405 / 436
De
]\,fondo Elementari.
Art. l.
3 83
set locus animalib us,
&
planti s.
Terra demum ornnium densissirna
est ,creltsque dissimillima, atpote obs–
cura , iners,
&
ftigida: ergo in centro
a
crelis remotissimo propria ejus se–
des est. Suspenditur autem non aliis
nixa
fu
cris, quam propria inclina–
tione, q a tcndit ad centrum,
&
fu–
g it
a
creli,s. U nde , cilm eam undique
creli cínga nt, necesse est, ut in me–
dio consistat , alias quoqu oversum
tenderet, ad crelos ascenderet, q uod
est contra ejus inclinarionem. Hanc
causam affert Regius Vates, P salm.
103-
cum D eum alloquens
aitQuifun–
tlasti terram super .rtabilitatem ruam,
(id est , gravitatem ,
&
s0liditatem)
non inclinabitur in sceculum seeculi.
Qua:res primo :
Utrum eiementum
grave gravite/ in centro?
Resp. Gravttationem esse aétionem
gravis: Grave autem duplicem babet
aétionem respeétu centri , unam qua
conarur ad ipsum, a liam, quil. un1-
tur ipsi, ira ut nonn isi vi possit avel–
li ab eo. Quant um ad primam
ac –
éionem, eam nun habet, cum est in
- ~entro,
ut de se patet : unde, qu ia
prima ha:c aého solet communius in–
·telligi nomine
gravitat ionis
,
vulgo
dicitur
efementa non g ravitare in cen–
tro.
Attamen secundam aétionem ha·
bet
~orpus
grave m centro: Siqui–
dem tota vi sua: gravitatis ipsi
uni–
tur , nec , nisi violen te , avellitur ab
agen te fortiori , ut experientia pa–
tet.
H inc rejice quorundam opinionem
'ridicularn , T erram , ve! ad saltum
pulicis
trepidare' tantisper a centro
d irnoveri, ·quod detraéto , vel míni–
mo pondere, mutetur a:quilibrium,
-'quo stat. Sane, si tantuli ponderis va–
riatione movéri posset
insensibilitc:r
1
ut volunt, sensibiliter moveret ur im–
mensi Oceani agi tationibus ,
&
a:sti–
bus, aut validissimis ventorum flati–
bus, aut
insignibu ~
illis teme moti·
bus, qui reg iones integ ra s qu atiu nt
ac subvertunt; atqui stabilis ille g!o–
bus nullis maris a:stihus , ac .tcmpes–
tatibus' ve! tantulüm moveri parci–
pitur, nullisque ve ntorum flat ibus:
&
in ips1s terra: motibus ea terra: porcio,
qua: concumur, non propagat suam
agitationem in totum globum ,
sed
vastissimis fissu ris
a
tota mole avulsa
subsultat, immoto ipso globo : ergo
globus terrestris ita in suo centro fir –
mus ese,
&
stabilis , ut nulla , saltero
haétenus comperta , causa
totus ab
eo vd tan tul um divoveri queat.
Porro firmatur
primo , ut diú,
propria immensa gravitate, qua cor–
pus
se~el
qu ietum , non qualibét,
sed si bi commensurata vi
a
sua quie–
te dimoveri potest: Ut ingens pondus,
puta massa plumbea
3000.
Jibrarum,
statere appensum ,
&
alteri a:quali
libratum, dum quiescit, non descen–
dir granis aliquibusadjeétis,
&
Jevius
percussum plagam totius, quam mo–
tum recipit. Ex quo refutatur , quod
ajunt, terram mo véri, detraéto, au.t
addtto mínimo pondere, quod varíe·
tur requilib1ium ejus: Qu ippe h<rc va–
riatio, cum ·nullius sit momenti
ad
terra: gravitatem comparata ,
situm
ejus,
&
quietem tur bare nequit.
Verum quia pondus aqua: maris
agitata: videtur alicujus momenti ad
teiram, uti terra: motus , forte illis
de causis moveri posset' si solius gra·
vitatis <equilibrio staret immora. Unde
pra:ter gravita.tem arbitror, adhuc es–
se aliam causam hujus immobilitatis.
Nempe , ut di xi supra, vim quamdam
magneticam , ipsi inditam
1
qua certum
si-