\.\t\tnt
)~1\1!.11.\~
\1\,
\'o''\1!.1)1.'1\\\,t
\\ti)\~,
:=..11'111.1\I.O
\'ol\\\\,ú
tl.'('OI\t\\\t~ 1\M•~.\1}
\)\v.
\IIÚ\;\v,~ ,\\\\Oil.\ \>1\Utt t(II\(\1\ !S\
Ll'l'l'BIUE JOANNIS III'
S;mcti:;sime in
Clu·i~to
Pntcr nc
heati~simc
domine, Jonnnes, D.G., 1\cxPorlugallire el
:\ 1·
gariJiorum, citra ct ul!ra marc, in
Jfrica
do–
minu~
GuinM·,
nt<¡uc 1!\¡JCditionis, ct nnvign·
gntionis elcommcrcii
.E/IIi(Jpifl•,
,trabiw, Jlcr–
Rite
nt_I[UC
ludir!•,
ul filius
picntis~imus
post
lttmlilltma bcatonun pct!ttm O$l!ttln.
Si un<¡uam Priucipt!$ Cltt·istinni de ,·ictoriis,
<¡uas adrcrsus orthot!()xrc fidci hosles adcpti
!'unl, Summo Pontilici perindc ac vera Christi
Vicariogr.1lulali sunt; id cC'rlc hoc tcmporcma–
ximc npud S.1nctitatcm ,·cstram a me, utpotc
cjus Sanct;cquc Scdis A¡lu:.;toli.:rr' filio piculis–
sim~
ohscl¡ucnli:csimoquc licri o¡xwlet. Urbs
cnim
f)ium,
clnriS$illlurn totius Oricntis cmpo–
riunt fortissimumr¡ttC
lmlitl'
¡n·opugnaculum,
wjns expugnandrc
cau~a
tot bcllngesta tou¡uc
cxpeditionrs supcrio,·i!Jus :umi:; a nos tris duci·
hus f;1ctrr' rucrrmt, 1mnc tandcm, DeoOpt. Max.
<ldjurante, $C noLi:; dc(lcrc, nostra'quc ditioni
parcrc coacta cst; ctcnim cum mult::c maximre–
([Ue in S. ,·cstr.'\ ,·irtulcs norc:mt, ob quas jure
O[llitno. SandoSpiritu
:;.¡¡lfnlg~ntc,
ad summum
.\¡lostolatus apicctn c,·ccta cst;
null:~tamcn
ex
omnibus atlmiraiJiliorccnscri dclJet,<¡uam c¡uod
perpetuo <¡uo(bm
Chri~tiana'
rcligio11is
(>l'O[l:l–
gandre zclo, omni studio p:llris<¡uc indulgcntis–
sirni :;!Tectu, dat opcram, ut, pace ínter Chris–
ti~nos
Princi;>es fmltlaln ac stabilit:t,
Chri~ti
W\illa
u~que
adu!timos tcrrarumlinc::.prodcant,
·" ahomctisquc impietas tic medio tollatur.
:\!ajores quidcm nostri j:nn inde aUhujus rc–
gni origine id conslanter pro ,·iribw; coutcnde–
h:utl, ut, darissimis rcbus gestis, ,·erecos Prin·
cipcs Cltt'i:;.!ianos
e~sc
consl:tret; idque <¡ucm–
admotlum oplnhanl conscl¡uuti sunt, nam el
)l:mrol'llm gcntem, ipsorum tlegibus 5upcratis,
l/i,<pr1nia
cxpulcrunl, el
J\/(ltlrilania:
oppida
:lrcesqucmunitissim:~s, tt·:~ns{rl:f,¡m /fercufellm,
e\pugn:u·nnl,r¡ure etlrodie nostr;c ditionissunl,
pr:eshlii5quc rahdis tcnenlur. Porro felicis mc–
mori;"C Emmauuel Bex,
p:~ter
mcus, non sat
h:~IJChs, egrcgins et
ip~um
de
.!frica
'ictorias re–
porta~sc,
cum
Atlrmlirum mnre,
ante;t ignotum
nutiquorumquc modo fabulis mirat:ltlisquc cc–
lcbr~tum,
claMihus
:~peruissct
(in <¡uo nonnul–
lorum
m:~jon1m
suonun excmplmn
~cquutus
e~t); m:~gnnmq1w
;Hthiopia•
lillor·a!is ¡>nrtem
1
Gocs, loe. cit.,
¡1ag.
38!.
itt\h;tistllu.:ilms¡>cragrassct,ad fitlenHftteChris–
ti inslitui"SCI; tt:t\'ilms deindc excrcituquc ad
IIWI'C USquc llubrum, ac flerúamtot:~mt¡uc lu
diam
tr:niS\'Cdis, jam notum cst omnihus <[uitl
¡;;esscrit, quot populos, urbes, ltrges in dc<litio–
nem SU:lltl rcdrgcrit; in quitms omnihus ,·era
ct immortali
glori:~
digni5simus ccrtSI'tHius e!;t;
cw11 ol¡ id quod inacccssas !ll<¡uc incognitasan–
ten, tum croli, tcrr:u nwrÍS{JIICpl:tg.1s primus
omnium
nol:~s
reccrit ; tum ,·ero quod Princcps
Chrisli;~ni:5.simu~
ati o' ilc ErclcsiatJHJtll.l Bomini
101nnimanun millia, variis involutn
supcr~titiO·
ni!Jus,
¡>otuerit:~ggrcgarc.
~go
'ero uhi primum, Deo :\laximo ita vo–
lcntc, ad regiam dignilntcmC\'ectus sum;
t:~m
Ct5i li<¡uitlo intclligcrcm, <[U:lntam IJOminum
cxpect:~tionem
sustincrcm, qucm par crat, plu–
rimis ticcnusis, patris invictissimi,
omni!Ju~<]uc
sreculis mcmorandi ,·irtutibu;; rcspondcre; tn–
mcn, neo jttrantc, non omnino
dc~pondi
;mi–
mum; vcrum me ita ad pnternas laudes imitan–
das ac pr·oscqucndas collegi, ul <¡uautum fieri
posset cjusdcm ,·cstigiis (ut honum filium Hc–
gcmquc decebat) hrcrcrem ntt¡ue insbterem.
lt1([UCCI~i ~tatim
apl'incipio
rcglt<~ntli
nonpaucm
ditlicultatrs,
llO$l!'~nmu¡ue
naviumj:tdurrc sc–
quulm rrant. qua: t!lm longinqum cxpc<lilioni
\ehemcntrr
ob~t:~rc ,·idch:~ntm·,
nos tnmen, in–
commodis 1¡uilmgque supcratis, non solum res
lndic~s
proul a patrc rclicta:- fuer:mt, Dei gra–
tia,
fatil~.: tutati sumus.
,·erum eas.$uhintle no–
ris "ictoriarum accessionibus rohora1•imus. El
<ÍitOniamad statum rcrum nost•·;u·mn in Oriente
,·chemeu!cr conducere l'idcltatur, siurbs
Oium,
in ipso
fit(l)ris lndici
ingres5u
posit~.
in nos·
lr:un ditioncm ,·cnirct: ita cnim et
Ocram· lu–
did
late domini, ct ad\'ersus Turcnrum expc·
ditiones tuti futuri CJ'amus
(n~m
hi cla$Se ingcnti
in fine
Arabicisinuscompnrata,
se [lCI'maris
llubri
ostia cgrcssuros, nohisquc bellum exca
mbe illatur·os min.1bantur); has ob
cau~:1s
nihil
un<¡uam, simul atc¡ueregnarccrepimus, nec mn–
jus ncc anti<¡uius habuimus, quam ul ca CÍ\'Ít:IS
nostri juris et ¡>atestatiscOiccretm·. Quamc¡uam
,·er·o
:1
noslris ducibus prmfectisquc slr·cnua:l
ml,·crsusCó.indcmexpcditioncs susccptm essent,
nihilque omnino aiJ his forel pra:ltcrmissum,
<¡uo urbsmunilissima ¡>ossctexpugnar·i ; tamcn,