Problemnta Theologica.
§.
III.
tiras
prtefAtar
fententiaJ
quid
obftet
quo-
111imes
debeant
penitus verojimiles
judicnri. vbi de quntuor.
prioribia.
r.Smtm·
·s-63.p
Rima nequit non maxirne videri pro–
ruzcft
111~
babilis,ab exrriníeco carneo, quh fci–
babtlis ab
licet eam, grav s,
Ut
'vrdimu~,
tllentur Auao-
txtrinfic11,
.
.
b
d
.
.
res, rn c¡m us uo egregia Theolog1a: lumin:i,
Divu's Thomas,& D.Bonaventura,quam &
P..
~id
cm.
Suarium vidi.rnus
~tiam
fuo
calculo confirmaf–
tra 1//am
le.
Sed cene
D.
Augufiini definitione p rlpcétn)
militet.
nüllum pro ea vd leviffirtmm indicium, ur
eatn
attenre confideranti confiabit. Ad gua!ílibnem
cerce de nomine tora controverfia tevocatur.
D.Allguflinus ait compreh hdi rern,
cum
nihil
illius latet c;ognofcentem: hk admittitur Iatere
nihil: -ergo efi comprehenfio. Dicirur ita de–
ber · intelligi , m cognitio cognofcibilitatem
ada:guet.
Et
ubi hoc
In
definitione? Ego c:on–
fianter dico ad cornprehenGonem
fufficefe
ge·
neralitatem illam
in
attingrntia totali obj ai,
q~iia
n\hil latet abfolure,
&
He
definitio proce–
d1r. Unde potero ab hujuftnodi perfoalionc di-
RP{Pu,,/ia
moveri
~Audio
dici attingenciam illam effe e"X–
d•
mtin-
tenGvarn,& non intenfivam. At hoc non efi ve–
$'"r'ª
111 •
rum, c1uia tora Dei perreétio extcnfiva
&
inten–
trm(era
conJut1tta.
fi va cognotcitur , ornnes
íci
tic
t perfeaiones,
arqu
earum gradus : illa etiam fingu !:iris per–
feétio, racione cuius cognitionem exigit ad:e–
quatam cognofcibilitati, quia efl unum ex ob–
jeél:is, guod
G
lareret, ex eo fie rec
non
compre–
hendi
,cum
ramen Auétor s cirati ad latentiam
hújuímodi non recurranr. Cum ergo ex parte
objeai
non íohim
excenGve,frd intenfive guid–
quid efi in i\lo cognoícarur
~ex
parte etiam co–
gnitionis extenfiva,
&
inr
nfiva
aningenria efi,
licet non t:ili , qua: ada:quare poffit illius
co–
gnoícibilirátem. Qiod amem ha:c requiratur
non .eíl: undt: oílendi poteít;
f~d
id tanrum in
genere comprehenllonis unam
effe
poff~
alia
Cu–
pt rtorem Gcm in genere cognitionis quiddita–
riv~,quod
líbemu admirtimu ; fed
id
rünime
iliornm Auaorurr. placira fuffragatu
RefPnn¡¡.,
564.
~od
aurem dicimr de latemi
bjeéti,
de
latent~
dum non cognofcitur exaél:iffima claritate,non
ob;eElo co
fati
facit; quia lm:nciarn
i
llam
non excludit de–
'J"odc,O(m-
finitio, alias nulla cognirio
cr
ata dari poífet,
~-( ~~
.
.
,,
cº'r.""fti
qua: eíTec comprehenuo; quta altx poíTunt cla-
rf!i~
de-
dores,&
de
divin" nequit dubirari. Ubi dici ne-
tru'~"'ª·
GUÍt
rcm cognoíci poffe cognicionetomprlhen–
fiva , quia poreíl: dfe cognitio ad quata co–
gnofcíbilicati.
Id
enim efi aliter rdpot1derc;
modo enim t:inrt1m imcndimus rem non dici
la~ere
latencia obfiam com rehen fioni ex
o
<lu6d cognitio ali
a
clarior effe poílir.
Alul'iorum
~l)S
Ideo dicum a\ii duplicem effe compre..:
pntmt1ade
hen!ionetn,unam vulgarem, jnxta defioirionem
ds.plt
1
uorn-
a::lduétam
¡
aliam tublimiorem. Et priorem
prchwfione.
quidem
n~n
implicare reípeét:u Dei, fecus au-
tem pofienorem.
.
Cenera quos efl Concilium Lateranenfe jux-
;u~~·
,.
ta
eam acceptionem locutum;
qure apu<i Pacres
Deo invenicur attributa, Ínter quos D. Augti–
ftinus folus en, qui eam tune uíq ue exalte de–
claravit ': Nam D.Thomas poíl. Concilium La-
teraneníe floruir, ficut & alii Theologi , qui de
ílla delicatrus difputarum.
rgo nequic admit–
li
comprebenfio Dei doétrinre D. Augufiini
contraria; qui quidem Deum, co modo,
quo
comprebc:nfionem explicuic, incomprehentibi–
km
judic:avit.Q!;!i ergo ilbm admittir,hab t fibi
adv-
eríanrem manifdle definitionis Auétor
m,
qu-od non
e~
ita
a~rupt~ pronu~~ia~1dum.
Pr:e–
rerea. Negan neqmt quin
defin.moa~·,
A.ugu–
ftino tradita
fic
comprc:he
nfioms propne d1ét:a::
ergo
fi
Deus
eo
modo c:omprehendi pote!l,pro–
prie efi compreheníibilis. Hoc autem quis ad–
mifo1·it?
566.
Circa Secundam fementiam
d~1bitati
i.Stutmti
4
nequit ciuin folidum
fund~mentum
affutnat, de
9u1d
11on
non vi
fa
fcilicet vifione per ipfum ac.1um viGo·
proband11m
.
, d
A
{)._-
&
.
p
habtttt,
ms.
ed quo
D.
ugunmu ,
e
t
n
acres
perf4 él:ionem ifiam explicames , ral
aliquid
cogirarenr, quod folum obfiaret cornpr henfio-
nl,quis poíllt nifi per hallnc:inationem egrcgiam
affirmare? Deum illi incomprt:henlibikm prx-
dicanr, quia efi
pelagus
profundiíllmum,ad cu-
jus nequic (undum pc.rveniri.
Majus
hoc aliquid
indicat, quam vifionis direlhm cognidonem
non
dfe
poíllbilem per íeipfam,
fc
u m
gis re-
flexam appellare. Audiatur Siraci-de fic
luwtí.JsEccli.43.v.3 .
Fxalrames mm,replemi11i -vlnme :
Eccli.43,
ne
laboretis,non emm comprehendeú-s.
Qf_tis
1Jidebil
33.& 34·
eum,&
en1Zrrabit?
&
qtlis
magnificabit
eum
,
/imt
efl ab iniiio
? H:ccne folam inclicant latentiam
D
1
iGonis
~Pro
quo
&
funt illa D .Athanafii verba
u,;Ju~:
4
-
in Dialogo contra Ariurn
: Dei
profunda
q11iJ
cogmfett,
natura
con
dita, an
i11conditif f11bfianri1Z?
Si11minhs 11b
increato increa1um
imel!tgJ
11.fiewrabrs:
quod
fi
/it) fuperefl ut
Spirírnm SanElmn
r
,mi
&
Filio
cmfubjlamialem fatearis. Or,m:a enim
q11.e
Junt Det,etiam
profunda
cognofcit
pirituJ
SanElUJ,
fecundum B.
P
1111/um
1.
Cor.
8.
11. 1
o.
&
1
r. Hzc
ille, & ali:i
a
nobis data in Epirhalamio n.
689.
quibus Doétor fanétus divinimem Sp1rirus
Sanéti probat ex eo quod Deum comprehen-
dat, quia. fcili
t
eju profunda cognofcir,
&
dicemus profunda hxc vifionem tamum dfe
non cognofcibilem
a
vidente Deum niG per
aliam cognitionem ? Q!;!is hunc philofophandi
rnodum verofirnilem arbitretur
?
Pra:terquam
c¡uod vifio ut poíllbilis videri
per
feipfam in
Deo potdl:, dum
illum
videt m porentem illam
producere : hoc autem ad comprehenfionem
fufficit; quia ad penecrandas totalic r naturas
rerum non
efi
ncceífarium cognofccre jd, quod
illis concingenrer convenir , unde ncc ad com-
prc:h nfidnem
:
quam doéhinam communit
r
admittunt Theologi, ii prrefortim, qui
a
Mbis
Cum
in
fupertotibus allegati. Ergo licer non
co–
gnoícatur tit aét:ualis fiare comprehenGo pote-
rit,& idem erit de aliis in ipfa fundatis.
567.
Tertiam
fc
nreatiam vix erir, qui veroú-
3.Vt ~tni.ttmilem arbitremr. Cognofci ornnia poffibilia
f~ritd
re·
po!funt : ergo & impoíllbilia
:
tam
tnim illa
e '
11
ª•
c¡u~m
ifia fuminfinita.
Et
quidem illa aut ad
Deum pertinent, aut non?
Si
perrinent, etgo eo
plene cogniro quoad omnia imriníeca poffunr
&
debent cognofci
ideo
enim
e
gnoícumur
'
poffibilia: