4000003580

231 / 1108

DE 1 MM 0 RT AL. AN IM 0 R. LI 3. VII). i !1
Jndiuidua uero uirtus anim~ hurnanf eft q.ualitas.Igitur anima no ell corpus.Sufficie~
quide putabitur,humfmodi demofiratio,ii duo ilia planius oftenderimus, uiddicet~
uirtuce effe anim~ quaHtatem,&: hanc ipCun uircucem indiuiduam efle. Primum cuiqJ
efreuidenc.£Iimli ~ quandoquide per uircutis pr~fencia calis ac calis anima Re, & didtur
fapiens prudens,iufta,fortis,&: temperas. Accv abeffe uirtus ab an:ma poteH: anima rc....
manen~e.Huiufmodi uero eft conditio qualtcatu.Secundu pr~rerea tilud,uiddicet uir
tucem effe indiutfibile,fic ol1end ~ mus: Virtucii duo func genera,aii~ in inteiledu,in ap–
petitu uero fiue rationali,t1ue irrationali ali~.mx fpecula ciu~ uoc~ncur, 1fi~
l;r fpeculatiu.~,quia fpeculando comparancur, &. corn pa rat~ uerlantm in fp
{t;:e more & cofuetudine acq~irunf,ar~ acqmHt:r in mo rib u s & operum
ufu eo diuinorii tapiencia,fctenua nacuralium,ciuillum prude
tfa, operum hoc funt iufticia,quce fuum cuiq, tribuir.Forcicudo,qu~
ad opera honef jcic anob is timo-ris impedimentum.Temperancia,qu~
libidinis molliciem(quod alcerum honefiorum imped1mccum eft)repeilic. H~ quid em
func apud Platone umucfi defcripciones. Si qua ctfec in iis uirtuub.corporea magnitu• 1
do, quo qui[~ grandior efi,eo fapien.tior iufborc}; ~eri poffcr, ne<F poHent exigm homi
nes urandes uircutibus fuperare aut crquare. Rudus fcien ria qua:- maximorum corpo.–
rum~nocicia eft.amplior 8l. clarior effec,qua fcientia qu~ mrnoru.Cognofc1mus-aiit9tnul
ca quorum non ualemus magnicudinem ad-:l:'quare, cocuscJ? animus & ~qu~,& ita rern
magna pcrcipit ficuc parua.Summacim uero qwd aitud fpeculatiua uirms di:, nH1 clarf..
.tas inccltedus':'Quid aliud moralis, nifi fcruor ttabtlis appecicus ab incelledus daritate
fuccenfus<:'Claritas ilia non paulatim fit, llcetadeam pedetencim perueniamus. Sicuc
po ft longam per udtigia mulca inuefligationem fubiro lepus afpicicur, ita quifq3 infd–
pfo animaduertit pofldiuturoam indaginem fe momero quid uerum fie ea derequam
qu"fiuerit.intueri.Subico ueritatis lumen(ut Plato inquit) effulget in animo,no fubitd
excuifum arebus,fed longa quada dtfcuffione,uc ex lei pldc fcrpius collifo fcinc1lla.Siml
literdauturna cofuetudine iuuentus ad mores difponitur, do nee paululum quid ad ac.–
cendendum ftabtlem ilium rationakmq; appetitus ardorem defidt,nondum fufflcien..;
ter acceoditur,nondum uirtus moralis nabecur,fapius infpirando, fobico tan de flagraa
~ftus appetitus fufficiens ad uirtuce.Quid plurac:'Verfo ad So:~ fpeculo, in fpeculo lu;
men momento refulget,fuppoGra i\li fpeculo lana,.flacim uc para ca efi, in ipfa ignis ac...
cendicur.Quare & rep enc:nus fplendor in fpeculo fie, & rep en tin us ignis in Jana. No11
alicer fubica in inrelledu daritas ueritatis,fubita ipdcin appetitu ffograntia. Refume ite
rum hoc pado:Virtus fpeculatiua eftqu~dam cognitio ueritatis. S1 gradacirn conflei,
pars nunc quidc habebicur,pars dencictJ& qu~recur. Qllltenus pars uericatis habebi–
tur,fcie0111s quidem.Q!:iatenus pars deeric,etiam nefciemus. lea eande rem & fdemus
flmul,& nefricmus.Quod ne ebrius quidem aliquis fomniarec.Q1apropter fpeculati•
ua uirtus non gradatim apa rte fui in alia fui parte prngred1tur, fed coca Gmul euefiigic;
lucec.Virtus quoej moralis dluoluntas qu~da confi:as quodcunq_J ratio didauerit eli..a
gens. bi partes ha beat multas,ftacci fenGm,pars huius uoluncatis inerir,pars adbuc ab•
cric.Quncu pars indt,uolumus.~1antfi pars abdt 1eciam no Iumus Sic eadem rem fl.,.
mul per eandem uim anim~ uolemus parirer,atcv nolemus.Q..!_1od eft m o nfi:ro perfimf
le.Quoniam igitur uircus fit momento indiuif1b1li, efi ipfa quocv indiuiflbilis, fi modD
nacura cuiufcv propria!? originem fequitur' przfertim cum finem haJieatindiuHlbile.
Cui us aucem orrus & Hnis indiuiduus efi,cur non fie ipfum ec~am mdiuiduum<;' Quig
uirtucis finis':' Moralis quide finis, animam acorpore diuif1bili purgare .
fpeculatiu~ aucem incorporea~ uniuerfalesq; rerum racione adau1du is
cul poficas comprehendere. Cernis finem ucriusq, uirtucis,ficuc & orc –
duum aliquid,ideo(p uircutes ipfas oporrerc indiuiduas iudicari of1endimc ucrzcF uir..-.
.mres,huiufmodi quandam fui nacuram,in eo quam maximr,quod mult~ fcicncr flmul
in intellcc'tu funt, mulrcr uirtutes morales flmul in appeucu, neg; fe(c fua numcroGrate
confunJunr,fed augent porius & lucidant. AtqJ unius fde1u1~ conceptionem in no–
bis feorfum ab alia peruidemus,ica ur One conf1deracione alrerius pofiimus alreram co..
itarc.Proinde talei habcmus artificiorum ideas in mcnte>unicas inquam pa ricer & di..
fiind