DTALOGVS
X. DE REP. VEL, DE
IVSTO.
Parcas inquic, ccdum intermifsione quadom cemporis tao–
gere, nepucesfacalcs mundomc anima:uires modo regere
mundana,modo non regere. Sienim mmabiliras fü in fato,
cuius propria immut:abifios ir
fa
ell, nihil fingí poterit non
mucab1le. P'2to igitur
human~
quodam more atque fermo–
ue diuina pingens officia, innuere uulc, far:t parrim
res
ipfas
rraéhre, partim uero nequaquam: cum quia mundana: ani•
ma: uircus
10
ipía
fua: incegi:it:lcis digmtace confiftens,aétio–
nem fuam rebus guberuandis accommodac, ac uicifsim dum
accommodot,non mifcerur: cum quia cemporalem in operi–
bus uiciiSicudmem erbibenc , & quam incermifsionem in o–
peratione fua dicuocur haberc,non in fe quidem,fed in effe–
éh1
demonllrant: cum quia naturalia quidem cra&.u, fuper–
naturalia non artingic. Qi!..a: cnim ad rationem puram libe–
ramque,uel ad diuinam iocelligentiam fato tUperiorem per–
tinent, minime t.1ogic. Taüa emm ad fublimem dei proni–
dentiam coelelli faco fuperiorem miro quodam ordine re–
ducuntur. Similiccr in l'olitico fcribimr, mundanas ali2s
a
fato, alias
l
prouidentia regí: non quia intermiífa quadam
uicifsitudine cemporum 6at eiuímodi commutario, íedquia
c¡uotidie qua:darn fub fato fiant, qua:dam per prouidentia:
leges fuper furalem ícricm diíponantur. Accedic ad ha:c
quod anima: nollr.Ealiis in prouidencia func omnino, alias
proríus in fato ,alias in urroqueGmul.
~im
enim expedi–
ta tantum mente contemplacrice uiuunt, in prouidentia ío–
lum,peoitusque libere uiullnt.
~mu
ero in uegetali parte
ad corpus hoc ioclinacio inualeícic,acque ad imaginationem
uíquecalis inclinaáo propagarnr' ad fatum iam aeclinaoces,
paricer
:l
libertate degenerane. At dum compofüo corpori
coniuoguntur, i
am in ipfum corporis fui facum (efe mer–
gunc, minusi¡ue
admocl.umprillina: recinent libertatis. De–
nique pollqu:l
m affeans corporcos in habitum contraxe–
runc. fato iam fundicus obruuotur, omni ubertate priuata:.
Qoa:ritur quam ob caufam hic anima: nacurali quodam iu–
füñau ad Lachefim uideantur accedere. Profeao in gene–
rali natura corporea: machina: omnium Íltnt (.,mina ípecie–
rum,certis non folum formis & modis,ícd cemporibus qno–
<¡ue pullulacura . Qiiuetiam in propria <¡ualibec & cuiusü–
oet fpeciei natura fimilis quidam ell íeminalis ordo' íed ad
fpecíem propriam peninens propagandam acque íeruan -
dam. Simil1s & in quolibec fob ípecie indiuiduo fomes pro–
cliuicasque ad ling11la modis cemporibusque proprijs pro–
ducenda. Tres ha: natura:deinceps ita diípofita: func, uc in–
diuidualis íequatur ípedalem, fpecialis fimul & generalem,
adeo ut plurimum quod ex unius natura ell, pariter fü ex a–
lijs, & parricularis natura cum 4niuerfa coníenciat. Eadem
forme racione fe babee farnm, id ell, pra:figuratio qua:dam
~"e'~~ r;~~~~i:i=~'(.j~;::~ t:m~b~~ ~~~~:;:~: ii~daun~=
mabus iam quafi particularibus:quarum in numero íunt hu–
mana:. In uegetali ergo uirtute anima: nollra: proprium
quoddam incff facum,& inuoluta íeries fucurorum, confen–
riens in forma modoque & cempore
un~
cum facis ca:lc–
llium animarum, anima:que mundana:. Qi!_emadmodum
igimr planta: cuiuslibet germen proprijs qUtbufdam figuris
& fuo cempore pullulans, fponte uidernr una cum uniuerfali
temporis uerni n:ttura ad idem prouocante concurrere: fic
& ª?im:c Íllapce natura fooque faro opportune proprias
qu~laam
nmc promunt uicas, quando ad eaídem fimilicer
unmerfale conuocac fatum, ita
ut
animarum chorus Cuis qui–
buídam faltandi figuns uariorumé¡ue íimul diueríitacc íal–
rancium,facalcm imicecurcantum acque íonum.Cantum qui–
dem inteUigi malim in coelelhbus animabus, in fpha:ris ue–
ro fonum,
in
nobis denique falcum. Tali quodam inllinau
ad Lacheíim anima: in au(pici¡s uic:c pcrueniunc ad forces
fuasper forces Lacheús confirmancLu. Confirmanrnr ioitur
e.erprophetam quendam. l'ropheca hic duo 'lua:dam ifoui–
lic~c,
tum umucríalem primumque prouidenc1a:
inRuxu~1
in
ammam, cum
op~orcunirarem,
!i1b qua eiu(modi ficconcur–
fus, ut anima:ad id fer:tntur, quo
&
fa
mm perfore uniuerfa–
le .
~d
ergo dicn prophetam dJ(ponere in ordioem ani–
mas.•forcesquc
~
Lacheíi
in
eas cransferre : figmficac ha:c
o–
m01a. confirman,tum per
prouidenria:diuina;
fauurcm, tum
per concurllis illius opponunicarem. Ncque ab re diaum
ell,
Pa~cas
uniuerfom. quiderr¡ manibus .gubernare, forces
uero animarum
e
gembus Lachcfisaccipi. Nam quum uni–
uerfi gubernanu pi'a:ftantior fü qu3m d1fpofiuo animamm,
merito tila quidem m2n1bus, ba:c aucem gembu• perf1ci iu–
dicatur. Sedcre aucem in mbun2li, amonracem exprinm
&
mdiaum . lncer forces u
ero
m12rum arque exempla, calis
quzdam mdernr elfe dillmaio: quod
forces
quidem ad uires
perunent ueger-•le•, exempla uero ad 1maoinauones, íupe–
nores quidem uegerah porenria , íed proprnquas. Nempe
cum primum in hac poteotia t:lfia
~ua:dam
futur.E nir:c fe–
mina
P""
=reris inualeícunt, fimnl m imaginaáonem quo–
que uii::x: fimihs , ligur.e
&
machinameota confürgont, affe–
ausque feruefcunc: permde Ut apud nos fangnincam COr–
poris affefüonem h1laris im2ginatio fequitur, cholericam
iracunda, melancholicam uero rrifüs, fo:cundam lnxuriofu.
Haaenus furalis procedir necefsitas. Ac enim ratio imagi–
nacione füperior,cuius ell rariocinario, confihum
&
elea10,
ideoque motus ad utmnque líber, percipicns im:iginarionis
figuras arque affeB:us, potell eiufmodi uira: dcfcriptionem
probare pariter acque reprobare .
~m
ob caufam dicic
uirrmem
e!fe
a
faco liberam' cnlpamque '"uit:x: decerioris
elefüone,eli&enris
elfc,
non fati.Nam
&
ti
ex fuco ell t:lm in
communi quam proprio,nouam iam uitam & nnnc uc prius
eligere: ex con!iüo camcn ell,olem proprie eligereauc ca–
lem.
~ppe
fi primam uinendi formam ab imaginatione
oculis rarionis oblatam, ratio examinando reiecerit, non
deerit llacim afia melior, ruríusque alía. Hin
e
illa prouiden–
tia: inípirario propheca cognominacur. l'r-a;monllrat enim
rationi quoclam iudicij lumine, eam hab.,re hberam confol–
tandi eligendique facuftatem, quídue potifsimum ex teme–
raria eleaione íequatur. Didtur
&
prophera Cortes fundere,
cxempla uiuendi proponere: non íolum quia prouidentia:
diuina: inBuxus quodammodo fatalia fancit, fed quia furales
forres.& exempla faialia producit in rationis examen arque
iudicium.
~Ód
autem in prre.conio nuociat animas
elfe
diurnas, exprimir eas & ibi e{fc in perpetuo die,
&
uiram
quam tanti fadunt,unum
cffe
diem arque noéhirnum. Ad–
dic inirium alterius
fo
re circuitus, ut aperiacmyllcrium ani–
marum
a
ccelo in cerram uiciísimque remeaacium. Appellat
humanum genus non mortale íolum, íed ur anima: fi1a mala
pra:fagianc,addic mortiferum,quaíi dicae corporis uiram eírc
animx morrem. l'ronunciat deinde & fi ratio
:l
principio in
eligenda uita
fü
libera,pollquam tamen ekgcric, in hac qui–
dem reijcienda non amplius fore liberam, ficec quandoque
libera futura fü in ea,qualiícunque
!ir,
alireratq; alicer com–
ponenda uel temperanda. Si qua:ras quare ali::c hominum
anima: uitas alias eliganc, re(pondebunc alij ípeciales quaí–
dam in aoimarum naruris d1fferentias elIC, olij indi11iduales
quidem acque proprias, addencque differencias illi mulras cx
fuperioris nica:dmcrfüace ded11aas. QJiod
&
l'locinus 11al–
de confirmat,& fcquentibus maximecoril'ónat. Prornde ani–
ma: eligentes uitam, Cun11l da:monem íortiuncur cleaa: uic::c
ducem. De hoc alibi multa diximus. Hicita dillingue.C>eos
l'laconici alios cogicant extra mundum menees ícilicet
íe–
iunébs
a
corpore canquam intelleauales ípha:ras' colences
deum 1101101 canquam ipíarum centrum fumifsimum &
íb–
b1lifsimam unitatem. Alios mundanos appellant, uidelicec
ulrra diuinum culcum uol11endis mundi rpha:ris accommo–
datos. His da:ruoncs fiibduot, quafi minillros ad ea qua:ud
~:~:i~;:~~~,Í.~~~:¡~=~'7' í~~~~:~n~e~~~'cdi[~~;ae~~~':;=
num, quot in dijs mundanis
~zmonum duci~us
uires inue–
niuntur. Atuero in quolibec mundano deo unicas ipfa
fo–
prema ell Cubilan tia: fu::c,qua diuinam rcferac unicacem.Poll
eam ell inrelleaus, fimul omnia concuens,
~er
quem men–
tes repra:fentet angelicas . lcem ratio per formas quadam
progrefsione diícurrens, talium propria >nimarum. l'ra:–
rerea 1maginacio qua:dam eaceous per partkulares coogre–
diens formas, quarenusper 11niuerfales rauo 1pfapro!>Tedi–
cur. Deinceps natura feq11irnr uegeralis ípha:r::c ui11illca li–
mul & morrix. Secundum has
~11nq11euires
generaquin–
que dremonum computantur. 1..l!!9rum ex numero coele–
lles quidem da:moncs deorum mundanorum unicaccm ac–
commodace fequuntur: a:cherei uero da:dlones,id
cQ,
ignei
deornm eorundem incelligentiam : aerei da:mones rario–
nem :aquci imaginationem: tcrreni uero naturam, c¡uam in
clijs
appelfauimus uegetalem. Sub bis Orphici,da:mones col
locam (ubcerraneos mundanorum deorum corpora infimo
quodam ordine referentes , fcelerumquc uIcores. O!!_orum
bicl'laco meotioncm fccilfe uidctur. Si qua:ras quales po–
ci(simum da:mones duces fine animarum incorpora deíccn-
!cnn;u~:·~:~:i:~~~t~~¡:c~i~~;:~;.~~~i~~d~~ll~i.~~~:
nccaquei, neque cerreni. Hi enim canquam ínfima:genc–
rarioms artífices, non cam ducunt in facali itinere animam,
quam in pra:cipitia fati pra:cipitant. Ae'rei ergo re.llant da:–
mones medij per media duces, qui rarionis drnioa: comitc>
humanam rauooem in hoc aincre ducunc. Ex horum uero
genere da:mooum al11 alfas ducunt animas, Sarurnij '.'luidem
~~~;;:~d;ti~~~si~~~~~r~~fi~lij~i::, ?u":i:li;~ra~~a;;:.;
animi propria,rum ex
proui~encia
ffcoque communi,
ma.xi-
p
z.
me