~56
Promptuarii Sacri
Pars
~arti.
crtm intar
tot
abominanda \fitia per tot annos Medio!a·
riorum íuorum infirmum , qui
In
eadcm
cum
ipfo
11
enfes Dei quafi totalitcr obliti, infepulti fucranr, •.n·
focictatc vcnerat , dircll:am habcbat ·
U
nde fatis
fcgras
no~cs
iníomnes in continua orarione craduxat;
c!l ,
&
manet pcrípicuum, q11od
Cbnit111 non qu.e–
~
ut uno vcrbomultaabfolvam, ex amare quopopu-
rit IJUdt fu11 funt. Ytcina eo1pori1
morte
11on 'f7Wfieba–
Jum fuum proíequcbatur, advcrfus innoccntiffi mum
'"' ,
<:le.
corpQs fuum rnortale quoddam five perpctuum
c~n·
ccpit odium.
Yatilt aá illam qu<111 perlerat, do1uc
,,..
'lltnlat e11m-
J
1.
Chri!lus Dominus nollcr non fine ingenti my–
fterio przlatis dixit:
Vos eflis {11l
ttrr.e
;
.qn~a fic~t
inter alias falis pro¡:rietates una e!l , qure
mta~as
c1·
borum , quas condire deber, partes pcnetrat ,
in
fe·
metipfo colliquefcens, feqae
confu~ei:i~;
eodem_quo–
qae modo fanfrus hic nofier Arch1ep11copus , mac–
cclf:ls
di~celis
fuz alpes pervafit, reconditiffi ma fc:–
rarum antra in iis penetrando ,
f~metipf~m
tot.
f~ta
gationum, nivium, glacici, pluv1arum, 1mmod1c1 re·
'ftus
famis, litis, vigiliarumquc molefiiis , necnon
aliis 'aQ!lcriffimis rigoribus retalitcr confecit,
&
viri-
1>us omnibus exhaufit
;
majorcm itineris fui partem
pedes confecit,
&
quidem frepc in ejufcemodi pcde–
ílri itinere calceis affixos habel>at dentes ferreos acu·
tos, ne
e
montanis congelatis,
&
indé nata lubrici·
tate pedes elifi ipfum pra:cipitarent ; perfzpe etiam
in
loeis acclivioribus magifque arduis repcndo progre·
dicbatur; qua in occafione manus ei fzpe prre rigido
gelu ruptz funt, alih etiam ob cxceffi
vos
&
infuc·
tos,
quos in fimilia pedefiria itinera adhibebat, !abo·
res, ad fudorem ufque fanguineum infudabat :
V
aált
ad
lflam
fU<lll
ptritrnt, donec inve11iat eam
(:f
imponlt
in humeros f uo1 gnudens
•
Et eo quidem fine gregem
{uum in prorria perfona fzpiffime vi!itando, eidem
de idoneis facerdotibus , verbo Dei prredicando, do–
l\rina Chrifiiana tradeada , Sacramentorum frequcn·
tia u{\¡rpanda abunde pravidit; '1ancque racione fpc–
Juncam in orationis domum
perf~pt!
convertir, ideo·
que diaicefi& Mcdiolanenfis,
nt
fupra vidirnus, voca–
tur
Domlclllum (a118itatls
,
devottonlt,
él
pietat/s.
Me-
G•n·
31.J
lius igltur
qu~m
alius ille armeotorum paflor dicere
r.oterat:
Die noEluque
.ejlu
urebar
<:!
:elu
,
fuglébat
fom11111 ab oculis
mell
·
.
u.
Imponit
in
humeros füos . Porro S. lfidorus
L•l>.•·
•P·' 16
Pelulior.a pallium , quod Arcbiepifcopi inter cztera
fua ornamenta Archiepifcopaiia gcrunt, declarans ,
viam nobis aperit iotclligendi , quanro cum jure
S.
Carolus illud in fuis humeris portare meritus foerit.
Dicit ergo:
lllud enim amiculum e:I( lana contextum,
guoii
1111
geflant humeris, 01111 illius, t¡uam Dominus
nberrantem qute/ivit, inve1ttamque bumrri1 fuls fu/fo·
/lt,
pel/em
defignat.
Ad munus
q~oque
palloris val·
de fpecialiter fpell:at, quOd oves luas accurate cogno·
ícat:
Ego fum paflor bonus
,
<:!
cognofco ovu mMJ
,
t:J
cpgnojcunt me me.e
.
Et
bree
efl przcipua ratio ,
cur
S.
Carolus omnes videre , fingulifque providere
"Valuerit . Q!!_olibet menfe iaformationem
&
relatio–
iiem requireoat de omnibus ovibus fuis, tametfi nu·
rncrus eorum adufque no_!1gfnta millia afcenderet •
Dicere cnim folirns erµ , quod ve! unica rantum
;anima maximi PallGtis regimen vigilantiamque me·
reretur. lodc!-faftum eíl quod nonnulli dia:cefi foz
fubjell:i erga fedcm Apofiplicam conrnm;ices, ha:re.
/ifque !abe
con~amina~i..r
necnon mulris aliis vltiis ob–
WlOÍ<ii
populi , per adl11bitam tjus operam
prorin~1s
optimi faé\i Catholici; qui deinceps interrogati quod·
11am fuHTet converlionis ipfornm motivum, refpon·
derunt , fe fublatis in crelum manibus Deo gracias
agcre, quod tandcm aliquis eos invililfet, qui affe·
flu verus pater , tantaque charitate prredirns Pafior
erat, idque ut in viam
fa
luris eos rcduceret
1
quique
Jlt'C
lanam, nec lac ovium fuarum, promi hall:enus
alii feciCTent; fed folilm
&
unice animarum fuarum
bonum rcquireret.
S.
Augufünus de S. Cypriano fcri .
bit:
Vicin11 corpori1 mo'u 11011 moriebatur innnimoPa·
ff
orls vigilantia paf/ortrlis
,
&
cura tuendl gregiJ
.
Enimvero fi placer , lrgite in vita hu;us fanlti Car·
dinalis , qualiter folicitudo Pafioralis non folum in
itinere, fed etiam quandoex monte Verallo Medio·
Janum femivivus rediit , magis quam unquam alias
cluxerit ; dum enim palatii Archiepifcopalis gradus
afcenderet , de fua corporis íanitare minime folici·
rus neque eandem medicorum providentire commen–
dan~
i
rotam
fuam
(olicitudincm in quendam afila-
Ejus in obfcquiis
&
veneratione totius
mundi poíiti profunda humilitas
fu–
f
picitur.
DlSCURSUS TERTIUS.
Sola g11udet bumilitate Drus.
1.
Q
Uotiefcunque afTumpti thcmatis verba, no·
biliffimam , inquam, illam fententiam in
pcripheria effigici
S.
Caroli per circuirnm
deCcriptam, ve! eriam in gentilitiis armis ejus, uni–
cam hanc dill:ionem
Humilitas,
ad inllar coronz Re–
galis incifam fcu infculptam , elfe video ,
toties de
novo
dicere polfc videor monitum
illud falutare
Grego,rii Magni, qui Archiel'ifcopo Ravennati fcri·
.
bens, ita ait:
Nihil
i•
Epifcopa/i cutiice fplentiidlus
~:b.1•.cp!ll.
fulgtt, quJm humilitas .
Enimvero 'luod rubinus ali·
quis, ve! fmaaagdus, ve! alia quzvis aura campa·
rabilis gemma diadcmati regio inferatur, nihil in fe
raritatis haber, quia id prall:icatur continuo; ar ve-
ro li particula quzdam !aterís,
v~I
alterius rcrrz
fi.
ll:ilis feu coll:z inter medias uniones
&
margaritas ,
aliafque inzfümabilis valoris gcmrnas In corona regia
infererctur , id profcllo ob rei novitatem fine lluporc
non fieret. Negari equidem non poteft, quin humili-
tas in mukis quoque aliis eminentibus Sané\is valde
confpicua fuerit; veruntamen advcrtendum , potio-
rcm talium Sanll:orum panero annos vitre fure
ÍI\
claullris, ve! in fohtudinibus vitam fuam traduxilfe,
ab hominum oculis feqlleílratos , ac proindl!
a
mun-
do vel parum agmtos ,
ve!
parum z!limatos , quin
potil'ts miris fzpe modis afflill:os
&
infellatos: at ve–
ro in fanGto Carolo miraculum meo judicio prodt.
giofüm , infolitum , omnique carens exemplo fuir ,
quod contemptus ille
&
vilis
refiimatio , quam in
conccptu fuo proprio de feipfo habuit , eo rempore
in
ipfo eluxerit, quo io tanto refpell:u
&
vencratio-
ne univerfo mundo femper fuit; fuir eoim humilli-
mus , non in eremls ,
fed in glorioliffimo humane
dignitatis
&
excellentizculmine: beroic11m <¡uendam
fui iplius contemerum in corde fuo tuncdefixum ha-
buit, quando cum Pontifices, lmperatores
&-
.Reges
fumme venerabantur.
In
Theodolii panegyrico dici-
rur:
Ylx cuit¡uam rontiglt
,
él
abundare fortuna
,
t!!f
I •"'.°
indlgere arroz11ntia
.
Et clarius
fa~l\us Hieronym~s
dici:
Plus efl anlmum deponere, quam cultum;
él
tlif-
Latin Pa<11r.
failliu arrogantla, quitm auro caremus
(:f
gemmis.
Ar.
•P•
I•
bor illa
quam in fublime ramos fuos extendere, ac
fuo rem'pore frull:uum. multitudine onerari volumu·''
profundas in cerra rad1ces figar,
n~celfum
e!l;
qua~
igitur n:iirum fi baec arbor , qure
m
c~lorum
fubh-
mia evehi, arque in fercili Ecclefiz agro copiofiffi-
mos frul\us edere debrbat , adeo profundas in hac
humilicatis virtute radices egerit
?
nam
nt
fanl\us
Serm.
14 •
In
Bernardus ait
:
Oporut humi/lter fentirt tie fe tt/ten·
Cant.
ttm ad aftlor11.
Multi quidem funt, qui in conceptu
&
zllimationc propria humllianrur, licct apud alias
honoraci
&
fublimes non fint ; at vero maximum
fommcque fiupendum humilitatis meritum in e? con-
¡¡
ílit
lit
quis humilis manear, fi bique ip!i v1lefcat
inter'medías laudes ,
&
obfequiorum applaufus. , in·
ter coronas
&
fceptra ,
&
in media chefaurorum af·
f!uentia. Audite Albertum Magnum virtutcm hanc
egregie defcribentem ; dicit igitur
:
R1Jmilita1 ejl ocu·
Ser·
i.i'
ºº"''
/us
;,,1m~;
per qu11m homo conditionem fuam
(:f
f/a·
1 • A vent.
mm fuum verl/fime ruognofcit
;
humil1t111
t/I
tJirtus
,
qua bomo verl/Jimn ful cognitione /ibiipfi vtlefcit
·
E·
quidem prima facic impoffibile clfe vidctur , quod
humilicas juxta hanc datam definitionem i_n fanl!o
Carolo locum habere pocuerit ;
& ramen 1l!am
m
_gradu valde emioenti cordi fuo
in
~elc:bilitc.r.mferere
ac imprimere novit . Ratio autem
1mpoffib1htati.s ell,
quia quando oculo vericatis ad fcipfum
&
al\iones
iuas