4000003580

1043 / 1108

LllH!R DE VOLVPTATE. , .,.
rSenfus hk guftui,guA:us dcniq; tadui,puritate,dig'nitatCcB przfiant. His autem quinq
uirfbus fenciendi;quinqJ paricer in corporc(ut illi uocarH)organa attJ fubieda, 8' quail
fundamenca qu~da amibuuntur. Nee aliud quicquam h~c cffeuidencur, nifi corporis
quzdam affedioncs,quas altj difpoficioncs,altj q_uafitatcs,nonnulh coplexiones nomf–
nant,quz elementorum uaria comixtione diuerhs in partibus corporis diuerfz nafcun•
tur,acfunc diuerfora quoq; fcnfuu fondatnen.ca.Alia nam~ corporis atfcdio efl, qua uf..
d endi potcfias fufiinetµr,ac uiget.AHa ucrd qua audicndi,tdemci efi de rdiquis omnib~
i· dicandfi pr~ter has quinq; feu affedioncs,iiue fubicda,guinq; pa ricer inflrumento,fo
i io raCJ; cC)rporis mcmbra,qui~u~ cu~ fcnfus,tum:ecia atyediones ~~fe inh~rean~,uelut
recep tacula qu~da adinuenca,cofl1tutacp funt,ocult namqJ uafculotu mA:ar affed1onem
ui l~ uidendi recipiunt,cztcra~,uc perfpicuu ell, corporis membra certo quo dam or..
d: t~ c~reris qualicatibus,ac fenffous affignatur. His pr zcetca triembris, i1:1fr rumentisc);
1oprtJ quidammotus,qui cuiusq; alfedli incimum dentonfl:r~re uidcncur, innati funt.
l .. a<J in ipfis animi perturbationibus,modo rubffcere,modo pallefcere, & alias quidem
c 1.M trahi,ac rigere,alias uero dtfftuere,& quaft liquefcete hzc omn1a, qu~
longo iam ordine dinumerauimus uolupcacem,ita percir sarbitratur, utiri
ea m~nte,qua cocemplatiuam appellat,perfeda qu~dam atcg abfofuta uoluptas inOt.lr1
cztcris deinde hominis partibus grad.atim degeneret.Nam fept c(ut putat) de cauGs,pri
m:1 ilia uoluptas,altera,qua= in adiua mente ponif,uoluptate perfedior dfe uidetur. Q ...
mo is enim,qt1~ indagation~ contemplatione(t, fu fcip irur uoluptas honefta
efiJaclaude uero mens altera de rebus agedis fugiendis~ ddibetat, gau•
detciJ eiufin one,no omnis cam en uolupcas ilb laudari folet. Qu~ ex hi~
cofiltjs adionibusq;,qu~ legibus optimis aduerfantlir,proueni ,merito uitupctatur,ue
luti ft mens cofilio cotra patrif,parencum<J falucerrl,contragi ius fufcepto gaudeat,cum
hondlis adtonibus deledatur,uolupcas hondla eft,cil uero med~s,illa quo' ia
quo fit,uc prima in mcnte,unum duntaxat gaudij gcnus,id<V laude dignum al
tera uero tria( ut diximusJgenera,hondlum,curpe ac mediurrl reperiantur. Il a.
tio,qua ille in decimo de morib.utitur,non paru ad id;q~ro de agimus ualct,diutius cnirri
. conremplari rios inquit, quam aliud quid uis agere poife, ctim(p ueritatis inquifitio fir,
mio r,flabilior",guam quodlibec agcndi officio Gt,nectifeefi:eaquotj,qu;rex illa pro.–
uenic uoluptace ffabi1iorcm,ac profediorem cxillcre. Adde quod faptencis ui~a conte~
platio~ paliciora,quam ciuilis indiget,quaproptef illius uolupcas, cu ipfa tjuocv paucis
m iriim1s<B contenta fit,proculdubio ma~is ex feipfa fuffkiet, ac perfcdior iudicabitur• .
Efiprzterca pars ea mentis cui natur;r contemplationc tribuimus, alcera ut nemo,utiqj
n~garet,perfedior,propterea~ przfhntiorc c~ceris omnibus uoluptatem affert.Cumcp
~ adiua: mentis tti~tus agitacioCB ad aliud quodda!aut eligendti,ciut reijcie~dii feratur. pr~
mz uerd mends contemplario fetpfa concenta fl~ nee ahud omni no quicquam prztcr fc
ip~a defiderec,ne~dfa~ia rationc conficitur ~ptatem, quz c~templationi_pr_opria eil.
: fua duntaxat gratta cicfigerarl. Alteram uer d przter fe qmd,dam uducRnem expc–
tere,atcv idcirco pr(rnam illam admodii pr~ftartuorem iudicandam eife.Acceditadh~c~
quod prima cuiusep pars ac~ pcrfcdior,totius quafi tiice appe11ationemc1 gcric~ ex qu~
fequitur,ut cum hominu tjuif<J pluribus ex parcibus cdnftitutUs fit, e3 tamen, quz con~
templacioni deputara cfi:,quia cztcris dignitate pr~fiet integram pene nacuram horri1~is
copledatur,ea'1 maxime homo, ut Arifi:oteles inquir, exiftat, quamobre,& illius adi<>
tiobis przcipu, congruit,aCCB incffabile continrt uoluptate,quze enim natura cognatio..;
ra funt,maiore UCi<J uoluptatem atfcrre fol enc. Poflrcnfa uero Arifiotelis argumentatic)
probat.propria immortaliu Deorii opcrationem in fola cotemplatione coGfide, ideo<f
ne<J qukquam in nobis pr~ter prim!i(ut diximus)mentem ton teplacionem<:F,at<J cam;
qu~ ex ilia oritut,tiohtptace,quod Deo cognata uc,inelfc uiddur, quod Gt i10luptas hll
iufmodi,quia fola Dtjs immorcalibus couenit,maximediuina efi, reliquls omnib.uolu:S
P.tacibus przftantior meriroiudicabitur.His igicur argumencacionibus,m concern plan~
di uoluptatcm iUi,qu~ agendo percipitur,anteponerec; ArHlo'teles utebatur, uerum ad
~u iam,qu~ qu;ifi titilla~tfenfus,& adeo's fuauita'tequada affiuunt, atCF illabucur,deue
niamus.~as ittduas ab Arifio.tdc fpccies diuifas ~operimus ;i. quibus aliz quidem na!
. turales,ali5contri'tticwamcffcuidc'ntur,it<Jnaturalcscaa uocat, qu~ cu nacuramreft-;
. . ·-- - - -- - - . ~it ~· ci•B,-f