1000001230

204

Promptuarii Sacri Pars Secunda.

Cur

D~us

Sanél::am Crucem tot annis fub

Veoeris idolo abfcooditam

eífe

voluerit.

Ubi fimul Crucis

peccato carnis aver–

íio infinuatur.

DlSCURSUS SBCUNDUS .

Mu/ti ambul<1nt, quos f<t!pe dzrebam ?Jobis,

(

nu11c auttm

f':J

flens d1co) inimicos crucis Chrifti, quorum Deus

venreref1.

Ad Philippenles cap.

18.

s·

Paulus Apoílolus, qui omnemgloriam fuam in

cruce Redemptoris nofiri pofuit,quinam illifitit,

qui mi mici funt ejufdem Grucis, perfpicué fatis nobis de–

claravit , i1videlicer:

.Quorum Deus wmer efr,

id eíl ,

ii qui ventrem íuum veluc 1dolum adorant, livequi de–

lir1is

volupraribus carnal1bus rotalirer dediri cxiflunt.

Hi aiuem vel ideó crucis inimici exiílunt,

Lyranus

exponir,

quia hd!c contrariatur eorum carnnlitati.

Porro

inimicus lnfernatis qu i facrt>fanél:o hoc ligno mediante

debellatUS fuit, Ut omm;m qui huic Jigno

fidcJi popu/o

debebatur , aboleret memoriam, culru'mque fubverte.

ret , quamnam ad hunc fine·m coníequcndum adhibuit

m3chinam? nimi rum ram Hebrreos , quam Gentiles eo

iníligav1t, ut fuper illum locum, in qua fanllaCrux

ÍC·

pule;. delirefcebar,

e.neris coliocarcnt ílarnam, ut hac

ratione, fi forte Chrifüanorum nonnemo ad eam ado.

randam illuc íe contuliffet,obfequium iílud & veneratio

huic impudicre

Ocre

exbibita eífe eí'ederetur: aut veró

tic hoc c

auíaretU(

fcandalum, unusquifque ab hujus lo·

culru

defiíler.et.

Vernm enimveró quonam putas my–

iler io aílutus

& v

afer fer.pens ille eo in loco pt>tius ldo–

lum Veneris, quam Junonis, Palladis, Mercurii,

vcl

a lceri Deitati fimili crigi cnravit' fcimus ctenim, quod

fupcr loc1:m Prrefepii Adonidem, in Reíu'rrcfüonis loco

Jovem collocarint, cur amcm íuper dcfoífre Crucis locú

cncris erexerunt limu!achrum.' nimirum

nos veri–

t atcm hanc edoceret, quo<l (cilicet nullum

fit

virium ,

quod fanél:arn C,r:nccm ab oculis noílris fortius (ubmo–

veat,

quafi Íepultam clse faciat, íubyüc pedibus cur–

piter conculcet,quam hoc Veneris lub1'icl\m vitium,five

carnis turpc peccatnui.

lnimlcoscrucis Cbr1f11,

fiquidcm

cont'r.rriarnr earnmrnrnalitttti.

S. Hierony musfcribir

AdrianJ tempo?1bu111{qut ad

imp~ri11m

Confta1rtl11I

per an1101 rircitcr unmm oéloginla inloco liefurre8ionis

ji-

ml1/aCbrum

ovlJ;

cruci1

rupe

{tatua'e.-. marmore

ene–

L b

'/~.~J.

riagen1/hu1p ajita

cd~brarur; ~.wf

timantlbus perfecutio·

'•· ª

nisau801ib11s, quodtallerm t nobis fidem R efurreE/lonls

Crucis

loca fanéi11

per

Ido/a polluij{tnt.

Certum efl:

etenim cruccm Veneri rot'alirer contrariam c(sc, nam ur

idem Apoílolus ad Ephefios fcribens afse1 it:

.Quifunt

Chriftt

crucifixerunt carnem fuam cum 'Viliis

f':J

concupl·

E~h.1.

14.

fcentiis fuis.

lnterfpinas& roías infii!ica qllll:dam inter–

cedit contrarietas

antipathia, id eft, imer voluptates

carnales ex una , &

morrifi~atioAes

a uficritatelque cor–

porales

vel

fpirituales ex altera partibus, quia

Caro con–

cupifcit adwrfus Sp,,itum ,

f':J

Spir;rus adwrfus carnem .

Cructs

fpinarú inimici funt,qui rofis coronari amanr.

E cce tibi autcm hoc Veneris ldolum ho!lie fubverfum ,

ex quo Crux hodie invenra fuir. Pe: quod egrcgic docc–

mur ,adverfus vitium hocquod prrecuníl:isaliis validio·

rcm circa cor bumanum tyrannidem cxercet, nullum

efsc potenrius remedium,quam per frriam quandam cón–

fidcrarionem oc ulos noílros in hoc crucis pati'bulum ex–

tollerc.

Deru

meu1 pender in patíbulo

( ita doéliffimus

meditarnr Bernardus)

rf:t

ego voluptati operam daba.

Ve·

•,

cuila ell illa H omcri fabu !a, in qua fingitur , quod Sy-

fonn.vit:-e renes illecebrofis cantibus fuis v1atores in profundum

huncil

•

quendam íomnum fepultos devorare confueverint ·

Ulyfsen autem utpot.c providum & circumípeél:um

hu~

jufquc periculi probe confoum , ne inflar aliorum ii;dem

in pra:dam fieret,

fe(

e ad na vigi iquo vehebarur malum

r.;i,.

¡n Lu·

live~rb?rem_ arébílime

ligari_ lecifse. _Sanll:us Ambro–

<'"'

Pra:far. fius

111

h fce 11lecebrofis cantobus carnis ac fenfualit::tis

voluptates adumbraras eífedocens, hoc inde elicit do–

cum~ntum,ícihce~

carnem_ noflram ejasq; titilacio–

nes v.nctre& detnumphare vehmus, operre pretium fit·

ut per vivam quandam medirationem ad crucis arboreO::

fo~títcr

nos ad!lringamus:

Non co1poral1b111 ut

1 fses ad

11r uJ1

om v111cul11 a//lgandu.s: ful ammus ad<ru<iJ lignum

piritua/ibtu mxibus vinciendus.

Qj!amam autem inde

reporrabitur utilitas

frull:us?

Ne /af!us

vi~rum

mO?Jta-

tur illeceb11r, curfumque natur.e dt1arque<1t in

perlcu/~m

v oluptatis.

ldem quoque mellifluus Bernardusulterius

InMcJic:

meditacur crucem refugium& vexillum

.º?íl~um.

cífe,

pcr qt1od ad fornicationem nos tencans tn1m1cus

fu-

gam abigacor

: Sipulfat

turpiscogitatio ,jipremftte ca·

ro,~

dttmon paravit ;njidias,fuge adfgnu'!' Crucls.f

1"~:

l1beraberis. S1re1rarum qud!damfuavu figura

rno

lts co11cupifetnriavaluptatum;

ldem quoqueAmbro.fius

S<rm.

alioin locodicit, ubi de Cruce traltat, &incan_dem !ªm C_ruc. Chri·

infinuatam fabulam paulo latius diffunditur,dic1t.Cap1cn-

lh •

tiffimum illumBel!iducem Ulyllem pofiquam integro

decennio per varias rcmpeflates in mari flll'lluans, pa-

trire

ua: defideratum portum alfequi non

potuilT~t

tan-

dem in eum locum appulitrc, in quo incantatriccs. po-

tius quam cantatrices Syrenre demorabantur:

Inq110S1-

rtnarum dufcls cantus crudeli varietaté refonabat,

aá-

'Vtnientes fic blanda mod11latione mulcebat, ut 11on tam

fpellarnlum voluptatis caperent, quam

naufragi~m

f,z-

lutis incurrerenr.

,Tandem vero quonam ufus fuent

c~n-

filio narrare incipit , dicens:

Jgitur cum U/jffes lncldijfet

in boc ¡ju/ce naufragium,

f!!t

fua?Jitatis J/hus wllet declina-

re perteulum; dici1u

r111fer1acera aurib

us fociorum, (eip·

[une

ad arborem

na?

Jlgllreligaffe.Qu~

omnialanltus ~o-

Üor propofiro noftro aptiffime applicat. ln hot: etemm

procellofo mundi mari, in quo tot funt Sirenre, id eíl ,

carnalium voluptarum atque-delitiarum irritatrices,hoc

ligno feu malo navigii S.Pctri mediante

íe~uritati

fa-

luti noltrre unice confulimus:

Arbor enim qu,edam In na-

vi efl Crux

Erdefia. Hodie omne genus hominum Je

mortis p eriodo Ctucis arbor tripuit

In hac navi qutfquls

aut arborl Crucis fe religaverJt, liUt aures f11as fcriptU•

ris dlvlnls clt1uftrit, dulcem pro"llam luxuritt non

time·

bit.

Ad idem quoque propofitum dicere poífomus id

quod monee E cclefiaílicus, dicens:

S.epl aurem ll1am

C•v»I·•'·

fJnnis,

id efi, ChriíliCrncifixi fpinas meditand•, fer-

taque rofacea pedibus J]Ollris fubjiciendo

concul·

cando.

lnimicos Cruci1 Chrifli.

Enimvero Crucis patibulum

adeo e!t pe ccato Venereo coritrarium &

inimic~m, u~

nonnulli pulchreobfervarint, increatam fapienuam,

c~1

ln vcritate dici poteíl:

Omnia infapientia feci{tl,

Crucis

lignum non fine pecul!ari myílerio in die veneris

utp?–

\!nere denominationem fuam habt>nte, conkend1f–

fe.

Myíleriumautt mifludnoneílaliud, quam uthac

racione Veneris Regn um pro virium fuarum porentia

debellart>:. Unde

Bernardus devotre conremplationis

ulos in hoc lignum cleva ns, ad nos converfÚs ait:

d.cl>

.m.

h,ecintutns, qui diotur Chriftianus,proprlis nihilomintu

volupratzbus indulgere nutlatenus erubefot t

verba illa

qua: Chriílus per regio y ropbeta:

vidis os dolcntcr

er.untiavit, ícilicet:

l nftxusfum in limo,

nonnihd con–

fideremus. Prophcta igitur

limo infixum eífe doler .

Sanüus Ber11ardusalibi nos vere Jurum hoc eífe dicit :

HdmoMlmfor,,,mn Crucis babet, quam,

manus exten·

Se.rm.

•·

i•

der/1, rxprimer.

H rec autem crux difplicet Chriílo (

ite·

Vig.

Nai.

.rum Cbriftum in fetJJettp/i1 crucifigentts)

cum enim tan-

tus fitzelator puritatis (

candorlucis 11:tern4!; fpeculum

fine macula)

in carnalis fenfualitaris noílra: luto li

\'C

li-

mo fedenuocrucilixum elfe reputar. S. Augu ílinus

ÍU·

per ílla in initio propofitá verba:

_lnim1cos Cru<is Chrt·

ji1,

ita ícr_ibit

Cum mim Crux Chrtfti i11 omnib11s elrflus

carnema/lltgat,

mortifica '!!fria, illitcomrario rarntm

volupta11b11J fovent .

Qi!odnam iníuper in eo myílerium

Jarnifse arb1craris, quod nunquam crrans aut vacillans

Dei providcnria ira diípoíucric, ur íacroíanél:um hoc

li-

gnum poflquam tot retro annis abfconditum dclirnilser,

hodie per quandam fumma majefiate. pra:fulgidam fa:-

minam mundi lmperatricem Helenam nomine e tcrra

erurum,

in publicam denuo lucem reílitutum fuerir?

procujus myílerii elucidatione memorandum eíl, quod

ut Poetre fabulantur, alia quredam rarre vcnu!latis mu-

lier fuerit,

eo~em

Helena;: nomine infignira, qua: im-

pudicre Vcnens tropha:a paffim erexit. Adlit igirnr,

inquit Deus, alía quredam lenge commendabilior Hele-

na, qure cruce!11_meam fiudiose requifitam invenicndo

Jafci

va:

~nens

1llecebrofam tyrannidem prollcrnat

dejiciat; inventamquecrucem toti orbi C hriíliano pra:–

dicando, 6delium cordibus carnaJium voluptatum hor-

rorem, contra vero preniremia: , auíleriratis interna:-

que morrilicationis,in qua crux fpiritualis priecipue con-

fiílit