243 / 1108
D E .
I
M
M
0 R T AL.
A
N IM- 0 R.
L
I B. VI I 1.
1
9
~
dfcimpurum,infedum,difperfum, mutabilem, corruptibilem, quippe cum ilia etiani
quz
talia funt,fua
quadam ui ab _huiufmodiltberet paffionibus.
Decimaqumta ratio.AClio men
tis
finitur
m
aClione,aClio
corpo:t
ris m corpore.
Cap.
XV.
N
Vllius corporis
a
Clio
in ipfam aClione proprie deflnir,fcd
in
exteriorem
trari;
fit materiam.Nam fi in adionem defineretJac'tio
ill
a in
operante refiaret, ubi
in feipfum operaretur,puta ignis feipfum calcfaceret. Quod non potefi
a
cor
pore
H~ri,quia
fi
corpus non a
git
rx fr,eciam non agit in fe.
Rurfus
fl
quicsid
corpus agit,rnouendo agit,cercc cum mouere
fe
nequeanc,in fripfum agere nequir.
V
h=
demus aucem mentis operationem,ipfamfdlicet incclligentiam,in fdptam defmere,ne
que quicquam per fe extrinfecus facere, nifi forte
quando~
moueatuoluntatem, qu.e
mo
tis
brachtjs opus aliquod extra producat,quale fuerat cogiratum. Senfum afit did:
musquodammodo extra fe fluere.Quia aliunde mouetur,profpidt aliena,externi finis
gratia operatur,neq;
Cui
ipflus efi confcius.Mens contra,moucmr libere,
fe
fuac:B
inf~i
cit,fui
gratia operatur. ldeodfencia
apud
Platonem fi:atlls
didtur,
quia
fi
fine uita
Hr>
torpet.
Vita
motus,quia ia exit in
ctCi:um._~ens
reflexio, quia fine hac uita in externum
opus efflueret. Sed mens fifiit uitalem
e11end~
mo
tum
in
femecipfo, refledit ipfum
in
cffentiam quadam fui ipfius animad.ued1on . Trahir quo<i
c~tera
omnia ad {Cipfam;
prout res po tius uc ipfa mens efi,quam ut re.'.; ex tra exifiunt,confiderat. Vocatur etiam
rdlexio infinita, quia in operationem
fuam
1
n
modo femel mes hdminis terminatur,
uerfi etiam innumerabiliter, cum fe aHquid ..
'1
·eiHgere animaduertit,
&
quod animad•
uertat agnofdt,& cum aliquid uelle feuulc/x:·mlt quod uelic
fr
uelle,accv eadem ratio...
netdeinceps,~bi
uel 0peratio alia in infinitum rcrminaturad aliam,uel eadem in fe
repH
c:atur innumere.Hinc pa tee intelledum non
fol
um effe incorporeum,fed eciam immor
talem.Siquidem per feipfum operatione
fua
feformatfemper8l
perfidr,femperintelli~
gendo accv uolendo.Hoc autem nihil efi aliud quam feipfum uel facere,uel feruare,uel
renouare continue, quod quidem
quotidian~
renouationis nomine Paulus Apofio...
lus appellauit. Quo
fie
ut nunqua
a
fuo perfedore,uel feruatore dcfcifcat
&
abfit) cum
nequcat
abeffeunquam
a
femetipfo,atCB ideo formetur femper
at<F
perficiatur.Q:Yinec
t!am
fi
nac~ral~s ~e~erat~onis finis}m~?rtalit~s
qucedam
efi,
muho magis
i~t~lledua=
Its
generattonts
finis eft
1mmortalttas.
::,ed
quia
natura
prolem ex tra
fe
g1gmr,1mmorta
litas
eius
explecur in fucceffione nafcencium.
Q1ia
uero
mens
generat
in fe
ipfa tum fe>
cum
alia,quarttum
&
fui
&
aliorum omnium
condpit
rationes, quado
aut
fe in tell
git~
aut
alia,fequitur ut immortaliratis huius uirtus
in
mente
ipfa
genirricem feruecur.
Hie
etiam
J~rec
argumentatio
qu~dam
huiufmodi.Pr~fiantius
ett
bene effe,quam fimplici
ter dfe.Q_uifquis igiturbeneeffefibi
pr~bet,mulco
magis potefi Gbi effefe
pr~
bcre.lntelledus ITbi dare bene uidemr,quando format perficicc:F feipfum tfi fpeculatione,
tum
moribus.Qyapropter eife quoqJ Gbi potefi fecund um formam ita
pr~fiare,ut
nunqua
definat
effe.Mitto quod Pro
cul us aic,animam, cum
flt
generacionis prindpium,ita
fe==
ipfam
gignere atcv uiuificare,ut effenciam
babeat
a
feip 'a.
Atcv
fummatim de omni indf
uiflbili
fubftantia in fua effrncia €xifl:ence,affirmat
tum
producere, tum con tin ere feip:o
fam. De
omni aucem fubftancia diuifibili,etiam
deipfo
c~lo,didt
neceifario
aliunde
ptodud atcv contincri.Sed hoc ipfe
uiderit.
Latet prcrterea alia
qu~dam
talis argumen
tatio.
Quan
do incelledus operacionem fuam primo, atqJ irrde uim
fuam
&
fubftatiam
com~nebendit'&
amat,tunc proculdubio in feipfum a
git.
lgitur& perfeipfum. Nihil
enim
intcrintelledum,atqJ ipfummec medium interponitur. Adde quod quemadmo-·
dum co!·pus quia ex fe non agic,ideo non opcratur in fe,fic intelledus,quia
in
feopera•
cur,idci·
co
ex
fc
operari cegfetur. Si
e:x
fe in fe agit,igitur
&
per feipfum. Sfenim utriqi
~
in eo adioni s
termini font,igitur
&
medium.Qlid ergo prohibet in.telledum
a
Corpe.–
re fep aracum operari
&
ui uere~pr~fercim
cum o peracio ipGus
qu~
ex
fe
in
feipfum
per
fe
expletur,neceffa~io
fiat,&
refideatin feipfoc:'Sed hoc
ita planius
explicabitur. Si men
tis operatio proprie
in
ipfammentem finitur,mens ipfa quo'1ammodo
fu~
operation is
'
N
4
cftfi~