1000000215

QUuP.ST

. PIII.

A RT.

IV.

2 0 5

33 7. Altera pars _constat ex demonstratis

~1): ~t

enii:n

h:y–

pothesi aliqu id

suH.ic1~nter

probetur , non v1 qu1dem 1ll_at101'.1s,

.!ed vi ipsius hypothes1s non ac1sumpta:: ut vera:: , sed verre

se1p–

.sa, opportet, su ppositionem vel esse certam, :vel saltem probabi–

l em : nam si falsa est , non potest esse suffic1ens ad probandum,

nisi supponatur ut vera. Ostensum est autem

(2) ,

systema Coper–

nicanum falsum esse. Nequit igitur admitti tanquam hypothesis,

qua: per seipsam sufficienter probet phrenomena ccdestia

(3) .

338., Tertia

par~

declaratur: . quippe

ea statuatur partium

Universi dispositio, quam Copermcus statmt, fi antque suppositio–

nes , quas ipse facit , nimirum , ponatur Sol qu iescere in centro,

tellus moveri motu diurno circa proprium axem, motuque an–

nuo in orbe magno ; terra: vero axis ponatur esse sibimet sernper

parallelus in revolutione circa Solero : si ponatur insuper orbis

magnus esse veluti punctum respectu orbita:: fixarum : si ha:, in–

quam, disposiriones, suppositionesque fiant (qua:: tamen falsa:: sunt)

patest utique 9stendi ph::enomen.a crelestia cum füis congruere

(4),

imo , si Copernicanis placet , possunt quoque ea pha::nomena faci–

lius, nitídiusque, quam in aliis inventis hypothesibus explicari.

(1)

Log.

§.

H>56.

E1)

§.

322 . sqq.

(3) Operam igitur Copernicani consumunt frustra , ut ostendant veri–

tatem sui systematis , propterea quod eo posito , facile explicari phreno–

mena ca:lestia possunt ; deberent enim prius sufficien ter í!.robare hypo–

thesim, ut d e veritate systematis constaret : nam ex phrenomenis qure ex–

plicantur, hypothesis non satis probatur; fieri enim potest , ·ut diximus

curo S. Thoma

§.

336.

ut alia facta hypothesi, phre_nom na illa facilius

explicarentur.

( 4) E t quidem supposito motu diurno t elluris circa proprium axe111,

explica:ri potest motus diurnus astrorurn ab ortu in occasum; si erim

terra ita moveretur , totum ca:lum videretur moveri contraria rat ione.

E t cum planetre ,

stellre inerrantes moveantur proprio motu ab occasu

in ortum , viderentur moveri ab ortu in occasum. S,1pposi·to aut m motu

telluris in orbe magno , cum eidem t elluri motus bnnuus t ribuatur , qui

tribuitur Solí in systemate terrre quiescentis, potest explicari , cur Sol

videatur moveri motu annuo,

simul explicari possunt omnia ph;cno–

mena circa Solem perinde ac si ipse Sol moveretúr. Cum vero suppo–

nitur , axem telluris constare parallelum existere axi :rquatoris ccrlestis,

explicari etiam potest , cur noctes

d iés non ubique sint a:quales , item–

que explicari possunt

t empestatum vicissitudines eodem modo ,

:\C

t ellus in centro tfniversi quiesceret ,

Sol moverctur. Eodem annuo tel–

luris motu explicari possunt

dfrectiones, retrogradationes

statio11es

planetarum. Sit·T B orbita telluris

( jig.

35.) A M D {) orbita Veneris,

vel Mercurii , S Sol :

terra ponatUI

esse

.B ,

V enus

i.u