De S.
Carolo Borrom:eo
Difcurfus
1
V.
5ÓJ
!!hi•lcr.
Orar.,.
r.rlft
1
fetl Chrifli tlolorum meditatiomóus ft1avem vitam
áuc_ens , in febrlm ineiált, Mediolanum reverfu1 lngra–
v ejcente morbo, tinere ac (l//cro coopertu1,
G
oculis in
Crucifixiimaginem defixis, migravit in
c~lum.
Ecce ci–
bi igicur mylticum hoc lilium ad ulcimum uíque fpiri–
tum ínter lpinas Chritli crucifixi poticum, ac randem
ex hoc morcali
&
trifii folo in viridarium paradili felicif–
fime traníplanracum.
Q.uantum ornamenti faene Purpura= con–
tulerit, oftenditur.
O 1
S
CU
R SUS Q....U I N TUS.
Comtt: capilistui /icut purpura.
Cant. cap.
7.
verf.
5.
1.
p
ER nomen Sponíre in facris Canticis fal)lta Ec-
clelia pra:figuratur , ad quam proindé verba
bree dirigunmr, inquibus hrec ci laus attribuirur ,quód
coma:cap1tisejus lint velut purpura quredam:
Comtt:
capitu tul ficut purpura.
Porro caput Ecclefire vitlbile
in terris eíl íummus Pontifex; coma: five capilli, qui
prrecipuum íunt capitis ornamentum, Purpurati Parres
dici poífunt; ita oamque modernus quidam Scriptor de–
clara
v
ir, dum ait:
Non l11congrue per ejuscoma1 intellrge–
Yt
fa 1 efl Cardinale
J
illi pro:>:imeadh.erente1
,
eundemnon
modicumexornantei; de t¡ulóu1 bene t¡uot¡ue dicitur, quod
fint ficut purpura Reglsvlnéla canalibu1: tam t¡uiaexrer-
110
fJurpurtt: colore, t¡UtJ amit!ll funt
,
reglam capitls fui
tutri fe fatentur dignitatem; tum quia eodem purpurtt:
colore, quales
él
lnterm
/int,
velejfe debeant, proteflan–
tur.
ldcm quoque Tirclrnanus docendoconfirmar.
Ve-
1un tarnen, uc vcrum farear, ínter omnes comas, qua:
,iliquod huic capiti ornarnentum attulerunr, nullam in–
veniri poífetcxiílimo, qure omnes purpura: qualicaces
vivaoius exprimant, quam coma illa, cujus hodie
pr~conia &'merita veneramur, prouti ex pra:fenti Oiícur–
fu
liquido patebit .
~.
Sicut purpura.
S. GregoriusNazianze"us prlmam
purpura: inventionem fequemi modo fallam fuiífe tra–
dit; rcfert enim de cane quodam, qui juxca inlulamTy–
ri ad littora ejus ad gregiscu!lodiam deillnarus fuerat ,
quórl hic linguam & os fuum íanguine plíciscujuídam,
qui purpura appellatur, quem devorarar,adeoenormiter
tinxerit, ut pallor gregis eum vulneracum eífe credens,
osejusadhibita oviculai lanaabflerfcrit, qure moxabfü:r–
fo
fanguine totaliter imbuca,colorcm quendam adeo pul–
chrum reculit, ut colorís novitas in lluporem rapuerit
omnes illam afpicicntes; paílor autcm liquorem hunc ,
quos canis madebac,piícis cujutdam
a
canedevorati ían–
guincm erre conjiciens, piícem hunc diu mulcumque ex–
plorans, tandem invcnit, E¡uem cxenterando magoam
nallus eíl íanguinis illius o:iplam, ejuíque
pr~rogati
vas,
prrecipue vero colorem omnibus eouíque manifeíla
v
it,
ut mox ab omnibus mundi Magoatibus,etiam Regibus,
ad ve!lcs eorum colorandas avide expeterecur.
~o
fup–
polito dicite fodes, quiínam Unquam ex omnibus aliis ,
eam qure facr3? Purpura: debecur, a:ílimarionem &
r~vereociam toCJ mundo manifeílavic evidentius Carolo
Borroma:o?
~is
majorem dignitati Cardinalitire vene·
rarionem attUht magno hoc
&
vigilanriíli mo Patlor'e ,
t¡uem Paflor11liJ folicituáo gloriof11m reddidit?
quem íum-
In BnU.§.i.
mus Pontifex
Grande luminare
appellat? ltem
formaln
gregls formam Paflorum
,
qui mulriplici fulgore fanélo–
rum oper11m univerfam decorando Eccle/iam (a(erdo–
t1bu1& popu(o prd!!Uceret.
Porro Purpura iílhzc acleo in
Ecclelia
l)ei
reíplcncluit, ut ipfamec P etri Carhedra,dum
eum canonizar, ita·de c:o loquatur :
Hancd1em m11ndoá1-
/ucere hit tempo11b111 a11te f d!Cllfa pr<t!oráinavlt A./tijf11mu,
in quaper mlniflerium bumilitat/1 no/lrdl Car11lo S.R. E.cui
11uélore Domlnopr.e/idemut, Presb1tero Cardinali, (acriJ
de'cernmá/1 honoribu1, un/e.e. (ponf d! futt: nova impone–
rtt11r corona , ornataomn1lqpuÍe pretiofo.
3.
Sirnt purpura .
qoocha ,
e
qua Canguis i!!e purpu–
reuselicitur , ínter faltas aquas
&
rempet!aces maris na–
fcirnr
&
eourritur, concinuoque maris Buxui
&
reflu–
L
b
E
xui, necnon v<:nrorurn ludibrio perpetuo fu bjicicur . Un–
e. •;
1 •
xam.
de S. Arnbrohus ai· :
J!.Uld purp11ra1 memorem, qutt: R e–
gum amil/111 imbuu11t
i'
aq11arum efl Jgitur , t¡11od
i/1
R rgi·
Ma11/i
Prompt.
bus aáoratur, aquarum eftfpeciei llla
0
tj'fttt: fulget
.
En':?.·
vero
quod S. Carolumattinet
1
potcrac hic in humana–
rum profpcr1tatum aquis dulcibus navigare, qua
ven–
tum magis propicium in puppam navigii
fui
fpiranccm
habere non poterac; at veróquia racesopuleocis merci–
bus onuílas facilius
in
aquis fluminum, quam in íallis
maris undis periclitari probc! fciebat, ideofibi ex pur_pu–
ra non folum tot voluncariarum affliltionum amantu–
dioem aífumplit; vcrum etiam propter O irecelis refor–
macionem, ob difciplina: monallica: collapíre
retla~ra
tionem, proprer hrerefum excirpationem,den ique
~b
1m–
munitarls Eccleliafüca: generofam defenlionem m11lem_s
aliis cernpellacibus íefnbjec1t, omnibus aperra fronte
le
etiam ufqueadlaxatas io illum balitlas opponendo.
4 .
VenerabilisBeda propoliti Themac1s _verbaglotfe-
mate ruo ilJullrans
ait:Perjeélam purpurtt: tméluram m1l–
lounqumnfole, nullaaquarumafperfione
pallefc~r~;
quod
in ícníu myrlico idem
eH ,
ac fi dicerer: Prrelam 1_ncum-
bere, ut coti
m~111do
palam faciaot, íe pro ípon!re_
í~a:
defcnfione nirllis unquam cerra: vel inferni contrad1él:io-
nibus vinci auc fuperari polfe,
ita utconfleteo111ul/11 ad–
verfitatt1mpref!uri1 pojfefuperari .
Q?is unquam in cu·n-
llisad verfitatibusS. Carolo cooílanr1or & magis intre-
piJu:; fu 1t ?
N
azianzenus fcribit:
Purpureus color veroJ
Jmperatore1 admonu, urpromptis animit (angulnem fu11m
On t
¡.
funda11t pro fubditorum fal11te;
ita namque Commen·
cacor eius expomt, quod nullus perfeélius adimplevit
pur puraco C arolo nollro, utpoté qui pro gregis
&
Ec-
cldia:
fua:
defeo!ione iplimet morci fe frequentcr
<'X·
pofuit.
.
.
S·
Slcut purpura.
A
quooam Hierarcn1a
Eccl~tlaíl1·
lnc.ti.Exo·•
ca purpuram alias,quam a fufo Martyrum íaogu1ne ac-
cepic
i'
U ndc! Oionyfius Carthufianus ait:
Purpura,qutt:
rubeiefl colorls, mart1riumfignat.
Ad magnificu rn quo-
que Salomonis chronum, per quem juxta Hugonem
Cardinalcm Ecclctla dcnoracur,per
viam
quandam pur-
pura ílratam
~fcendebacur .
lffcenfum purp11reum;
ubi
e
Glolfa addit :
Purpurei admart1rium prompti;
per quod
•••·
¡ .
'°'
Sp;rirus íanél:us innuere voluit , Ecclelia: Cardinales
ideo maximt' purpura amiél:os
&
adornaros elfe, quód
pro religionis
&
fidei defentlone ad íanguincm fuum fun-
dendurn prompci
&
parati etfedebeanc. Equidem camet-
fi
gloriofiíli mo Purpura
to
manyrium defuerit , ipfc ca-
rneo nunquam In pra:paratione anirni defuic manyrio,
prouci in excepta illa baliíla:
&
globi inde vibraci cxplo-
fionc, aliifque diverlis in occafionibus manifefle fatis pa-
cuic, in quibus pro irnmunirate EccleÍJaílica íumenda
manifelto íe Vita: periculo expoíuit: quamvis juxca
D.
Bernardi rnellifluam pooderationem dici polli r, iplumdi-
vina providcntia ípecialiter reíervat um e!fe ad longurn
qnoddam,
~noíum,
valdeque meritorium martyrium
cxperiundum.~odnam
vero jllud fuir?
.{!_uod mart1rium
Scr.1, in
f
:>.
gravi11t eft , quiim lnterepulas ef11rire, interveflu multaJ
~['~;'."""
•
él
pretlofat algtre, paupertatepremi ínter div1tia1
~!píe
quidcrn lautam quotidie meníam adornari íacicbat, non
carneo li b_i,ícd pauperibusquosexcipiebat,
a~
percgrims
qui ex un1vería dla:cefi ·' cunétiíquc aliis mundi panibus
ad eum
~onfluebant,qu1bus domi
fure magna cum hofpi-
talitace
liberal~
przbebat hofpitium, ipíe vero famem
fuam vix pane, fcu ticcis ficubus,
&
nonnunquam lupi-
nis ícdabat: vcllium íuarum, cretera:que ínpellellilis ar–
marium_omnibus quidetn rebus abundabat,íed ad paupc-
rcs
~efüeridos,
non vero pro íeipío, qui vdles adeo Jace-
:as
f~btus
purpura deferebat, ut ne mendicus qnidem
11las
111
eleernoíynam acceptare íullinuiífec · limilicer ca-
rnet
ti
pra:~rigore
totus rigldus coto corpo:e contrcmi-
ícerec,
a~ •.g~em
tamen nuo9uam acceffit, adeoqucin
fumma cltv1c1arum abundancia pauper fuir, quia cunéla
qua-:
habebat,i~ ~leemofynas
aliaqueopera pia ditlribuic.
6. Vencrab1 l1sBeda autem in propofic¡ thematis ver–
ba ícribens, de iÍlisanimabus, qure purpura: fimilcs Ec–
cl.~tla:
fonc ornameneo , dicit
:
Purpurat,e exiflunt admo·
rrendumproChri/lo, quam videlicet puypuram p ,ofatatn
in canalzb111 in fummi Regís
f
aciunt on
111
tum, cmn da–
ta occa/ione
patien~I,
qurd in eo corde gejferi
11
t
,
of/en·
áunt fortrter
~dglorurm
fui R edemptór11, (:/ advttfa<Jll-C–
tJUe f tt:culr, 1pfam q_uoque,
Ji
contigtrit, mortem fubire
paratt .
L eg1ce ob1ecro vicam ejus, acquc in h1s Bedre
verbis myfiicre hujus purpura: pr2!cooia ad 'ivum ex–
prefsa invcniccis.
7. Srrnr
p11rpurn .
S.
Hieronymus de forci illa mulie·
Pr~"
;r.
re cratlans, pcr quam Eccletla pr;cfigurara fuir, qu:e
Nn
:.
que