QV~ST.
X. ART.
IV.
43).
Sequitur
ex
eodem principio, Solem esse
figur~
spb<e–
ricae; nisi enim esset ejusmodi , Sol
&
Lu na in eclipsibus sola–
ribus non se invicem secarent
secundum arcuales sectiones.
Cons–
tat igitur, planetas cum primarios , mm secundarios esse spbae–
r1c<e figur<e.
436.
Ad primum respondemus; argumentum Wolfii nixum
Newtonianis principiis, laborare duplici falso supposito, quorum
primum e
t,
Sol is materiam esse fluidam: quod negatur
a
Newto–
no
(1),
&
ab ipso W olfio in dubium revo atur
(2) .
Alterum est,
materiam i'llam tluidam ·perpetuo conari recedere
a
centris circu–
lorum;
in quibus movetur ; id quod similiter negamus,
&
ne–
gare etiam N ewtoniani deberent, si suis stare principiis vellent (3);
e
1)
L.
3· Opt. q.
7 I.
de Sole,
&
stellis fixis ait :
Annon Sol
&
sttllte
ji.1:,e,
ingentes sunt terrarum globi... quorum partes ne infmnos a'beant
e
putasne ' terrestrem globum in fumos abire posse
l )
Jacit non . modo
sua ipsarum adeofi:r:a admodum natura, vevum etiam ingens pondus
densitasque atmospliterarum.
At vero si sol est ing1:ns
terrleglobtts,
ejus–
<JUC
natura est
adeo fi:i:a admodum,
quomodo repente ejus materia
rnu–
tatur
in
fluidam
? ]
dem Newtonus
l.
3.
Princ. prop.
4 1.
id ipsum affirmat
de
cometis,
&
planetis:
Corpora,
inquit ,
cometarnm sunt solida , com-
.
pacta ,fi.r:a, ac d11rnbilia ad i1tar csrpornm planetarnm.
Quod si pla–
neta¡: sunt corpora solida, compacta, fixa; quomodo Newtonus ipse ib.
prop.
1
8. constituit, axes planetarum esse minores diametris, quia
ma–
teria sifluida sit, ascensu suo ad tequatorem diametros adaugebit,
a :1:mi
vero descenm mo ad polos diminuit
? E runtne planetarnm corpora
flui–
da,
&
simul
solida , compacta ,fi.r:a?
( 2)
Astr.
§.
416. ita scribit:
An Sol integer fiuidus sit, quemaá–
modum visum est nonmtllir, an vero potius so/idus , quemadmcdum
aliis placet, non de)inio.
Sed mi W olfi, si non d efiois, an sol sit
po–
,tizts
so/idus ,
qua ratione statim probas§. 418. figuram sol is esse sphre–
roidem , quia materia solaris recedere coootur
a
centris circlllorum ,
&
m agis recedit
a
centro sub a:quatore , quam sub circulis parallelis? An
na:c tibi dabunt. qui solern integrum solidum ponunt ?
( 3) Et quidem in Tract. de rebus ca:lest. post Phys. Musschenbroeki
. §.
31\6. ex illis principiis ita infertur:
Unde seqztitur , planetas omnes
p rimarios,
&
secttndarios esse sphte1'ico1; constant enim e:1; materia,
cujus particulte in se mutuo graves sunt ; ex quei mutua attractione fi–
gura sphterica generatur eodem modo ac gutta
j it
spl1terica ex afia par–
tium attractione.
Bene habet. Putares jam esse definitum de spha:rica
E>mnillm planetarurn figura. Sed perge legere.
Fig11ra htec sphte1·ica pla-
11etarum e.r: motu circa Solem, aut secundariorum circa p rin:zarios 11on
muta.tur, quia si11gulte particulte eodem 111ot11
fe1·unt11r:
motu autem
cirui a.1:em
mutationem figura
.mbit
to majorem
,
quo motu.s hit