1000001230

Carolo

Borromzo Difcurfüs

Ur.

futs fe

rtAelltbat ,

nullam prorfus invenire poterat

fibiipfi vilcícendi occafioncm , utpote ex nobiliffima

totius Italia: familia natus , multorum territoriorum

ac fiatuum proprictarius Dominus, fereniffimis aliis

Princ;.ipum familiis per parentelam &: affinitatem a–

gnatas, Cardinafü, &: NeposPapz regnantis; Ec–

clelia: alicujus

infignioribus Europz Archiepiíco–

pus, nonaginta millium fcutorum annui ceníus lo–

c:uples, ab uoivería Curia Romana fummoin hono–

re habitus, omnibus mundi Potentatibus obmaximc!

;arduorum totius mundi negotiorum difpofitionem

cjus arbitrio concreditam charus , ob mulcorum re·

gnorum úbi incumbentem protetl:ioncm , propter c–

mioentiffimarum dignitatum

munerum , quae fu–

ltincbat, authoritatem, formidolofu's; quonam igitur

modo

'lJiliffim11 fui cognltione fibiipfi v;/efcem

? undc–

nam contemptus

vilipendii fuiiplius defumere

po–

terat motivum> forlitan cxinde, quia noncorrefpon·

-debat dignitati illi, adquam illum Deus exaltaverat?

fcd quis unquam fuit, qui majorem ipfo ·faene pur–

pura: fpleodorem attulit? etenim

penes Ecclefiam

nullum haberct aliud mcritum , hoc unicum fuffice–

rct, quód opera

indu!\ria ipfius przcipuc! Concl·

Jium Tridentinnm ad íuam perfcfüonem &: confum–

mationem pcrdul\um fuerit . Pius

Pontifex adeo

fanl\us, &: in omni allionc fua circumí¡>caus , ip·

fum etiamnum viventem

~mnibus

Epiícopis &: Car–

dinalibus , tanquam verum fanaitacis fpeculum pro·

ponere folebat.

J!.uomodo 'Derlffimtr fui 'ºZnitlone fi61-

Jpji 11iUfceret?

quippe qui confcius fibi crac veré fcpof–

fidefe heroicas fequentes •irtutes , fcilicet pudicitiae,

etiam, ut credicur, virginalis; charitatis , quam

fa.

cuicaces fuas in ¡>aupcres dí!\ribuendo probabat , au–

lleritatum corporalium, quas exercebat, cilicio

vc–

lliendo, in panc

aqua jejuriando , in palea non

vero in plumis dormiendo , &:c. Et tic deinceps de

:¡liis virtutibus , adeó ut in Bulla Canoniucionis ip-

f . "

fi us dlcatur, ipíum fuiífe

Tertena calcantem, ca:leflitt

~iter

negotiantetn,

<:J

ficut officio in Angelum fuhfli–

tutum, ita etiam mente

<:J

opere vltam Angelorum In

ttrrl1

.emulantem .

igitur modo

fibt

ipfi'fJi/efcere

potcrat

Abhinc igitur facile cognoícere poílum11s ,

ad quam fublimem pertigcrit fanfütatis gradum;

ft-

Lib. , 8 ,

quidem, ut _fanl\us Gregorius ÍC!ibit

Sanfü

9u_anto

Mor. c.

magls dlvinitat/s lnterntr con{piciu1't

tanto m11g11 fe

nibll effe confpiciunt;

id quod.nonnili experientia pro–

pria edoll:us fcripfit, utpotc! qui in fuprema Papatusdi–

gnitate confiitutus, humillimusfemper remaoftt. San–

lfis Apollolis, de quibus Eccleliaitacanit:

Jl'er•,,,un–

dJ lumina;

quique indullria fua con•erfuri erant muo–

dum , Salvator noller ait:

Cum hite

omnia fecerltis

¿1we : Ser11i inutilrs (umus

ldem quoque fibi di–

llum fuiífe arbitrabatur fanltus Carolus ; quia ta–

metfi cunll:a ejus opera heroica eíl'ent , omniumque

oculos per fiuporem ad fe raperct , ipfc tamen illas

tanquam tales minimc! ceníebat , quin potius fe in

fervitio Dei inutilem fe, nulliu!que frugis operarium

elfe arbitrabatur .

Lib. 1. •P·

:a.

Ifidorus Pcluliota ait:

f¿ul 'Vírtutes fuas m11gntt1

J;¡.

reddere cupit, ne e111 mtrglfas

tf{e

exiflim1t

(:/ tune

mazna erunt.

Pauló ante audivimus , qualiter Bulla

Canooi~ationis

Carolum

ca:le/litt jugiter negotittntem,

elfe dicat, &: quidcm ut in hac neggriatione taotoma–

jus íibi Jucrum

com~araret

, curabatur all:iYa vita in

fcipfo contemplativz perpetuo unita pcrfeveraret; ne–

quc enim unquam quoad fe Martham

Magdalena paf–

liis efi fequellrari; &: tamcn quiaíibi videbatur fe in

opcribus externis interiorem diffiparc&_.Perdere ípiri·

tum, ideo particulare fibi tempus dcfignaverat , qu()

vel montem Verallum, vel Camaldulas, vel fanll:arn

domum Lauretanam inviferct, íeque ibidemperfoli·

tudinem nonnibil fubduccndo magis infervckeret, ar·

ltiufque Deo uniret. Porro de omni eo, quicquid in

dia:ceícos Cuz reformatiooe przllitcrat , adeo humili–

ter apud fe fent1ebat , ut vifitatorem quendam

fiolicum poílularir, qui, ut ipfe in iupplicatie>nc aie–

bat, commilfos ceniuraret errores ,

emendaret .

Dum Roma abitur11s Gregario XIII. ( qui quondam

illi in qualitatc & munere

AuJit,,~ ;s

inlerviebat,

incujusaffumpnone curanda meliorem habu..:rat par.

tem ) valcdicerct , qualem ab eo petitionem folici–

talfc ezi!limatiscum, qui de Eccklia Dei adco benc!

mcritus, '1ignufciueomnino erat, cujus

pr~dbus

Pon–

tifex per omAiaannucrct? Plinius

inPane~yrico

Tra–

jani ita fcribit:

Cui nihil ,,d "".fl»dum fafl1gium fupe–

rerat;

quod ídemde magno h()c Cardinali díci potcrat .

nequc cnim .dignitatcmmajoris cxc.cllentiae, majorií–

quc vcnerationis

íanétitatis habcrcpoterat; quiínam

igitur crefceQdi,

fafiigium fuum augendimodus

illi

fuperelfe poterat ;; 1s tantum unicus crat , nimírum

11110 m11do "efcere poteft,

{1 fubmlttat :

.qui–

dem uthocmodoaugere fepo!fct, handibigratiama

fua

San~c

indtrlgeri infi.anter pofiulat, nimirum

tirn.lum Cardinalitium (anllre Praxedis tanquam fibi

hzreditarium vendicare liceret, cum potellace nomen

flmul&:arma tive infignia f;.amiliae

Borromaez~otali

ter quoad fe abolendl , utcndo dcinccps in ligil

fuo

effigiebus S. Arr1broíii,

SS. Martyrum Ger.¡

lii

Prothaúi;qua potellatd fummo

~oncifi<repro

voto

i~petrata, omniadomus fcu familia: fure paffim per um–

verfum palatiurn Archiepifcopalc, 11ecnon in omni lu–

pellefülc rua, five facra illa elfct , fi

ve fami

liaris

lJc

domellica, aboleri fecit, ncc unquam cleinc:ep.s memo–

riam aliquam fui nominis inredifidis, quae

i~s

ve! de

novo crexerat, vel íaltcm rellaurarat, vel ccnfu an•

nuo locupletarat, qualia funt Ecclclia:

mina

ria ,

Collegia, Xenodochia, fupcrelfc perm1ht.

f.ec

d1ci·

mus

(

inquit S. Hicronymus de S. Paula )

quoá babtn·

1ibus grand1a ¡;,,t,

fúl

quod tontem1'tm1bus mrrttbi/'";

Jicct igicurdignitas, qua przfulgebat, ob fui eminen·

tiam incrementa capere non polfet, in ea tantum i:nira•

biliter adaullus fult pcr altiffimam humilitatem luam.

Cr1fcer1

potult, 11u111 fe fubmifi1.

laborjofiffimls vi–

füationum iuarumitincribus perfzpe pcdcs ambulabat,

imotunc ex comeaffione

humilitate (ervos fuos

farcinarum porcandarum oneribus pcrfzpe fubleva–

bat, humeris fuis eaíJem imponendo&: portando: to•

tum capitis fuivcrticem haud feC"us ac

mancipium

aliquod ad triremes condemnarum fui<íet , radi fecit,

licc!t id

fin~

fuiipfius derifu &: contcmptu nunquam fa–

ccret, ne pedcm quidem extra provinciam poncre au–

debat, nifi pctita prius

feniori Epifcopo licentia ;

eundemque Oylum fcmperobíervavir, quotics vcrbum

Dei extra provinciam przdicandi occafionemaliquam

natl:us fuerat: tantam Patri fuo fpirituali femper

ubique detulit revcrentiam ,

nunquam nili cum pro–

funda ipfi exhibita capitis inclinatione ipfum tra11fie–

rlt; duobus fpccialitcr deputatis hoc munus impofuit,

cum, ficubi erraret , libere corrigcrent ,

imo fi

cafus aliquis ita poílularet ,

iplum omni cum liber–

tare

feveritace acritcr reprehendcrent , ipforum fu–

pcr hocmunereconícicntiam ípecialiter gravando.

3. Cum die quadam ei

nonneminerclatum e<íer,

Przlatum quendam, qai per ipfum ad altiora fubve–

tl:us fuerac, fummo Pontihci efficaciter diífuafitTe, ne

ipfum utpote balbutientemarJuae cuidam imminenti lo–

gationi adhiberct; protin

us illum vera loc

utum fuilfc

refpondit; imobanc luam imperfeltior.cm ultro citro–

q~c ag~ofce~s, dic~re

folitus erar, fe mcrcri , ut Dei

d1fpofit1ooc 1n pulp1to confillens , fubito obmutefce·

rct, eo quod munus hoc abfque dato ciad hoc divi·

nitus talento obire przfumeret , gratumque fibi fu–

turum, fi cam ob rcm aliquam fubirc cogcreturcon·

fulioncm.

+·

.Rugo Cardinalistcxtum illum.

Lep_ufculur plebs

Pro" l•.if,

in~lztla,

Prz~atls

ex_ponendum clfe dic1t , qui ex hu-

m1ht~te

muneribus fu1s obcundis arbitrancur elfe in–

fuffi.c1enteJ .

!f'

fa11t bonl

Pr~l'_'ti,

qui fe /nfJaltáts aá

o~era

pr.ela_t1onls ttj/irmant.

H1ctenim

~Sapiente

lepo·

!'bus affimilantur

quia (emper l«bia bnbent in motu,

zttt _Pr.elat1 '!""lfUam <ie6e1rt cef[are

pr.edlcatione

En1m~ero •1g1lan~i!Ii'!'us.h1c ~atlor

notler idipíum in

perf~ll1~me

mdetefse ad1mplcvit; nam uc Rolla

~nomi.~t1omsdeco

loqu1rur:

Inpr~dicatione

wrbi Del

In Bulb n .

~ta

frtfUeltI

er•t,

plant

,,,

omni patit1'tin

(:f

tlollrina

1mplere~

m:nifi,erium fuu•>: , vigilando, laborando ltr6o·

plane

'.~"

eá1b1l

Ita ut '{Uadragintn bora1um f olemni·

6us.

prtc1.ou1 continuoi:fiftms

.i~iumo

(:f

vlgi/1a, jin-

lllu

borzs

atl p1pulum admi1abili parientia fermontm

aberet.

Verum dices fortaíl'e, quem frué\um proJuccre,

aut quam

fat

sf:.llionem darc praedica nc.; poruDt , qui

balbus erar ; Ba(ilius Selcucus :iit:

MDJ{N

6a6iro<um Deo

r.l/o']uioho11oratlor fe1pf um ur v1/rm abjmt, impeJ11io-

ris