Ll'l'TEHJE JOANNIR III '
Sancti3~ime
in Clwb•to 1\ttcr
:~e bc;~tissimc
domine:
Jo;mncs,
Dd
gralia, ncx I'Ol'lug:tllix: ct
,\t–
g:H'biorum citra el
ul!r;1
mnrc. in
,\frica
domi–
nus
Gui11Ne,
atquc cxpetlitionis;, ct
n:txig;~tiorus
ct commcrcii
.Eihiopirc, Arabiw,
/'f'nite at<¡uo
lmli(r,
ut
filiu~ picutis~imus.,
po;;t humillima
pcdum
oscul<~.
Qunmquam
ho~
milti, cum rdiquis Christia–
nis Hcgibus, cst
coutmutiC,
ut omncs Sauctita–
tcm
,-c~tram,
t;mquam Dei
l'ic;u·itml
in tcrris
;u; rcipublicm Christiamc
¡1as.torcm,
pie s;mctc–
'IHCcolamus, ego lamen in h:1c
t OIIIuluni
om–
nium ohligatiuuc pr:ccipuum me :Scmpct· officii
ac
pict;~tis
llciJitorl'lll puta1
i.
twm pr::ctcr ipsam
rcligionis caus:~m,
1¡umomnihus . ... r¡uo cont–
muni~
est, t;tnl;t scmper \t::;tr,c norcntissirn:c
Mcdice::c gcuti:; famililc, jam irllle :rt, ip5.0 Lconc
dcdmo cum p..1trc meo Emmnnw.:lc Hcgc ft:licis–
simo, f<mliliaritas fuit, utlrreretlitarium habc;un
Sanctilatem ,.e1!tram hoc nomine
n~l
prh·atim
dcmereri ; :;etl, et ¡w::ctcr Apostolkam dignita–
temct tlarissiruigcncriscommcntlntioncm, cum
res
Christian:~
har nostra tcrupcstnte in eas ca–
Jamitatcs incidcrit. <¡u.:c su¡Jcriorum tcmporum
mala pr-::ctcrgrcúiantur, ca Sam:titatis ,·cstr-:c
,.¡_
gilantissima pnr¡lcntia :Jtr¡uc ca l"irtus llXIitit,
utornniurnjudicio, quahtumin scfueril,rt:s fcs–
sas opc etconsilio ju\"crit, atr¡uc :egris ¡Jartibus
mcdicata :;it, f¡uarnohrcmsihi carr1 f;umm atquc
id nomen 1cri ac clcmcntissimi patr·is adepta
cst, ut ncmo jam sit ex Christianis l'rinci¡Jibus,
qui se in rcbus
¡w~r'cipuc
:rthcrsis. su.'C lhlci at–
f¡uc suo patrociuio cummillerc ae crctlcrú non
dchcat ; (jtt:c ('gO bcucfartn in nostr:1111 rcmpu–
blicarn Christiarwm curn J)CrS¡)CCiissima ac co–
gnitissimn habe;un, ;Hl sncrosSaru:lit;¡tis
I"Cs!r~
t>cdcs supplcx \1\:Cúdo, openr at(¡uc auxilium
mcis rehus pctcns, r¡uotl ca liducia facio ut s¡>c–
rcrn Sanctitatcm I'Cstr:un picntissimi tiliijustis·
simas preccssprcturam non cssc.
Sed antc<¡u;l1ll ca exponuntur, qu:n mihi do–
nari ac conccrli opto, paura de rcrum mc:rrurn
st:rtu twLita pr:ctcriti ;Jtc¡uc ¡mcscntis tcmporis
considcrntione dcclarabo. Hem omniiJus notis–
simam c.::sc puto Emmanuelcm Hcf:Cill, fclicis–
simum patrcm mcum, initio sui rrgni, classem
ex Lusitani:r misisse, qu:c 1·astissimi :Jit]UCan–
tea inwguiti Occani tractus cmcnsa, tan1Jern at.l
lmlicum
ma¡·~
pedata
c~t,
url!IC
lnlih.:i~
mcrci–
hus onusta in Lusit:mi;un rcmc:llil; l¡uotl ctsi
tune ¡¡ro ruiratulo. ut
p:~r
eral, lrabitum
c~ct,
<¡uoniam res fclicitcrcc:.-scr:rt, ite¡·urn \enlata
¡>riorc fortuna curn tulius accornmollius indics
n_al·igarctw·.
sol_cl~lllC.~ quotnrrrri~. ~tati:;
tcmpo–
r·rbus,cla:::sc:; Jtul\r CO'[lCnrnt, :ructaqucnal'ignn–
di liduda cum
~e
nostr:c ua1cs in
omnc~
partes
s¡Jarsb;.scul, nonsolurn
~~~·¡¡,inpir.:i,
¡\l"(lbiá, l'tr–
sici,
atquc
ludici
Cl
Scylhici
mari~·
omncs
~inus
ct )ernc omnin numina penctr·:¡runt, sed ctiam
alium conlincntium tcnanrm nOI'Uill orbcn1 nos–
tris hominibus hnctcnus incognitunl atquc
tr~a
grwrum in.sularurn inrirritmn propc nurncrum
in\"Cucnmt; (jUi!Jus rcbus in omnilm:; illis rc–
gionibus
:~deo
Lusitanonrrrl potcuti:r crc1·it. ul
multro civitatcs,
n~tioncs
ntquc intcgr·;¡ rcgna,
aut mctu
uostrorum co:~cta,
:wt
(!Octrina iustru–
cta.E\'angclium Chrisli rcccpcrint;alil¡uotctianr
insul::c lndicis linoribus o!Jjcct::c rcpcrt::c sunt,
quas (¡ui incolunt Christiauos se cssc profitcn–
tur, cum alior¡ui multum a lloman::c
~:cdc~i:c
ritibusabscctlant.
Quin ctiam hac nostra
na1ig:~tionc
a¡>ct·turn
est itcr :1tl eos Christianos, fJUi intra .Etlrio¡>cs
supra
.Eyyptum
undi1¡uc cthnicis circumJ3ti
sunl, <¡ui se nunc pcr eurn lcgatum, (¡ui cum
ot-atorcnostr·o ad Sanctilalt'm I"C.-;tr.1m prorcctus
cst, 1\oman:c Eccle:oi;l) adjungi I"Clle :1nirnwn1,
ut sil,qucmatlmotlurn Chri:;tus J}t)us nostcr jus–
sit, unos pastor cl umlrrl ovile. Tanta ita1¡nc
auctoritns hac nostr:r naligationc Ciwistiano no–
mini accessil, tanturn glur·im .1djcctunr cst, ut
ausim diCCI'Ctantum¡lCI"
JEthiopicmu
:rtquc
ln–
dicum
mar~
mea hac navigatiuncChri.stiauismo
accrcvis~e.
quantum in Europa
no~tris
tcmpo–
rihus amissum
c~t,
:rtque ctiam sunun:c gloria.:
duci dcbcrc arbitror in Iris p.1rti])us
/udici ma·
1·is,
ubi i\lnhomctieus error plul"imum pu!Jul_al,
attolli manibus
Lu~itanonun
victl"ici:r Chnsti
signa, ct multos sumgcntis llcgcs nostl"is legi–
bus rivcrc, ct grave tribulllrn qrrotannis pende–
re, multasque csse ¡)cr omncs At"<riJi¡;i, t>crsici
att¡uc lndici lillorisoras. pcn¡ue insul;ls lledu–
ctas colonias
no~trorum
Lusitanorum ubi rile
Christi nomen quotidie ill\"OC:ltur; <¡uin ctiam
di1·itire ip,;;:c, 1¡u:r•quidcmhuicrcgno lluju.smodi
navigationc am¡¡lis-sim:c accrcvcrunt scmper et
:~
me el ab Emmanuelc p;rtrc nlcO isti Sanctro
1
Arch. naeiouat, g:ar. 2, ma-;o
11,
u.•
14;
1\cbcllo
da
Sill·a,
loe.
cit., tom.
u, paJl.
~G3.