De;
S.
FrancifcaRomana Difcurfus lV.
101
tare '1oluit, no, homincm aliqucm mortalcm, licct facro
hujus ordinis Oiaconalis charallcre inlignitum , fcd
cm'e lcm qucndam
i\
rchangdum, qui in cxtcriori
&
vi–
rnfib1li babi fuo Oiaconum prac fe ferret , eodemque
imo longe officiofiori crga eam munere fungeretur ,
quoolim fungí folcbant antiqui Diaconi . Sciendum c!l
infuper, quod S. Epijlhanius, Tercullianus,
&
Baro–
nius verba illa hodicrnac Epifiolac;
'Vidua efigatur,
de
•Com.
~
L•P·
vid11a quadam primaria intclligant,
qute al/ir confilio (:/
;,;,~:;:: ~8:
a11:tilioprte.Jit.
quibus in verbis ad vivum mihi fanlla
poílra delinean v1dctur tanquam
omnium oblntnrum
mater.
Jpfius namque auxiliq
&
ope, pariter
&
con–
lilio ac inventione Oblatarum congregatio, cujus ipfa
prima pracfidens fuit, primitus erelh e!fe noícicur _.
Aut
qu~
jit Dinconiffn
fobjungit, przdiétorum authori–
tate permornsCornelius
a
Lapide. Porro S.Franciícam
partibus Diaconiffz funllam effe; talem enim hanc vi–
duam fuiffe, de qua
S.
l'a11lus ad Timotheum fcribit ,
cxi!limat <;:ardinalis Baronius ) in Difcurfu fecundo
fufficientcr probavimus:
In
operibu1 bonit te/11monimn
f1abe1u, fifiliot eduCd7Jlt, rf:Jc.
Cum igitur {anlla noílra
non íolum vidua tuerit, cujus mini!lerio Diaconi de–
putati erant, led ctiam fucrit quafi Diaconilfac mune–
rc perfunll:a, quid mirum !i fanll:us hicejus i\rchange–
lus, m le ei magis conformaret, Diaconali habitu fe
induerit?
1
5
Ange/11 ful1 Deu1 manda7Jlt de te, ut cuftodJant te
in
omnibuq11i1
tul~.
Supere!l randem, ut videamus ,
an fanll:a noílra hoc Angelorum obfequium
&:.
famula–
tum habucrit non folum In vita, vernm cciam in mortc
conílanter retinucrit. Etquidem Hiíloria id ipfum ex–
prefsé non dicit: atcamen in favorem no!lrum tanta af·
lirmac, uc exindeexillimem nos Cl1fficiens haberc fun–
damenturp aíferendi, quod poft morcem eciam, imo
tune longe magis qu1\m ancea cercatim de crelodefccn–
derint, ad
c~ntcxendam
facrofanll:o corporisejus depo–
fito immortalis glorire Coronam
&
lauream . Enim–
v.eroqua,fl?diu facrum ejus
c_a~avcr
inhumatum perlli–
t1t, íuav1ffima quzdam L1horum , rofarum, viola–
rnm , aliorumque:florum odoris excellentia pricílan–
tium fragrancia, ab omnibus ad eum locum acccden–
tibus vivaciffime perccpta , tamet!i unde· odor ille de–
rivaretuf ignorarent , maxime cum ca anni ftatio ,
in quam mcníls Martius incidir, omnis fit fragran–
tiac inBoribus expers. Undeflores hi, quorum fragran–
'tia percipiebarur, alii haud dubie non fuerunc, quam
la.Lu.c..:
1
u
Angeli. Hi enim
a
S Auguílino fuper illa verba:
Con–
jiderau Lilia 11gra
,
flores denominantur , dum aic :
Angeli -vere ifliu1 mundl /lores funt, quorum clarltntibus
ornatur mundu1
,
él
bonum odorem fanfli/ic11tior¡i¡
f
pi–
rant, quorum
py~fidiofulti
pof[umu1 dicere; Chrif/1 bo–
nus oáorfumrlJ Deo.
Bcati autem hi fpirirns, prouci cui–
vis notum e!l , íanél:iffi mo altarisSacramento przcipué
affiftunt. Ac próinde in confirmationcm eorum, qua:
h all:enus diximus ,
fciendum e!l , <¡uod eo tempo–
rc, quo fanll:a Francirca lacra communione refi:ieba–
cur, miraquzdam nobiliffimon:m florum percipieba–
tur fuavitas
&
fragrantia, qua: cum fomma circum–
fiantium admirationc
&
llupore, ad omnes przfentes
diffundcbarur.
Ofl:enditur S. Francifcam hoc nomen forti–
tam fi.tilfe, ut variarum remularetur
faci–
nóra; recluderet}lue in
fe
merita, virtutes,
dona., aliafque przrogativas trium fanél:o·
rum, qui Francifci nomine in!igniti in Ec·
clefia Dei effulforunt, id efl:, S. Franci–
fci
Xaverii, S. Franciíci de Paula,
&
S.
F rancifci Affiíinatis.
OISCURSUS Q..Ull'<TUS.
Novi te
V<
Nomine.
Exodi cap. 33. v.1
J·
1
s
Joanncs Chrytbllomus mylleria illa conlidcrans ,
• qua: in iis perfzpc recluduntur, ut
divi~cm
qucn–
dam ex iis eruere thcfaurum valeamus, r eni1us ccmft.
MAn/i Prompt.
dcrans dicit:
E// tx nuált nomir¡/bu1 ropiofum haumt
thtfnurum
.
S. Cyrillus A lexandrinus circa 1lla "erba
IM· • ·
r.'.
·
qua: Deus ad M oylen dixit ;
Novi te
e.~
nomll'lt,
11 a
hb -
·º'
J~·
fcripfit:
Si
quiJ
MOJ{611
celebrare
vel1t,
long111n
6-
pro/¡.
.>lUmfermonem haberet, audi De11m
manifejl~
d1renttm :
Novi te prte omn,lbu1.
U bi ex mente fanll:i hujus D oélo–
ris, idcm eíl dicere:
Novi
u
ex nomine ,
quodprte
om–
nibus,unde ícprnaginta lcgunt:
No7Ji
u
pr~uroml'/r1
.
QE.od{j
igitur íoh'.m Moyfis nomen.
fin~ularis ~loriz:
ejus indicativum fu1t, eumque cunll:1salns fuper,orem
reddidit, omnino confido , quod ex Colo F rancifcac no–
mine varia deducere poffim laudisejus argumenta
&
dicere:
No7Ji te ex nomine.
Id quod afferenre S. G re·
Ho:n.: 5 .
gario
perfeflo 'Viro dteitur .
Porro eminencia perfell:io-
nis
&
fanll:ocacis, qua S. Francifca pra:fulfit, in
d~-
bium revocari ncquit, atquc ideo fecur<! affirmari poRe
divinum hocce nomen
a
divina providencia non fine my-
llerio inditum fuiffe , exi!limo , pra:videbat enlm ,
quod omnia prodigiofa opera
&
gloriofa marita, nec
non vircutes, dona , omnefque alias pracrogativas ,
quibus tres in íanWtate inlignes Francifci Xaverii ,
Pau
1
ani,
&
Affifinas pra:fullerant , ílrenue a:mula-
cum erfet.
~
Et quidem inprimis in S. Francifco Xa verio heroi–
ca fuit !'ui ipíius delpicientia, tametli <nim ex nobili!–
lima effet profapia oriundus,
&
inreger qu idam mun•
dus fummis illum obfequiis& veneracione
profe~uere
cur, ipícnamen veluc unus de infima plebe pauperculo
&
!~pius
repetiato habitu amiltus in publicum prodi–
bat ,
fruíla panis oíliatim' mendicans , omnibu/que
~1fquc
.ad ipra trircmium mifera mancip'a humillimc
mfcrv1cns l)e nollra aucem lanlta aptiílime d1ci po –
teH, quod de O limpiadc fhibit Pallad ius:
H~cbeata
procejJu u(qiuad e•:rrcmumtermi11um h11mil1tnti1 ult'4
rn f..ufi•c•
qutm nihil pojfit inwmri amp/iu1
,
'Vi/is
(:r
con:empta
"•·'4•·•
'Vtj111., ornnmentum omr¡ium humilium.
lpfa namque
Dor:nrno erat
&
pa~rona
fam11i:i: cujufdam , in qua
nobthta.s atque diviuz ínter fe ex a:quo cerrabanc,
&
tamen m confpeélu univeríac Roma: ad cum modum
fibimetipli vi.'uit, ut in lcll:iÓnibus de eadem legam1:s
:
,
Á_l'IC1ll,e, 7Jlliffimtequef111mil'I'!,
(:J
immtmditi~
'Vnfculi
In Bu.!•
mulo gloriabatrtr
.
Quam eius profundiílimam humi–
.i1t~tem
íanlta materE cclcfia hoc przclaro cpitheto cx-
tuht:
Peralti/Jimnm humll1tatemelegit abjd¡a effe in do-
mo Domlnl Etenlm cum Oblatarum mnter
(:J
fur¡dnrrl>:
effet, tanquam anclfla traflarl,
t':t
ar¡cilla 7Jideri de/e.
líabatur .
.V
eruntamen parum illi eíle videbatur , quod
fe arga
fil1~s ,
quas íecundum fpiritum genucrac , fer -
vam
&
anc11lam exhiberet, nili etiam talem re erre pro-
baret e.rga omnes
~auperes
&
egen?s, omnefque infir-
mas, 1mó
&
erga 1pfofmet fer
vos
fuos; liquidem ipfa-
met panem rancidum ,
&
mucidum in fu¡ ruílentatio–
nemex intimo humilitatisfenfuadhibebat, íuum vero
panem rnelioris conditionis
&
fob!lamiac miuiílrabat
egenis .
3 Xaveriusin hac urbe Romana, dumfumma anno–
nz.caritas
univerfuQ'l premeret populum, quacllum fol–
l1c1~abat
~leemofynar.um, ex quibus per
lon~um
ccm–
p~ros
fpat
mm , quadrmgentos pauperes quotidie pavic.
Eo~e~ ~odo
S. Francifca non modo caput íuum one–
r<&v1t hgnis , verum ctiamgremium panc,
m~nus
vero
auro.
&
arg~nt"
bcne Cartas habebat, uc paupertati
&
lnop1z hom1num, quamdiu in hac patria íua vixit fub–
.veniret ; Ecclefias quoque, vicos, & piareas publicas
obi?a.c
~ipem
elcemoryna.rnm congregans, nequc enim
fat 1s 1111 erat , .quod egcms crogaret, quicquid in domo
fua habebat, 1deoque Ízpius effecit, ut in cell•riis
vi–
num, frumentum in granariis, in paupcrum ufum
&
comm0dum miraculose crefcerec.
4 Xaverius non íolum ad corporalem proximorum
fuorum falucem omni cum lludio
&
íolicitudinc invigi–
lavit, vcrum etiam fpiritualis neceffi tatis ipíorum cu·
ramhabebat, m'ultas animas inter alias in peccato hahi–
tuatas ad Deum convercens, quarum unam ad feriam
lle
fincera m prenitentiam perd11xic ; in ejus
fe
prz:íentia
acerbiffima difciplina ad íanguinem ufque ca:dcndo ,
fic quoque noílra íanll:a ..Egrotantes
il'I xmotlorh111 vl/i-
In
lcil–
tan1 non corporali tant11m c!bo,
(eá
falutnrtbt1t mo11itl1
rerre11bnt
.
lnnumerabilcs qnoque fuerunt anima: ,
q~as
ad vcri Dd cognitionem ,
&
deteílationcm eíli.
caC:ter reduxit. C um vice quadam divina rcvelarionc
ilb'lrata, mJtrt m c¡uandem filioíuo r.eccm mcnlilfc
G
,
rzc