Table of Contents Table of Contents
Previous Page  651 / 714 Next Page
Information
Show Menu
Previous Page 651 / 714 Next Page
Page Background

D E LE G I B.

V

EL, LE G

V

111 LA

T.

D I A L. XI.

"$99

legemév ifiam dilígcnc r obíerucc. Sed hule quoq;

legl, quemadmodum legibusalr¡s,exordium pra::=

ponarur.Adulccracíonem quidem,mcndadum,dc=

cepcionemcli quaG gcnus unum pucarc oporrec. In

CJUO

fanc mulcorum damnandus eíl: Íermo:

CJUI

hoc

ipío,

quando~unq;

opportune

fü,

rede

íc

uci affira

mane. Cumé}¡ occalionem ipfam ubi & quado non

deccrminenc, & fibí & altjs hoc uerbo mulcum offi

cífü. Legis aucem lacor ica lncerminacum iílud non

omictec: fed diligencer pluribus paudoribusuc ter"

mínis declarabic . Acqui & nunc ica decerminccur.

Nemo dtjs inuocaás mcdadum dicar, auc dcdpíac,

auc adulcerare uerbo

ucl

re quícquam audcac, nili

deo uelic odio effe. Cuí quidem primum odio cfl:,

qui falío íurans, deos párui pcndíc. Dtinde qui

coo

ram maioribus

íc

mencicur.Maiorcs uero ala1s pra>

fl:ant: uc Íeniorcs communircr íuníoribus, parences

natis,uíri mulieribus acq; pucris,pdncipcs íubdicís.

Qros reuereri par eíl:,cum in omni princípacu,cun:i

ud maxime in ciuili: cuíus gracia in hüc Íermonem

íncidimus. Quicunq: enim aliquid in foro adulce=

rae, menticur ccrte acdcdpit,dtjsé.v aduocacis aducr

fus rerum uenalium curacorcs

c~rúmque

íura peic•

rae.qua certe in re nec homincs uerecur,nec deos co=

lic.Aequum profeéto eíl: nomina deorum non

faci=

le inquinare, necea bue acq¡ illuc deuolucrc: fod o=

mnía qua> ad deos pereínene, purc caíléquc íeruarc.

Q1i hís racíonibus non períuadecur, hac lcgc urgca

cur.Qyi uendíc in foro alíquid,nüquam

íua::

rci ue"'

nalís duo precia dícae: íed cum Gmplcx impofuerit

predum,fi non uendideric,rcferat:ícerum,& cadem

die, nec maius, ncc mínus predü pccac. Laus aurcm

reí uenalis & iuramencum longe abue. Eü uero qui

hanc legem rranígredicur, quilibet duis no paucio=

res quam criginra nacus annos, cum iurancc audie=

ríe, impune uerberibus C<Edac:quod fi non fccerir,le

gum prodicor habeatur.Eum uero qui legi non ob•

tcmperaueric,rémque adulceracam uendideric: qui=

cunc:t: aduerrír, pocéíl-que,arguar: & qui coram ma

giílracibus redarguerír, Ít:ruus quídem aut ínciuili==

nus rem adulccracam íccum aíporcec. Ciuís uero

li

accufare neglexerít, quafi dtjs fuíluleríc, improbus

habeacur: fin accufaueríc conuícericé}¡,dtjs qui foro

pra>func,dedícec: Huius aucem reí qui depr:rhmíus

fuerítmanifcíl:e ucndícor, non íolum reipfa priu.,

rur : uerumeáam coc uerberibus publice ca::dacur,

quoc dracbmis uendebac,pra::conum uocc cauía cur

uerberecur,dcdarara.Sed uendendum omncm ma•

liáam adulceracíonesé.v ipfi rerum uenalium cura..

cores cuíl:odesét; lcgum ab hominfüus harü rerum

perícís diligencer inquiranr. & in columna conícri=

peas in foro proponanc, uc planc

ex

bis paceac,quid

oporcec,& quid non,uendences facere. De:rdilíum

ucro lcgibus íacis fupra diximus. Er

li

quid dedfe

a::dilicijs leglbus

uídcacur,~diles

ipfi cum legum cu

íl:odibus habíco colilio íuppltanc: ddnde in colüna

primas íecundasé}¡ íníl:icuriones ínícríbac. Poíl: adul

ceracíoncm íequicur ut de cauponacione dícamus:

de qua conGlium primo & racioné dabimus:legem

deínde ponemus. Cauponatío omnís ín duicace no

nocmdi gracía:íed concr:l omnino naruralícer adin.:

pofsic,G

ab

co non colicur, auc fino fufficicnccr co=

licur. Culcus auccm

dt,

prímum uc cer domini dos

muro menúbus fingulís ueniac:paratumttJ oftcndac

facuc quícquid honcfrum poísibílel¡¡ fibi fic:ddnde

uc de macrímonío quicquid domino uídecur,faáac.

Nec

ci

liceac maiores libi diuicías comparare

qu~m

.íllc poísideac qui liberauic: íed quicquid plus babue

ríe, domino derur. Libertas :rncem ficuc

&

peregri=

ni,

ulcra uiginá annos in ciuicate non maneac: íed

poíl: id ccmporís,bonis fuís accepcís abeac:

riifi

do=

mino quondam fuo

&

magilharibus

perfuaíerir.Si

aucem libcrri

&

percgríni alicuíus bo

na cerúü cen=

fum excdferinc, crigefimo die poltea

qu~m

hoc fa=

d:um depr:rhenlumue

fü,

rebus Íuis accepcís

rece~

dac. nec ulla ipli ulcerius manendi faculeas

a

magic

ftratibusconcedacur. Huiclegi fiquís nonobcem=

peraffe condemnacus fuerir,morre pleétacur,& bo.=

na fua in publicum redígancur. H :rc cribuum iudi=

ces cognofcanr: nili prius per uidnos,

&

arbícros,

licígances condliaá fucrint . Síquís animal auc rcm

aliam Íuam elfe dícíe : qui babee, ad mm referar qui

ud uendldic,uel legícime fuffícienrert¡¡ donauíc: uel

quomodocunq; alicer ualide firmircrév cradidít: &

uerícas liad éíuem uel urbis incolam ílle rerulíc, in=

era triginca dics ínueniatur: finaucem ad externos,

menlibus quínq;: quorum medius illc ficmenfis in

quo ab a::fiiuo íol circulo ad bycmalcm recurrir.

Qya::cunq; cmendo umdendoév commucancur, in

fiaruco fori loco permutenrur, dando accípícndoév

ulcro ácroé}¡ rem & reí precium illíco, nec alicubi

alibí.nulla ue:ro empcío umdicioév ad cermínü fiac.

Quod li alicer auc in altjs Iocis pcrmuratío faéta fue

ríe, nullum

lit

íecüdum lcgem de ípfa iudicium.Sed

ncc dccollacíone conuiuijsé}¡, cum nonnullí ad ali=

c¡uid inca íc agendum,pecuníam uel quoduis aliud

conferanc,iudicium reddarur. Vcndícor,quí preciií

rd ucndica:: non minus quam trigima dracbmas ac=

ccpít, decem in duicacc neceffario clics cxpeétec: nec

diueríorium eíus empcor ignorec. ld uero querdao

rum reddícionumétJ legitímarum gracia,qua:: in hís

cocingcre folenc, íca füri uolumus. Reddirío aUlem

lcgícima a non legícíma ica diícernicur. Q¡ado quis

feruum uendidic phreneíi, ud calculo,uel íl:raguría,

ud eo morbo qucm íacrum appellanc, aucalía qua=

uis plurimis occuha & longa & a::gre íanabilí cor–

poris fiue menús a::grícudine laboraccm

,Gmedia.is

auc gymnafücus emíc,reddere no líceac.

Sed ncc ctía

quando uendícor cmpcori cuiuís ucricacem pra::di•

xeric. Sinaucem arcífex aliquis buiuímodi rerü peri

cus, ignaro & rudi cuípiam

cale

aliquid uendidír,

qui emíc, dcra ícx mcníes in altjs,in morbo uero fa=

ero uíq; ad annu m inccgrü reddere pofsíc.ludidum

uero harum rer.U apud medicos agacur: quos com=

muní conlinfu Jíciganccs d egerinc.Ecqui codcmna=

cus fucric,duplum prccií cius quo uendidic empcori

pcrfoluac. Qaod

n

impericus imperico uendidir,

quemadmodum de Íupcríoríbus diétum cfr, reddi=

1io iudiciumév fi'at: & qui conuiél:us fueríc,limplex

prcdum dcferac . Quando quis homiddam ucndi=

die, fi Ícicns quídem Ícícnd,110 reddacur:fi

ncfc

ienrí,

tüc reddarur, quado

f.

níi ríe

empcor.ld uero i

unío:

res de legü ruílodabus quín

q; cognofca nc.Ac

fi

non

ígnoralfe inumiccur,empcorís do

m

ü primo frcun"

du

m

legem mcerprccü

a

piarulis purgec:deinde pre.=

criplum illi dcponac. Qyi nummos pro nümis,

auc qua>uis animalia, & ca::cera qua>runq; uclic,co=

mucar,ncc afferat nec acdpíac adulccracum quícqua,

, uenca

eíl-.Quomodo cním ílleno proílc,quí re pecu

niaria immoderala & ina::qualem, ad requalicarem

modumé¡¡ redegit<:'Quod nummularius,mercacor,

merccnaríus,cchofp1calisdiueríortj magíller fadüc.

hi ením

c~ceríé}¡

buiuímodi,fiue honcíl:iorcs,fiue tur

piorcs,indigcnóa fupplcre,rcbusé}¡ a>qualicacé prp

berceo