4000003575

"ª

I B

R X X X

imitado qmeclam dt paísionis cius qux dt in aní=

mo,&: pofterius procedes ftmulacrum,haud

omni~

no purum mendadum. N Ónne íca<:

lea

prorfus.

Ipfum icaque reuera mendacíum non folum dqs,

fed hominibus eáam

odioíum. Mihí quídem

uídecur. Quid aucem ipfum in uerbis mcdaáum,

, quandónam, &: cuí adeo ucile dt,uc non

fü

odio di

gnum':'N6nne aduerfus hofies acq¡ eos qui uocámr

amíd, quaodo ob furorem acq; alíquam infdciam

malum alíquod faánus aggredíuncur<Tunc porro

aucrcendi gratia ranquam medicina quaedam uále

efi:&: in his quas modo dicebamus cófabulationi..,

bus, e.o quod no cognofcamus in quo anáquarum

.rerum conlifiac ucrícas, aíSimilances ueriraá menda

díí.ica enim maximc id utile faámus. Sic

pror

fus. Secundum ergo quid íftorum,mcndacium eíl:

uríle Deo':'An quia non cognoícac uecera, íub uerí"

taás imagine mctiacur-: Ridiculum ifiud quidem.

Poera igicur mcndax in Deo non

dl-.

Non míhí

.uídecur. Nunquidmeru hofüumrnenticcurt;" Lo"

ge abeíl:. An propcer fantilíaríum demenríam acq;

infuniami:' Ac nullus ílulcorum

ínfanoríí, Deo

amicus efi. No ígícur eíl: cur Dcus mCr:iamri:' No.

Ergo omníno fine mendado eft dcorum daemo=

númquenacura.. Qmníno. Quare &: firnplex o=

mníno Deus,&: uerax did:ís ac fad:is,ncq; mucacur

ipfe,neque alíos deápíc, neq; per

iliones, neq; per

fermones,neq; pcr figna,neq¡ nobís dormientibus,

neq¡ uigílanábus. Ira quoque mihí de hoc ce dicen==

te uidctur. Concedís ergo hanc fecundam elfe figu

ram,in qua oporcetdc dtjs ica dícere,&: audire,tan=

quam qui neque

pr~llígiatores

fine,

neq¡ fe mucenr,

neque mendactjs nos, aut did:ís,auc fadis feducanii:'

Concedo. Mulra igícur ab Homero did:a lauda.:

tcs,fomniíi ab Ioue Agamemnoní mílfum nequa.:

quam laudabimus.Neque Aefchylum,cum Theti.:

dem índudc dicencem,qudd A pollo filium cius inc

cererníc: qui carricn in cíus nuprtjs difcumbens ced.:

nerac,bonam Thetidis llírpem fore long:ieua, more

bisé¡¡ ínradam. Cednic quippe mulca A pollo, in.:

quic,fortunasé¡¡ meas Deo amicas fore praedixic,&:

laeticia me laudaáoníbus

fuís

aJfedt. Acque

ego

Pha:bí fpcrabam diuinum,uerídícum, facídicumét;

elfe. Ipíe uero ídem.qui laudabat, in mcnfa

ipfe

diícumbcns, ipfe haec facus, ip[e ídem míhi filium

incerfedc. Talía quaedam quocíes de dtjs dfrencur,

procínus redamabímus exibílabimusé¡¡ , neq; pcr"

n1Ítcemus, uc ludorum magi íl:rí ad iuuencucis di,.

fdplinam ífüs ucanrur,

cuíl:odes apud nos

PÍÍ

acq¡

diuíní quoad homíni pofi>ibile eíl:,futuri funt. Ac"

dpio

equidc.hanc forma, proét; legibus ubiq¡ ucar,

DIALOGVS

TE R ...

D E R E P

B L

C A,

V E

r.,

D E

I V

S T O,

MAl\.SILII FICINI

A R.GVMEN.T.

I AL O

rertius cufiodum educationcm in íecun–

_do inchoatam proíequirur. Atque íicurin fecundo pro–

lub~1reos_audi~e

fal(a turpiaé¡ue de di¡s, ira bicuetat tragica

audire

1nfens, gua: reddere illos pofsint timidiores.ltem

com1ca, qua: effliliorem concitaat riíuru. Tam enim mol–

üs

euadft,

qu~

quotidie in lacrymas rifo

profu(iore~eíolui

tur, quam qui

dolore,la~')'.~are

compelürur.

~mam

ue–

ro non íolum procul a t1m1ditare cufiodes arcendi funt, ue–

rum ctiam ab in temperan tia

auaritia, arq; iniufütia, ideo

rurfus audiri uetat carmina poerarum, quibus ud deorum,

uel_heroum magnorumé¡ue uirorum libidfoes, rapina:, ini–

quitatesque finguntur. Ha:cautem educatio militaris omní–

bus fere ciuibus eíl:a:que communis. Inrer h:cc qu:c demen–

dacio dicit anende. Mendacium ciuitatis calamitas ell:, uide–

licet quando priuati inter

mentiuotur, maxime uero ú ma

giflratibus

mentianrur.Per:ín~eac

:c~oti

medico,uel nau–

tzmentianmrgubernaton . L1cetautem gubernatoribus in–

terdum uti meodacio íalutis publicz gratia,& priuaro quan–

doque erga pnuatum , folum

~aria

malí cuiuídam grauifsi–

mi deuitandi. Licet& confabulad moderaredereous anti–

quis , quarum uericas ignoratur,

quaú per imagines quaf.

dam res illas quarum certam formam uix habemus, effinge.

re. Proinde orationem in ípecies tres difünguit. Aut enim

íimplex narratio efi , aut imitatio úmplex,aut ex utriíq; per–

rnixta. Omnem ueró íermoné reprobat, qui uiliísima qua:–

'iuc_refert abíque dcleau'

agit hominem eermrbatum.

Q.!!.iíquis enim diu fiudioíe aliquid imitatur,

eius tranfit

naturam.

~ocirca

poeram perturbatos animas acnus imi–

tanrem, tanquam iuuentuti noxium iubet uel mmato fiylo

confiantem habitum imitari, uel ex urbe rrocul abire. Dicit

quoque eum qui plur:t, uel imitando, ue faciendo pertr:i–

a ,u' in Ún<>ulis tandem ira de6cere,ut in nullo euadat egre-–

gius.

Perg~

ueró deinceps ex prima muíica, id efipoéll, ad

íequentem , eamé¡ue in tres difiribuit ípecies, Orationem,

harmoniam, arque rhythmum. Principio

phthon~um

mu–

úci uocem uocant harmonica¡n, id efi confonanna: aptam,

qua: neque adeo grauis

Út

urnequeat ab eodem cantore gra.

uior fieri, neque ram acma, ut edi non poísit acmior. Har–

moni:tm deinde ex phrhongis confiituit, congruam uideli–

cet meníuram in excelfu arque defcélu grauium uocum,

acutarum, arque mediarum. Sunthic uoces quaruor, gra–

uis arque acuta,

íurgens in acuram,

declinañs ad gra–

uem. Irem prima: proporciones quatuor, dupla inter duo ar–

que unum. Seíquialtera ínter tria at9ue duo. Seíquirertia in–

ter quarnor atque rria.Seíquiofraua rnter nouem atque oao.

P.roponionem duplam íequitur coníonantia uocis ofuuz:

Seíquialteram, quinta: : Seíquirerriam, quarra:: Seíquiofu.

uam denic¡ne tonus. Sed debis alJbi diligentius. Accedit ter.

tia loco rhytbmus, id efi ardo quidam motionis,

rempo–

ris, ut ex fecundo Legum percipirur. Pofiquam enim uoces

barmonica quadam excelihs defeélusé¡ue meníura per inten

tionem remiísionemque conciliafü, opus efi rhythmo, per

quem uocum acntarum, grauit1m, mediarum motus ac tem–

pora metiaris,

in úngulís,

inrer úngulas. Morus dico

blandiores, íeueriores;

medios . Tempora dico, longio•

ra, breuiora,a:qualia, per accentus longos brciiesé¡ue

me–

dios. In his nora baíem uocabulum elfe diueríum:nam ut

re~

exigit úonificat, fundamentum,íedem,pódus,progreCfumq;

ternú:;"um. Pra:ter b:Ec conliderand1 íunt nouem conío–

nantia:,

dilfonantia: communiísima: gradus. l'rimus in r;i

tione, id efi opinio cum ipía rei uerirare coníentiens. Cuius

contrariaefiopinio

falfaa

ueritare dilfentiens. Secundus in

imaginati.one. Cuius coníonantia efi coníecmio rationis:

Diíl'onantia ueró proíecutio exrernorum. T ertius in effe–

au) uel temperamer rationem ícqucnte,uel imaginationem

intemperanter .

~artus

in fermoa'e decoro, uel 10dccoro,

quaienus uel refum rarionem, uel imaginarionem túmul–

ruariam fequitur. Qpinms in cantu. Cuius coafonantia eft,

decorum imitari fermonem, diífonantia indecorum. S·exrus

in fono cantum alite't uel alicer imitante. Septimus in íalru

concinno, uel inconcinno ad chorearu pertinente. Ofuuus

in quadam membrorum corporisque totius compofüionc,

ram ípcüaculo grata, quam exercitio gymnafiico.ptompca.

Nonus in artificiof1S cuiushbet artis openbus, muíica

Ejl13·

dam proporcione compofitis . H,i

no~cm gradu~

Mufastibi

referant nouem. Memento uero optimam omnmm harmo•

niam

eífe

animi temperantiam.

fequenrcs ca:terz

imitanrur,

uiciísi.m cum frequeatantur, augent.

~apr.o

pter iubet eas duntaxat coníonantias exercen, audiri, ípe–

élari, qaa:habirum mentis confiantem referant, non íuper•

bia clarnm, non iracundia efferarnm, non uoluprate molli–

tam atque refolutum, non fratlum dolare, non miíericor–

dia , uel indigenria querulum. Probar ergo concenwm gra–

uem atque confiantem, improbatautem extremos,id efi có–

cirum

at~ue

mollem: damnat quoq; mnltiplicem,laudat erz

ca:teris íimplicem. Plurimum ueró in animum polfe iudicat

harmoniam.Siquidem harmonia qua:dan1 diuma íitanimus,

ca:lefiiquebarmonia: aliquando,ut Plaronice dixerim,alfue–

tus. Ruríus harmonia quadam conúfiit corpus, conflarur

fpiriras.P.r:uerea confooantia uocl1m aerea aereum fpU-irum

motu penetr:ms, affeaumé¡; canétis

animum íecum tranl:–

ferens, audientis affeélum moueraffeéh1,

ammum affiat

animo, íenúmé¡ue mores infundir. In omnibus animaduerre

qu:lm non ciuili íolum, íed etiam relio1ofaadmodum obíet-–

uanria Plato íuam erudfat cittitatem,re'mpcrque quod

prz•

cipí'