·35
DIALECTIClE
THOMISTIClE
·ntelleétus
duobu!
albis
apprehenfis,
affimilat
vnum alt ri,
&
ideo
Comn1cnrator
racionabi·
Jiccr rcprehcndit
illos,
qui dixerunt,
relacion
s
cífo
de
focundis
incelJcélis.
Sic
Aureolus,
qui
multa ,
caq
ue varia
argumenca,
inibi
finlilncr
(ol
it •
§.
25.
H=ec i2liquanró
longiufcule
propofui–
mus,
Tum
rt
\'id
as, non
dcbere
fupponi, \
t
-ccrtum,
q
uód
a
parte
reí
multa
fint
fimiliL ,
zqualia, &c. ine
opere intclkc1us, fed
e{fc
dif–
ticilc valde
id
efficacicer
probare.
Tum
eriam,
ve
propalarc:m
A
ureoli
fenrenriam
obliuionc
delirefccnris ,
qui
non
nif1
apud
C;prcolum
ci•
tari folet ,
&
occafionem
przfiarem przclaris
rccentiorum
Peripatcticz Scholz ingenijs,vt il•
lam
folertius
impugnenr,&
communem
fentcn-
iam
communianr.
Pergo iam ad rationem
Sandi
Dot1oris,
qnam
expcndetc, arque
ddfcn–
lare nofiri nunc efi
infiituti.
·
Fund«menlMm
,
&
prohatie
Di
Ni
T hom•;
s.
.z6.
1
A M
vero
Ratio
Thomifiica
fic
ÍOf•
matur.
Non
poteíl
bonum,
&
pc:r–
fellio
V
ni
uerfi,
Vt
exiílentis rcalitcr
confiílerc
in opere
nofiri
in
telJC"llus,
nc:q ue in
ente ratio·
·nis • Atqui
non
foJum
us
c1bfoJurz,
(ed
ctiam
ordo vnius
rei
ad
aljam
confüruunr
bonum,
&
pcrfrüionem
y
niu
rfi '
\'t
e.xiílentis
a
parte
reí :
ergo
Ordo
' nms rci
ad
al1am
in
vniuerfo
non...
poreft
confillcre
in opere noíl
ri
inrrlleltus, ne–
quc in ente
rationis :
ed
tahs
Ordo cfi
ipfiffi..
ma reJatio ; ergo
ci
u
fmod
i
rc:latio
non pot
íl
confiílerc
in mera rnent1s
apprehenfione.
on–
fequcnti~
funt
kgirimz:
Maior
patet,
quia_,
vnumquodque
d1cuur pcrfeél um,
quatcnus
dl
cns 1n
aélu; ergo adual1s perft
ébo
vniu rfi non
potell
confill r
in op re int lkétus. n que ia...
poten tia
reduc1biLi
ad all um cnris rarionis. Mi·
nor
probatur
primó .
Quia
eifdemmet
rebus
abfolutis
remancnt1bus,
a
tollcretur
omnis
01-
do, quem
habent
ínter fe ad
conílirucndum
torum vn1ucrfi,
non
manercr
perfellum
vni•
uerfum , vt
dl
euidens • Probatur
fecundó,
quia Arifioteles
12.
Mctaphy
f.
lelt
12.
com·
parat bon
m ,
&
pcrfrélionem
vniucrfi
cum
bono exercitus ,
arqui
bonum ,
~ pcr~
dio
~xercitus ~x
ipfo
Ariílotcle
conúfiit
ctiam
in..,,
<>rdin
p•rtium
exercitus ,
&
in
ordine e ·crci–
tus
ad
Ducem;
ergo
ctiam
ordo
vniu
parris
ad
aliam vninedi
conílituit
bonum,
&
perfeétio·
nem
vniuerfi.
Do
verba Arifiotclis iuxra ver–
Íloncm
Bcífarionis
Cardinalis :
Perfcrutandunt
tiam e/I
(inq ui
t)
quonarn moJo
n11t14Ya tmiNtr/i
ha–
kat ipfum
honNm,
&
ipfum
op11w:um
,
1.1num
fepara–
•um qu1ddarn
,
&
ipjum
,
an
per
/t,
an ipfo
ordint
•
An
'lJlroqut
modo
,
quem
tldmodum
tXtrcitus
~
etenim
¡,e11e
tius
e/fe
in
ordine,
&
du:i
ipfe efl,
ac
magis ipfe
•
~on
tnina
ipfc
prffJltr
ordiiem
,
t1eru
m ordo
propter
1p{um
eft
•
C14n[/11,
a11tem
coordmatA
quodarn
modo
f"n'
,
&c.
J:Izc ille, c:x
q
uibus
Ang
licus Do–
ltor
dcdux1t
argumcntum
quod
f
upra
formaui–
mus
q
uzft. feJ>tima
de
Potcntia
artic. nono
ibi:
Pe~feElio,
&
bon11m
(inquir)
qu~{unt
in
rebM;
tNltd an1111a•,
11
on
{ol
,.,.
dttend~IM~ ft~und~~
ali-
911id
abfoltdt
rnbd'rens
rtbu1,
fed
ttiim
fecu-,,dltm
et-•
dintm "llnius
.,ti
ad abam
,
ficut ttiam in ordin1 par–
rium
t~erc1tul
bonum exercitus
confi/lit.
Huic ,,,;,,,
ordini
comp,ua1 Philofophus ordinem
tJUiutr/i
J
1.Me•taph)f.
Oportrt
ergo
in
ipfis
rthus
ordmtm
qu
emdllnct/Je, hic
auttm ordo
relatio
qu~d111n
t/l.
Yndi
opor·
ttt
,
in rtbus
ipfis
rtlationes
quafd•m
e/fa,
fe,,,ndunt
q11as vn..m
ad .Jlttrum
ordinatur.
Hzc ilJe,
q
u~
adcó
cerra
íunt , vt
&
Subtilis Scotus prztcr
mor m
hanc
camd m
Dolloris Sanél:i
ratio..
nem fueric
ampkxus in
fecundo
diftinQ.1.qu.4.
num.
11.
§.
27.
Dices primo
cum Aureolo vbi
fupra.
Quod
bonum vniu
di
dicitur coníiltcrc in or–
dine,
non quia
ordo
rdarionis
fit
bonitas
voi·
ucríi, fed
ip(z
naJurz gradualicer
diftinltz,
fu•
per quas
intcllcllus
fundat refpcélum ordinis,
dicuntur
facere ad
bonum
vniuerfi.
Et
tft
fi–
mile
huic
de bono exercitus Ciuitatis,
Ycl
Do–
mus, quod
fimili modo
coníifiit
in
ordine,
vt
Philofophus dicit
12.
Mctaphyf.
Manifdtum
cll autem ,
quod
licet
Ciuitas bene
ordinata....
reputctur
bona,
&
mlle
ordinata
dicatur
ma–
la ,
nihilo111inus
ordo illc non cfi
nifi
tx
impc·
rio
Ducis , nec
haber
efie, nifi ex
opere
in–
telkll us.
Similiter,
&
vniucrfum
eíl
realitct
bonum
ficut,
&
Ciuit:Js,
vel
Domus
dicuntur
rcalüer
bonz,
&
tan1en, ve
hic,
&
ibi non_,
cfi rclatio
ordinis
extra
apprehcnfionem .
Sic
11·
Je ad
3.
§.
zs.
Dices fecundó, cum
Suarezio
Di–
fput.
47.
fclt.
1.
numer.
14.
Quod
ardo
pcr•
tin
ns
ad perfet1ioncm
vn1ucrfi
tanrum eft,
quod
íiogula
corpora
in
fu1s
naruralibus
lo•
cis fint confiituta, quod
quidcm ab
olucum
eft
in
íingulis ,
&
in
omn1bus
fi
mul
dicit
coexiftentiam
corum, quod
vero
ad
boc onfe–
quacur peculiar
accide~s
,
quod
íit rclario
realis, nihil
vid
tuc
reft
rrc
ad
vniucríi
pdfe·
ltionem.
§.
29·
Sed contra
primo (
AureoJum impu·
gno)
perte bonit
s,
&
p~rk~lio
vnJUerft dic1tur
confill re
in
ordine·non
quia
relacio
úc
bonitas,
&
pcrfcll:io ilJius; fcd ipfz
natucz
gradualiter
diílinllz: At qui hoc
1pfum
quo admntis
ante
omncm
operat1oocm
inteJl
aus,
eíl
bonitacem.,
&
pcr~
élioncm
vniuerfi
confiílere
in ordinu
relationis, fiu
rede ,
fiue
obliquc:
ergo anru
omncm operarioncm
intelkétus
pcrte_lli~,
&.
bonitas
vni ucrfl
roofiltit in
ordine
rdauoms
fi–
ue
reél ', fiue obliquc. Di ur
fu
bonus:
Mino–
rem, in
qua
dl
difficultas,
fa
ile
01
endo • Natu–
rz gradualirer diílin
\?
dicunr
n~n
retum q_uod
ex
nacura,
&
diílint
ion
gndu Ir:
Quid
enun...e
rogo
inc lligis
pcr
l\
gradu lirer
!
co.ocr .m_odus
!t
{upcraddicu nJcu is o _nm o
a?(ol~us, mor~
dmatis,ku non
gr
dudhter
~d1ftanél1s:
At
qua
ipfa
gradu
l
s dtltmélJo, q
~a.•n
da
une
e1~s mo~
di
narurz
U
ord
et
rroms
1mportarus
m
relto
\'el
in obhq
uo:E rgo p
·rfrc.tion
m
vniueríi
con·
filtcre in natucis
radua\itcr
d1ltinll:1s
anrc
om–
ncm
intellcltum,
eíl
confül
re
in
aliqua relatio–
ne
C
lrem
grad
lic:ltis,
i1
port
t~
in
rdlo
~\"el
in obliquo · Contra
Stc1mdo.
uod
ordo
exer·
itus, v
l
Ciui tatis fic ex imp rio Ducis,
no11J
elt