D I AL O G
V S
II. D E R E P. V E L, D E
I V S T O.
!77
quidem nos
ín
pr~frnóa
neq; ego,neq: cu Íumus,íed
duiratís infcirurorcs:hos aucé nolfe oportec figuras,
in
quibus fingere
poec~
fabulas debeanc:quas
(i
ex"'
celferim,fabulae huíufmodí admirccdf no
func.Ne=
que canrum ad cíuíracis infticucores perti
ncc' fabu"
las fingere. Reétc Ioqucris. fed hoc mihl declara,
quales ifl:ae drca chcologíam
figura?~
Tales quz•
dam,qualis ípfeDnis c:fl:,calis femper efl: defcriben"
dus,Gue carmínibus defcribacur,liue cancibus, Gue
etiam cragcrdía.
Ira decec. N 6nne bonus
&
ípfe
Drus efl:,& ita
dicédum~
Proculdubio.Acqui nul
lum bonum noxium efl:. Nullum, uc arbitrar,
Quod ínnoxium
dt,
riunquid
nocec~
Nequa"
quam. Quod non nocec, nunquidmalum
facíc~
N eque ífl:ud quidem. Quod aucem nihil mali
fa
cic,nulliusmali efl:cauía. Nullius.
lcem nÓnne
condudbile bonum
cll~
Prorfus. Ergo bene
fo,
Iíácer(t¡ agendí cau
fa
ell. Ell. Non lgicur omniü
caufa bonum ell, fcd eorum quz bene
fe
habenecau
fa:
corum u
ero
quae male,nequaquam. Sic ell
O•
mnino. Non ígícur Deus,quum bonus fir,omniü
cauía
dt,
ucmultí dicum,fed paucorum quidem ho
míníbus in caufaell,mulcorum uero excra caufam.
Deum cau-
Mulco enim paucíoranobis func bona quam mala.
úm élfe
b~-
Ec bonorum quidem folus Deus caufa elldícédus,
ni,non ma ·
Malorum aucem quamlibec aliam pra?ter Deum
caufam quaereredecec. VeriÍsimaloqui míhi uide
ris. Neq¡ Homeri ígírur, neque alceríus
poc~
ac.::
cipiendum
dt
peccacum , llultede dtjs dicencís , in
louis tímine duo íacere dolía plena forábus, bonis
unum, malis alcerum. CumétJ ex his lupitcr inuicé
commixás impcrcic alicuí,alHshuic bene, alias ma
le
dl.
Cuí uero ex altero dacur, hunc uefana fames
fuper cerras exagícac. Neque uero admíttcdum
dt
Iouem nobis penuarium clfe bonorum acque mas
Iorum. Confulioncm uero iurarnécorum inducia•
rumét¡
a
Pandaro faélam, fiquís per Iouem & Mi..
neruam fad:am fuilfe díxeric, nequaquam laudabi.::
mus,neq¡ deorum controuerliam dilfenfiom:mét¡,
& iudicium perThemím arque Iouem.Neq¡ quod
diác Aefchylus, adolefcences audianc Deum morca
Jibus caufam pr;rberc, quando uulc fundícus domü
fubuertere. Verü fiquis iambica índucac, in quíbus
pafsiones Niobes rcfrranrur,uel Pelopidarum,ud
Troianorum,auc aliquid huiufmodi, uel finendum
non eft eum díccre h.rcdei elfe opera:uel fi dei funr,
educenda efe in hís ea quam nunc qua?rimus ratio,
dicendúmque D eum quidem bonaiuíl:a(t¡ l'gílfc,
acque eos puniendo iuuí!fe. Qiod ucro miícri fint
qui pomas pendunc,Gcét¡ Drus qui Ge affligíc, poe.::
tam dícere nonell permíttmdum. Sed
6
díceret ma
los homines,ucpoce miferos,pcrnis egere,easét¡
fol.:
uencesa Deo iuuari,permittendum. Malorum au"
tem
alícuí caufamclfe ípfum Deum quu bonus
6c,
refellendum ellomnino, neque: permici:endum hoc
quenqua dícere in Íua ciuícate,
G
bonís ínfünú legí.–
bus áuicas debcc,ncq; infuper quenqua audíre,Guc
fic
ille iunior,Gue Íenior, fiue carmíníbus haec infe.–
rancur,fiue foluca oraáone narrccur,tanquam qure
nequedíélu fand:a Gnr,ncque nobis udlía, neq¡ ín=
ter fecc;mfona. <;::onfulfragacor cíbi fum hac in
le::
ge ferenda.mihi nepe
h~c
placenr. Haec itaq; una
fic
lex acq; fi.:,aura
ex
bis qua: d rea deos feréda?íunc, in
qua cogacur unufquífq; &dicere, & inducerc Deíi
non omníií cauíam,fod bonorum. Suffidc. Quid
aucem haecfecunda
~
Num exifümas pra?ftigíacorc
e!fe Deum,& canquam ex inlidíis
alías
alíafub
fp~
cíe apparere
~
&
alias quidcm in muleas formas fpc
ciem fuam muracem,alium4J elfeétum, alias auccm
nos decipiencem, uanasl¡¡ de
fe
nobís imagines olfe
rencemo:'uel fimpliccm poríus minimcé¡; omniü fua
ex fpecie
diíccdencem~
Nefáo quid in pra?fc:mia
de his dicam.Qiid aucem
hoc~
N Ónnc necelfe ell
fi,.
quid a fpecie fua díícedac,uel ipfum
a
fe
mucan, ud
ab
alío~
Necelfe. Haudquaquam abalío qua: oc
púme fe habenc,mucanrur arque uernmrur, qucm=
admodum corpus a cibis,
&
poculís, & laboribus,
& plantaría omnia ab zílu cempeílaábusét¡ uenco:s
rum,& huíufmodí pafsionibus: ubi quod incegE"r"'
rimum eft,& robufüfsimum,minime permucacur.
Ira cercC. N 6nne animum quoquc foniísimum,
& fapiEcífsimum externa percurbacio minime per-=
mucareco:' Sane. Quinetiam compofira omnia ua
fa,zdifida,uellímenraeadcm racione bene conllru.–
él:a,ac bene fe habentia,minimc uel tempore,ucl paf
fionibus altjs immutácur. Eíl uc díás.
~icquid
igicur bene fe haber, uel natura, ud arce, ucl ucrifq¡,
mínimum permucationem ah alío íufdpíc. Vide.:
tur. Atuero Deusipfe, & qua?dcífunc, omni ex
parce
qu~m
optime fefe habenc. QuÍdnío:' Hac igi
rur raúone minime formas piures Deus fuídperer.
Minime. N unquid aucem fe in fe uerccrec muta•
récqueDeus~
Manifeílum hocelt,G quidem muca.,
recur. Vcrum igicur in melius,& pulchrius,uel in
peius ac rurpíuso:'
N ecelfe
dt
in peius,fi modo mu.:
tatur. Non enim indigum pulchritudínís
&
ufrcu.,
tís elfe Deum dicimus. Reété nimíum loqueris:
Verum cum ha?cira fe habeanc,credísne tu fua fpoc::
te alíquem, fiue Dcum,Gue hominem, deteríorem
fe
facere~
lmpofsibile certc iílud. lmpofsibile ígi
tur Deum murare fe uelle. Sed ucuidecur, pulcher"'
rimus opúmusét¡ cum
fic
deorum quifq¡, quod fie•
ri pocell,omnes íua
in
forma fempicerna & limplí.–
d perfeueranc. Neceffarium·effe omnino hocarbi•
tror. Nullus ígírur poecarum nobís,o uir optime>
dicat,dcos hofpitibus lirniles uartjs in formís urbes
adíre. Neque alíquis de Procco, & Thetíde limílía
mencíarur. Neque in
crag~dtjs,
auc altjs polimatis
inducat lunonem
ii:i
facerdocís fpeáem permutara
Inachí Argiui fluminis filtjs uita donatís munera
collígécem.ca?ccraétJcalía nemo audeac fingere.Ne11
que matres uanís hísfabulís pueros cerreant, deos
quofdam noéte uagari pcregrínis quibufda uariis
fub formis pcrfimiles,ne fimul
&
indeos male dis
canc, & ipfos pucros címidíores reddanr. Nullo
modo. .Ac uerd nüquid dij ípG immucabiles fum,
.fed quíbufdam pra?fügqs nos drcípiences uarias In
formasmucari
uídcnrur~
Forfican ita. Quid ue.–
rd,
m~tirÍneDeus
uulc,aut uerbis,auc re falfam ob:
íeétansimaginem~
Nefáoiíl:ud. An nefds quod
ipfum reuera mendaáum,li modo díd id poceíl,
o–
mnes homines dtjét¡
oderunc~ ~id
iílud aís< Sic
ínquam. N ullus ením fponce uulc ípfo quodam ful
prz cipuo prrellantífsimoét¡ , & á rea res pra?ápuas
pr;rllancífSímasét¡ mencirí,fed fummopere illud ibí
mendadum tímee .
Ne~
nunc ecia inccllígo. Pu=
cas me
magn.umalíquiddícere.Ego aucEdíco qudd
ipfa an
ima áreares ipfas mendri,&menácüelfe,&
infdtía fallí, atqueinea habere accepilfeét¡
menda~
cíum,nullus unquam eligerec. Mendadum quippe
habere in animo fummopcre omnes oderunc.
srr..
mopcre. Atqui reété quod modo dicebam,hocre..
uera mendacíum uocarerur, in animo menáenás
ínfdáa. Quoníamquod
cfl:
in fermone médaáum,
l
irnicacío