illud congruum,
quia ícire
&
profpell:are non in icar excellen-
tiam illarn di\ inx n
turx,
ilcundum quam om-
nium eíl: r
mm
caufa ; alitLr
c::nim
nou fiatim
agnofcitur difcrimw, quod
efi
inrer illum
&
creaturarn ;
l1
ir n mquc ctiam ieatur:E con-
venir poteíl: ; non ita Lífe rernm omnium c:iu-
fam. Si inquam ita dicerem,
&
rt:ipfa ita effLt,
ut
aliud nomen conveniem1us eíl pollee:
ni~
hilominl.1s rem ricatis nota
mtnimc! \
ir.1r rur,
quia quidquid de nomine Gr ante illius appli–
cation m ; ea tamen jam poíita,
&
communi
omnium ufo, arque Eccleíire totius ufurparione
recepta, non lic r jam circa illud ufum variare.
Sret ergo Deum
fe
comprehender , quomodo-
curngue comprehenfio debeat explicari.
t
l'.S11arií .
·d
d
·
p
S
·
·
·
r.
modwn d1-
q
ui
emquo att. uarez,&J mcx1pfopo11-cmr/uion
tum,
fcilic t quod rn lius dicc:retur D um
íle
o'ftart,
fuum perfell:um inr lligere per
ífrmjam ,
oon
videtur ita convenienter dtltum,
ur
nom
n
de-
beac cornpn:henfionis excludi
:
nam D urn eífe
fuurn perfeél:um int llig re per eífentiam om-
nes fatemur ;
&
illud ita dici non tollir
quin
talis cognitio dici comprehenfio poílit; quia
ipfum perfeél:um intelligere, eo ipfo quod rale
fir,
tocurn objeél:um exhaurit ,
&
ita eum nihil
Jatet: una ergo ratio alteri non obefi,& nomina
utramque íignificamia relre geminantur.
66
1.
J
am quod ad rem iplam attinet, con-
n
A
fiat ex dié:tis D um
le
comprehendere, quia
co~~~h:i1-
(e
perfeél:i ílime cognofcir
,ita
ut
nihil
tU
m lateat,
dm rflen–
quod cogoitio ad:rqu:na cognofcibiliraci re-
cliM.
quiritur,ea
etiam
inrercedit.
Ubi
folum videtur
.
obfiare poífe id quod
a
nobis diél:um circa ípe-
i;º~":,.
cificationem divina! fcientire, hab ri inquam
tt/(,t°ffim–
illam per rationem omnimodx comprehenGo-
prehenf10,
nis:ho enim non videtur omnibus divio<; fcien-
ti:e acftibus convenire.
Ut
enim fciemia rermi-
natur ad unam divinam perfeétionem, ibi fiílir;
ú
enirn omnes necdforio cognofcercnrur per
cognitionem ad quamlibetterminatam,iam non
plures difiinctre formaliter cogniciones, f"ed
un1
cancum