,,,
·L
J
B B
R.
~-X ·X-J
I
J •
phantalúm, opiQiooem,cogitat1oncmé¡ue nom1nat> Cuiu"
1'~ufu,
o- 01fic1um
eli,
efe bts, quz commnnis Cenfu• per organa quin–
p1010,cogira que fenfit,1ndtcare non qnale folum,íed quid íunc,quod ec–
uo eadé uts rnm unumquodque idem ell íecum,ab aho altud,uaum feor
cllulua íen- fum, 1unBa uero limul duo uel tria,úm1l1a ttem
&
diúimili3.,
fum COmmu bona, UC! mala, puJchra,turpia, UtiJ1a, BO:ria, &ab
UOO ID
a~
néapudl'la- lmd rartocinando pcrcurrt're,al1udapplicarecum alio,& prai
toncm.
t"erit:a
&
futura cam przícnnbus comparare.
Iraq
ue hac ni
ci:.
fennam, unÍtaLem, namcrií,
i
dem,alreríÍ;íimílitudinem,difsi
nulirudinem,pulchrií rurpe,bonu,malum, utile,inutile iudi•
camus. Qg_od equidem i11d1cium cum non fuuim natis adlit,
úd longo poll tempore,
ncc
oruntbus aoimalíbus, íed qui–
b11ídam, patet qudd alia quadam ui pra:ter communem fen–
fum ba:c pcrciptmus. Hancpbantaliam pcrfeél:am,
'&
opinio–
nem nuncnpat.
~z
1.amen ipfa nó fufficit. Nam ha:c omnia
proprio quodam,& parricularí modo, cerro
íub
rcmpore
la-
-
7
~
c:oque,
&
condirfone rndícat. Scimus aurem nos de i¡ídern>
in gcoere,
&
uaiucrfa!J modo criam iudicare, non quid niíc
,.
llowohic, uel ub1 boc utile, uerum quidipfa femper hama-
nir:is, quid pafsim uu litas ipfa
lit.
ldeoé¡; alía ui opus ell,quz
umuerfales raciones rerum gencratim percipieas de una dií–
currat in aliam, diícurrendoé¡uc argumcntetur.
~d
qui–
demin
aobis fieri dum íyUogifmos ncélimus, aemo dubi–
r.ar. Haacrationem uel cogit:itionem dicimns uninerfalem:
cií opfoioné ipfam,par~icularem
ratio?é'cogitaáonemé¡; oií–
Gupemus.Adbanc deniq; me
os
acced1r, qmr omncs rat1ones
tcrií non difcurfu , fed fimplici fiab1liq: intuitu pcrcipir. nam
Úlpra motum ac tempus,
lhrus
&a:terniras elfe deber. Mo–
tus quidem & rempus in ratione: ín mente fiaros ell,& a:ter–
wras. Non enimahud pollaliud difcir, fed fimul omnia te–
ner. Supra mentem ipía aoirare uniw cll fummt boai cbara–
&r, qua non rerum rationibus 1de1sque, fed primo rerum
omn1um principio, quod ipíum unum cll, iuagitur . Cum
omoesanimre uires, qua: in cognitione ucrfantur enumera–
f.Oll
Ítnt,
&
fcientia
ín
cognitione coalillat,in qua porifsimum
ui fcientia
lit,
uidendum. Senfui quidem non conuenit, ut
.u111l11s iam rationibus conftiri1,
&
hac pra:cipue, <¡uia íeaíus
illecommunes elfentias rerií non indicar, fed paíSrnaes quaí
dam corporum foluramodo percipít. Cl.!!_ifquis ignorar eí–
fcnú?m,ignorat
&
11eritarem.
~
ueritatisell t:rpers,:I
(cien
ti;¡
aimium alienus. Non ergo in
Cenfu
fcieatia, ubi anima
.no11 per fe, íed pe{ corpus percipit, arque ideo fa:pedeoipi–
tur.
Sed
in pham;i.lia foríitan,
&.
opinione conlifüt, ubi eí–
íenti;is iam percipím1.u ,
&
animapcr feipf.t fine corporis mi–
tWle~io
iudicar. Arque ha:c íentcntia fecundo locmThea:1e–
to placet, qudd fcientia fü opiruo , non qua:l1bet !'amen , fed
opinto uera:
faifa
au1em opinio, ig(lorantia.Cum uero The–
a:reius op101onem in duo d1l1:inxi1Tc1,ueram, & fulfam,qml!–
!Íuir ilico Socrates,quomodo
faifa
optnio
elfo
pofsir.Vni.11n–
quc .Ítlpponir, qudd quífquis opioatur,
aut
ea qmo aouit, aut
qua? non nouit opinatur. Vnde in hunc modum ratiocina–
tur.
Qci
opin:nur faifa, nuoquam e:r eo
faifa
opiaarur,quod
putct ahqua qure nouit, alía qua:dam clfe qure e
tiam nouit.Nam qui utraque noícit,aliud pro alio ounquam
accipit.Ne–
que qu;e non poui1,ali:i quzdam qure non oouit.
NibiJ cnim<le 11lis qu1s iudicat, qure nunquam
in
cogitatioaem uene–
ruat. Neque quod nnuit, id quod nunquam nouic:attt coa–
ml
quod oon noui1,id quod nouiceife. Q.tiis enim pro igno–
,1.0
norum, uel pro noto ignotum accipiat? flis iguur modis
opi.,;m
faifa,
nullus poITe mdernr. Forte uero alío quodam
pateo falíahomines opinantur,cwn ea qu:c non
ÍUot,
opi–
n:101ur.Exquo
faifa
op1oio erir, ca quoi:non fuo copiaari.Sed
neque id 6eri potell. Qcifquú eotm uidet, unum altquid ui–
det:qu• unum ali'luid uider, e:rillens quoddam uidct:qui ue–
TO non exill:en5 mder,nec unum aliqu1d.
~non
uoum ali–
qu1d,rulul: q11i nilul uidet , n,eouidet quidem. Ergo au1 non
t11der, aut quod ell uidet. Sim1li1er dcaudiru ac ca:teris íea–
Jibus
affirware polfumus .•°-.!!_amobrem cum opmio Ceofum
feqllatur, quiCtJnquc opiaarur, unum aliqutd opiaacur: qui.
i¡num aüquid opinarur,exiftens aliquid opinatur.ergo quod
en op1oarur. quiuero 000 crilleas, etiam
n~cuaumiliquid:
Si non unum iliqu1d,01hil igiiur. Si nihil opin;itur, aec opi–
qatur c¡uidem. ltaqueaut non opiaatur omaioo,aut quod e!C
eptnat\tr.
~propcer
neq; hoc modo
falü
a11qms opiaabi–
tur, qudd qu;ic nonfunt opinetur. Accedit modus ;\Lius quo
commuraáo
lit,
it:i
ur
ahudpro alto accipiamus: utpro pul–
chro
rnrpe,
&
pro utili iauále.quodqu1dem.Socra1c• ita re–
fdltt-Opioari,í.:cum tpfo loqm ell:,dum nobifcúmet
in
terro
g.:1mus,refponclemus, affirm3musatquc negamus. Nec
eQ
lo
cu
u
o
hzc
inrrialeca
c~ma(eco
íermooe dCrer1or.
In
c:rtri,,,_
f:cco uero (ermone nullus
unqu~
dJc1t quod
turp~,
elfe
pulchrum:& c¡ue<lhomo, bouem effe: <¡uoópar, 1mpar,aut
J¡11,1u.linoch iliqu1d.
~~e
multo
aun
ns
wiiraitdo.iJferor,
horum·ll.oum
•Üod
cííe. Namaut oofcit utuqui:, aota:lieyum
folum. Si urr.iqtlo, nunquam utique commuraret.íia.lren11n,
neq11e líe e1iam.quod enim cogeofcir,nunquá,rro·illo qupd
J)ondum io.coguaoooem uenitacciperer.quo !)r ur nondl! m
in11enrnm
e!Tu
uideamr, qnomodo faifa opimo nob1s
iníir,
Yntur b1cPla10,
&
io
Phikobo
1
Sophifta, arque Menone,íex_
nomimbos ad <!aodc>m·uim anima:pertinentibus,-ad fe:r 1lliu
officia lign-ifi.:anda. N:un. cum poft(enfüm communem
~ni.
ma ea<lem..qua:
&
communis foníus appra:bendir, c,ipú1an1e
poremia percipit, prima
ipfa perccprio.. imagiaatio diciru1.
Vt
appr~henfa
conferua1
,memoria.Vtirerum-qu~
feruauit,io
wipfa,-efumir, reminiíce
ntia.. Et wmrcfomcndo de ajio .in·
a.liudquaíiquad:íratiocilljltio difcurrir, cogitatio. Pollquam
ucro cfíícurfu peraélo affir-maturaliquid ueTnegamr, opini9
.At ucro curo opinione l>crccp(a.pet'fenfüm atq;·i:nemqriam
anima aogitatíone refing<!ns·ita·in ha:crcípkit uc:lut in illaa -.
. .
quibus illa m:rn:frunt,.&
qu~jmagíncs
fomres ueras <!íre-pu.:.
tar,pi€h1ram quandam,&phanrafiam Plato nominar. Ercurn
cer.,:¡m induci.t effigiem,1'ercbrilnamram rrcquaquam int<!l-
ligit. Non cnim dixit in cor.pore, íed in animo cercam effi-
giem
elfe.
Ctun uere in incorpereoJtibíl
fn
corporalc~:pcr
translatíonem quandam•oper'!mque íimílitudioem potius.,
F
quam ita ut.uerba
fonan1,ha:cinrell1~cnda
fo
a t. Ncq; in
Gor-
ÍI
orm:i
~irt
purefigi uu[1 renrm imagiaes,neq¡
rn
animo ab externis ob:. unr
10
~icais cffinoi,
(ed-uel
ex n<1tura.íua haberc íllas•animum, uel
~a,
noa
ei:
occalionc
~
externis motibús aorporisq; paíSionibus. fum-
unt~Offuct
pta in Ceipfum fua uí formas ratioaosé¡uc concipere. Qill_de
~nr•_
his dubitat, Plot.ini fummi intcrpre1is comméiaria legar.
Hi~
c:rpolitis ad opinioais faifa: modos redcuadum-cll. 1nducit
plurimos Socrates,
&
mul1os
r~uiG,
&
ut fophillarum
fa~
ftum rcprimat, frepe qu:r.conceílaab illis funt, itcrum atque
iterum confutat. Ta
ndemex Platonis mente colligeqdú ell,
~
~~u~tuu;e~~~/r:~
~7.tm~;~~!,~Tre~r:.:~:~~~~'.~ej~~~~
<lerurfusjd.cmnobis
ebijcitur,memoriam pra:ccdétem c"m.
f
"cquente fon fui:omp-0ni¡nus.& in bis iam diciJnus Socrates,–
equus, igais, c:eter:iquehuiufi;nodi. Atque ha:c.opinio qua:-.
dam nunEUpatur,compoaemibus nobispi;a:cedétcm memo•
riam cum recente Cenfu. Et quotiosJizc q1,1<t
colligaam~,ihui ~
uen,
cem confonaot, opinio uera-e:rifü-t
:.íi
d¡ífonant, opinio fal.-
qu~ ~
Opi
fa. Nam liquis dum Socraris Íj'ociom in l}lemoria íeruat, Pfa- nio.
tonem ipfüm olfendat,patetque íe
ob
quandam
fimilimdie~
Dua:
fptóit
Soerati rbrfüs occurrere,pefiinod11m Platonis.fenfum uelut opU11ó¡¡{¡¡.
:1
Socrate haurieos, memorfre So"tr:ltis ipfum accommoder"\
fa:.
opinio
faifa
refulcat. Atque!roG paéle opiaiafalfa fiGex colla
tioue fenfus ad cogitariooé. Fit &-aiio modo,
coUatioae·có~
mutarionequecogitatieais unius adaltcrius cuiuídam cogi-,.
tatiooem.poteftenim quis ntfmei-orum quoruadam ípecics,
qure in memoria latent,etiam,abfq)Jc pr:efeate.feefü,cogitall
do inuiccm permutare,ita ut
XII.
pro
X
l.
& oootra
X
r:·pro
XI
l.
capiar. Vcrum dubiratio quredam füborirur. Nam qui•
cunqu.e Cpecics íeruat, fcit ea quorum fpecies habet.bos ergo.
fcitnumeros.
Sin
commut<1r,ignorat .
~reÍtmul~adem
6cfcit,& ignorar. Reípódendum,non,elfe abfurdµm ut
Í$
qui.
uno modo ícit, ignoretalio. Nam is habim quidem fcfo, a-
au.
Í$""~rat.
·9-!!s?circa his nihil
impedicn~b~s,
dure
faifa~
op1m0n1s ípec1cs inucntll: funt,
&
paul-0 ante expoÍtta?.
Ori-
t111'
&alia dubitatio.Q!!ia
G
quis dum ícienrias duorum quo-
rundam habet, commuranao fal(o•opioerur , & .alcerum
pro altero ctpiar, uidctur rcm iplám cuius habi=t fcientiam,
ignorare: & quod deterius el1:, fcientia ipla, non·ignoran-
tta
ignorare, curo ipfa ícicntia commmationis caulli (ir,igno..o
raooz commu1atio. °-.!!_od
ñ
ita ell:, cum fcientia ignorare
nos fuciar, nihil prohiber quin ignoran tia fcire effic1ar. Re•
fpondet ad h:cc Thea:tems, ponendam in animo infciúre Ít-
cur & ícientire Cpeciem,
&
qui alterum pro altera capit,!falli,
atque ita perí_gnorantiam potius q_uam per fcieotiam i<>no-
r-ari .
~Rcfpon1io
bzc minime fufficit , ciuin codem
~odo
quo
&
Cupra, qurererur, fi commuw
eas
wuicem fpecies,u-
trum cognoícat utraQque, aut ignoret , aut alteram norir,
alreram 1gnorauerir . Vade Íllperior controuerlia omni.s
redibit. fiem fi.poae
0
da ípecies qua fcieatia no(citur, & qua
infcitia , irerum Ípedes alire,quibus fpecics hre noícuocur,
¡>o~ncb:
funt, & alire rurfus '}uibus
illz.atqu~ita
inin-
finiu¡m progrediemur .
~1901rca
non ita '
red
iliter
r~
fpondc.-odum. Nam dicendiím erar,
ut
Socrates
fupd
te-
tigerar , quod non·rcrum aotioaes permutationis cauCz
fant, red coafuúo notioo11m, negligentia dillturna,..cner-
na
úm
il.imdo
h~od
e:ra&c difculla. Non ergo ícientia, jmo
coafuGone, neglig.:ntia,
deceptiooe~ue
ignorare wdemur,
quanquartl ha:d1aud abfolure rndfom prius polfunt, qu:hn
quid
eJl
fcientia, fuerit declararum-.
~¡n.per
lucem iene.
!:iras,
pcr fonum íi.lenaum,per
bQOum
malum$ptT
JJ«rU8'
·
falfum