146
DOCT. FRANCISCI SVAREZ
Neque item negaba, prretermitti aliquam,
qure antea fuisset expressa, aut indicata. At
et id potest cadere in Opera, qure non sint
e Societate, minimeque eleuat fidem totius
libri: potuitque correctio, vel prretermissio
opinionis esse ab Auth'ore O peris. Si autem
sita Censoribus, quos designarint Superio–
res, meretur laudem prudentia Religionis,
quando opinio non fuit perfecte elaborata ab
Authore, aut quando existimetur n5 posse
inoffenso pede decurri a lector.ibus. Srepeque
accidit, vt deficiente Authoris viua voce,
qure singularem suam sententiam foueat,
nolint alij exponere eam
ale~,
&
discrimini.
<\Sed deveniamus ad Opera posthuma
prrenominata P. Suarez. Et in primis tomus
devera Intellt"genti"a
auxilij
ej/icacis
a multis
visus est manuscriptus apud Ferdinandum
Bastidam, audieruntque ipsum piures dicen–
tem , esse Opus P. Suarez,
&
se ab eo pro–
curasse, vt subsidio foret ad disputationes
Rom~
a
se habitas de Auxilijs: ad quas
Romam quotidie missos ex Hispania ab emi–
nentibus Theologis Societatis codices de hac
materia, ait Antonius de Matre Dei
Tract.
3.
Disp.
10.
dub.
3.
§.
2.
1111m.
68.
forteque
Suarez Romre prresens tempore controuer–
sire (vt dictum est
mmi.
222.)
tradidit eum
Bastidre. Et post huius obitum visum etiam
est apud quendam, a quo magnis precibus
impetrauit Claudius Rigaut, nobilis Biblio–
pola Lugdunensis, anno
I
653.
hac prrecipue
de causa Vallisoletum adueniens; testarique
ipse posset, si viueret, possuntque testari
Socij eius superstites Philippus Borde,
&
Laurentius Arnaud, vt
&
multi alij , totum
fuisse scriptum eadem manu,
&
nec vnum
characterem fuisse adiectum, vel oblitera–
tum. Quare nec Bastida illum composuit,
nec condi uit P. Ioannes Baptista Poza (cui us
mentio intempestiue intruditur) neque vllus
alius vnum iota apposuit, vel detraxit. Et
vltra testimonium Bastidre ipsa summa co–
hrerentia cum doctrina Suariana in alijs
Operibus, horumque frequentes allegatio–
nes,
&
defensiones planum faciunt, Autho–
rem illius tomi fuisse P. Suarez. Cuius
modestia,
&
vrbanitas non minus ibi, quam
in alijs eius libris elucet: vel producat Mar–
tinius vnum locum, in quo ea desiderari
merito possit. Stylus quidem, vti apologeti-
cus, aliquanto viuidior est, sed sapit eum,
qué seruavit
in Deje11sio11e fidei Catholicte
adrt rsus A11gli'canre sectre errores.
<(Nec sibi constans est, quantum ad istius
tomi Authoré, Martinius,
in sec1111da
narn–
que
parte ·Co11trottersiar11m Metap!rysica–
lium
scripserat, Bastidam post dimissionem
e Societate abiurasse huius doctrinam in
materia auxiliorum
efficaci~rn:
qua cum
contineat tomus ille, non potuit esse con–
flatus doctrina Bastidre. Oportuisset itaque,
vt Martinius rnernor esset eorum, qure antea
dixerat,
&
qure iam ego refutaui
in
num.
156.
Certe nec Bastida resiliuit a sententia,quam
in Societate tenuit,
&
Romre defensauit,
nec confecit tomum illurn, sed ex P. Suartz
acceptum asseruauit ad mortem vsq ue, tan–
quarn pretiosurn thesaurum. Ideo autem
P.
Suarez de eo edendo non curauit, quia
ex eo velut ex aduersarijs transtulit princi–
palia capita in tomum secundum de Gratia
pastea elucubratum.
«Quern fuisse seposilum prrelo, fama pu–
blica erat diu ante illius editionem, tradide–
rantque Scriptor vitre Authoris sui
in tomo
r.
de Gratia,
&
in afio de Angelis,
Philippus–
que Alegambe
in Bibhotheca Scriptornm
Societatis.
Neque hrec occultavit illurn, quia
suppositum putarit, sed quia verita est Se–
dis Apostolicre prohibitionem circa evulga–
tionem librorum de Auxilijs diuinre
grati~
efficacibus: idque est, quod Bibliopolre refe–
runt. Et cum addunt, tomurn illum prodire
in longas Academiarum lites, non loquuntur
de litibus quoad fidem illius, sed quoad rna–
teriam de
pr~fatis
Auxilijs. Restatque, vt
Martinius probet, fuisse tomo illi quidpiam
additum, ve! ademptum. Solusque ipse du–
bitauit de vno,
&
altero tomo P. Suarez,
etsi in tot doctorum hominum manus vbiuis
gentium inciderint, narn vbique sunt publice
venales,
&
magna
~stimatione
habentur a
vi–
ris sapientibus» (págs.
134-35,
núms.
389·393
de la
2.'
ed.).
Habla también el P. Sartolo, en su
Exi–
mio Doctor,
del tratado
de vera intell1ge11tia
del P. Suarez, dando cuenta de lo que sirvió
en Roma á la Compa1iía en la célebre cues–
tión
de Auxili"is:
«En lo qua! atendio (dice)
a dos fines de suma consequencia: el primero
a declarar mas,
y
fortalecer la doctrina que