DIALOG V S
X. DE !tEP.
'VE:L, DE TVSTO.
(e
dicanus, ut
&
latear otnnes.
&:
non
~ce.
pomas':'
Nónne qui larer,cdam
fü
deudor~
homams aucan
' der:mrbéíi caft1gadé¡l,pars ílla fuma f.:datur & ma..
fuefcíc,domdl:ica uero pars liberacur. Et anímus
co
rus in oaruram optimam reftírucus, eo predolioré
fumic habírum,
tcmpcrami.am& iufiitiam
cü
pru=
dentia adípíícens. quam corpus cum robur
&:
for=
111
am cum fanlratc confequirur, quo anima
di:
'º""
por< pteaoGor.
Sic
di
omnino.
Qy~m<;>bré q~~=
c;unq; menái
di:
comp~s,?uc om~cm.tnfütu.<C
una.
Nempe in
pri~is
cas
dafcapllnas plunm1 facm,quf
calan anímum ipíius dndunt, caeceras aucem fpcr•
nec. Manifdium. Arqul
neq;corpusi:olec&nu~
uiet, ut ferinae irrationalíqucuoluptatl indulgear,
ncquead fanicacem id refercr, neq; frucüoíe id quae=
rct,
ut
robuftus,ud íanus fir,ud f'ormofus, nifi una
cum his colar & rcmpcramíam,ila ut corporis hars
moniam proptcranimi confonantiamrnodcretur.
Ira prorfus , íi quídcm reucra futurus
íit
mu.ficus.
Sed ncq; uulgi
zílim~tionc ~omm.ocus
,
ordtn~m,
concorcüa4i in pccunfJS pofs1dend1s, cumu1andrs4J
mirabicur, in ínfinitÚmue augcbit, infiniris malis
obnoxius. Non certc,ur arbilror.
V
crum
ad inre
riorem fui Rmipublíc. fempcr rc!pidens
cam~bic
ne
quid in ea loco fuo moueac proprer ucl indigencia,
uclcopiam pecuniarum. Arque ita fempcr &
in
o·
prandis & in crogandis pccunij
s,
pro uíribus agcr.
Summopcrc. Quin
&
honores c6dcm rcfcrcc.
Nam
cos
duncaxat guftabít,
ex
quibus mdiorem
cuafurum fe fpcrat: cos autem
&
priuaám
&
publí
ce fugiec,qulbus dcrurbari poffe,quandoq¡ praefm,=·
umanimi Úlí íl:arum uercrur. Niiquam rcm ergo
uolet publkam adminifirare,
6
id curauuit.
lmo
pcr cancm,ínqu;am,fed in ípfa
~uijpíi~s
duíracc.
~t
maxímc quídem. Non camcn
m
patna Cortan,
mli
fors
quaedam diuína conúgl'rlc.
lncdli~o (quid~.
quddeaín cíulcace dicis quam nos condadimus
m
praefmda, quae
&
uerbísfolum, in tcrrís uci:o nufs
quam,ut.arbícror.Q:tat. Ac
force
in cado illíus
ex•
tac cx(mplar_, confpícuum
d
qui
&
inrueri, .!-''oluec
ríe,& fdpfum ad illud, cum íoiuitus cíl, infticutre.
Nihil
aur~m
r.«:fcrr,ftue uípíam
fü,
Úut! erít.
Qyae
ce
nim
1Uius
officfa
íunc, agef·ÍOlum.:quae
alccri~
Cune,
ncquaquam• .c?ní'auaneum dl. .
DIALOGVS
DECIMVS DB
1 V S Te.
*'
.MA&.SlLfl PICJNl
Al\. G VME N T:
..
)
.
.
...
H
A C TEN V
S
Socrate-s dilig.éíifsimushumani
generi~
p;dagogus ad legalem iulbtiam,id efi unüterí:un uinu
tem
p~r ipú~ !ufi!~~ pulchrit~d!n"':ll.genus ~om!aum
pro–
uecautt, •b mtufüna uero p<'r 1mufünz turp1U.ci1nem1umi..
1
liter reuocauit. Deincepsautem &ad illam pcrfempiteriiu'm
eiusfruélum pra:mium<¡: cohortahitur,& al> haoper fcmpiU!r.
num decrimentum eias & Í!!ppliciií abfierrebit,atq¡ i<Lt'fi
p0
ciísimum dedmi
hu1~offiaum.Sed.
'l.lltequ.unpc~cipuo
hoq
fuag:atur offic1.o
,pr.oa;mio
~uodá
uti°;'T,Ín quo~~~ab.;;
foluit quod
&
10
_pnonbus
~ogrs:amg~rat,
&an fine no rc:–
liquerat,admodu falutq.:iub
licy
ncocllHium.Profallo noíl:ec
hic morború medicus humanorumin ea morbi fpecie
cu¡an–
da
eftdiligeorior, 9u:hn czteri
aun
IOlú.ncgllge-ntercuranr,
fed ne curant quidem uru;luam, imo uero quod detaÍU§
efi;
quaú ré lilubcr.rtnuni diligum,& omni fiuclio cópleéhiatur:
irnirationem inquá poencam,qua ingcnioú poé"cz dumper–
torbatosanímos acrius exprimunt,ioterimaudientiú legcn–
tiumét>·animis
pcrturb~ones1imt)es
uehcmétius & pmfun•
dius ímprimu
_nt.Ac~nto
maois omnes
ioliciun~."quito
lau–
danmr & plac
ent. Pro<rmiunfuero-eiuíinotli finé nonicon–
gruc
fequiu~r=
1bienim
ani~a
in ratio_nem
difiribuit~r, &·i~
partes-infenorcs perturbauombns agitaras, qu:i,wm unpenu
10
anima primum, deiodeio cmitate ryraonicum appellatur.
Atquoniá poé"tica imitatio partes eiuímodi íufcitat Joueté¡:
& a11ge1,iri1aos iram , titiUaas l.obidioé,Coluens rifum,e-tfun–
denslacrymas &·querelas,idcirco rationis quidé regoum la–
befaliare, perturb:uioois
uero_ry~aanid~m ~ide~ur_adducc:_re. Qltamobrem Socrates pefie emfmod1ahoqum1ucund2,
kd marime uenenofam perdit, ne ip& nos perdat. Ac uide
quaatá charitatePlatonofier ub1q;
humano~ener.i
confolat,
ca uiddicet
diíquire.nscircnmfpic!ensé¡; pertcula, qua: ali\_is
omnino nu
llus fufptcaretur:addc
míup~r
& naturz edllcatto
nié¡: propriae,id efi poeticae ualdcrepugnans, modo fi:renue
pro publica falute propugnet.
~mobré
nemini mirum ui–
deri deber P'latonem hic ob ueriratis amoré uel Homero fuo
non parcere,quandoquidéob iufütfa: cultú, neq; genio qui-
. dem indulger fuo. Homero autcm
p~cipue
derogar, ur:-pcr
ipfom imitatorií principem ,.caeteros multo magis aamnatos
exifümemus. Et quoniam dicir ab Homero neii.: diuiña, ne–
que humana doceri,intellige
l~udes
in J>hilebo a l'latonc tri–
butas Homero,non er Platonis fenteotia, fed ex cómuni opi
nionc dcdufus.Probatautem imitandi peritiam effe,ut narr2
uimus,ualde periculofam;pra:terea fermlem arq; uilifs1mam.
Siquidem imitatores,neq; res ipfas intelligunt,neq; faciunt,
fed
apparcntes fen libus rerum formas fequmi, nulgaresé¡; de
his opiniones aucupati,& imaginesquafda refcrunt, & fenli–
bus perturbationibusé¡1obfequunrnr,hulla rationis habitara
tione. 0E3ntum uero poéims improbat ubi perturbant,tantú
probat
G
ad uirrnté
&
pietaté per
honefi.asheroií laudes diui
nosé¡; hymnos·horteniur. •Verum
lit
qu:lmuilis
lit
omnis imi
ratio erprimar,art
iíí genus in tres diuidit fpecies, utentem,fa
bricantem,imiraó
'teru.Etutentem quidem lyra,id efi rnuficá,
air fuperare arte
m lyr:c fabricatricem, quonia cerro fibi pra:–
fcripro finc,f9rmam illi proponit operis fabricandi.Fabrican
rem uero filperare piliorern,lyram coloribus imiramé.Q!!a–
lcm iudicat
&
poetam,lic ad·auresrerú imagines, licia piüor
ad oculos. refcrenrem. Sed
in
ter ha:ctheolO'gicaquzdam de
ideis myfieria infenmtur,qu' quoniá iu theologia larius ape
ruimus,raptim in przfentia perfirirrgemus. Afeende age P-la–
tonice
contem~látor
ab
ijs
formis quas in miídi materia fcn–
tis,ad naturam formaríí eiufmodi genitricem.
~m
&
finó
fentis,cogt'ta tamen infufam muncfi materizceu uitalem lpi–
r-irum &¡)lenií feminum,
&
per femina artificiofe lingula di–
fponentem.Nattiram hane inmunda talem
effe
fcito,q ualem
in re foi$ effepotentiam uegetalem. Ergo quemadmodum in
!~~~:~~in°a~~~:~1ifi:l:~~~fed'~~!~~~ff.i%~~l~~fu:~:~!
redige fenticndi quafi limilem,fed comrnunifsimum. Dein–
de & in te feñfum in rationem,rationem in inrelleé'tum,& in
munda limilirer
fent~di
gcnus in ratioaa:lem oaturam,atq;
hane in•genus intelleltuale reducas. Przterea cum percipiu.
in re i¡>fo intdleCtum id quod intclligibile efiappetere quali
perfeaios,ab eoé¡; forma«i uelut potentiorc,pr:zpone tam in
mi.ndo, quam in te naturam intelligibilem intelleltuali natu
ra:. lnrdligibile uero idem omnino arque ipfom ens appella.
ltu'i~·dení~l!.¡uod
&intclligibllc
&
ens appellafü,ipfum
pr~¡;oncbpnuiNam
0
& ut<bene-
Ít5
elfe cupis,
&
intdligibilegi:a–
tia iplius bóni-delideras. Pofiql1am hucafc<:nderis, pcrcipies
unfoérfom íacro 9í1oda1n fepte11ariodclignatíí,ab inlimaé¡ue
materia
ftfrg~s ~ct!cbfibiles_ qual~ra_ie_s,per ~a~uram,p:_r
fen–
fum,rát1onc1?1<,1orelte@um.1meU1g1b1 le,ad tplum bon
u.Pr~terea'fpiritií·bon
ÍÍ
CU[ltta CUb íenano numero,
~uafi
di
e fcrto
perfC_c:Hfé;& in gra8u feptimo,uelut feptimo die,id efi in fe–
ipío conquieuilre.A'liorbm nanq; omnium fin is
eft
ipfumbo
nurñ.Bo"ní ioítitr n"ullus extra
fe
finis, uel potefi elfe,uelfingi.
Si booíl'q(~ó~rfician'mr
appetunt omnia, conclude
ii
bono
efficiomnía.ftem fi•intrinreca propriaé¡;.uinure omnía facit,
iorellige ipíum uniúertiimín íéipfo cópletli.
At<¡uo~iam
pri
m¡¡·ideoé¡ueú.tmpl;cifsuna barura eft,fdcirco formas
m
co o•
mnium,formam
ip'fi.~i
unam eJTe meméto, quam Plato boni
ipfius.Uocatidcá,in quadirit Timcus Deum,qiundi opificem
cutñ
crr'.'éaüíi'lh
mun~um
requieuilf'e.-dicens mundi optficcm
in
circumfp:e~urft.lfoum
fe recepifi'e: Prqinde ipfa Idea b'oni,
ideas,ldtll,fpeciale~
omniú
fontias-,
fpecie duntant inter
fe
dlfiinéhi,i~1
naturil
in'relligibilfgenerat, qoa ens uniuerfum
mod?
qu~dii inre}ligíbi~ oopr~Tii'd~Ulr,i~telligentia
qnoq;
orunts'nuraquádá-ílipl'.lr-1ntell1gt<nUam rattone;ln liañcnatu
ramipt'<>íligibilem
bmn~s
fufj>iciiít íntelletl-us, ab caq; (ufcí–
pfolltfühifos formula, idearu.Soícipiuot
&
raciones aoimae,
únd<I"& formulas, licct quodammollo mobiles accepcrunt.
llofihasTational.íum formulasanimarum,úirturé quoq; fen–
fualcinoldcarú dciCéenduntimagines. Dcinceps
in
uegeralern
'iªº'l¡-namram fcrnina, pcrq; c¡ualitatc$dcn1q1
in
mm·riarn.
·
~ndo