o
P
u s e u ·
t
u
M · 1
r.
'f
'tr-0verfia1n trahi_t:,
Hebr:Ei ante
l~gem
Mofaicam 'Cum in
fua. natura tum
in
re;
bus ceteris amphs quafi cha:raétenbus expreífam legeba:nt,
&
m
explorato habc–
banr. Utinam autem hzc.,
qu~vivimus
tempora, triíl:isi.Ila- neceffitas nonexa–
cerbaret, calamum fir:ingendi a.dver:fus ea humani generis .prodigia ,
&
pefü–
Jentes Magiíl:ros, qui Religionis fundamenta fubruere, ac Deum ipfum e mun–
do,
fi
fieri .poffet, ·t:ollere nefa:ndis artihus allaborant
!
fed quia impietas velut
fublato ve,.-:illo paffim graífari pergit, operz pretium faéturum me arbit-ror,
ti .
iaviétis ac .novo fortaffis modo propofitis argumentis primariam
de
Deo exi–
:Rente
veritatem demonO:ratum eam ..
{a)
'-:li1M
(b)
iC'tl~M
(e)
·i11M•
§.9. !1rgumentumI.
:E:c
PRIMO
OMNIS.RATI.OCIN~l"lONIS
PRINCIPICJ
l1ofit@ m
eo,
~uod
cog1temus; ex hoc emm cert1ffime mfero :
cogito, ergo exi.fio.
At fimul inde neceífario inducor, ut affirmem,
exiftere Deum;
.nam eodem teml""
pore-, quo cogito, pariter adverto , iUud quod
in
me cogitat,
eífe
aliquid ,
quod mihi ·ipfi non debeam;
qt~od
nec mere facultatis f.uerit , ídem mihi pri–
mitus donare, nec poteíl:atis, i<lem mihi confervare. Jam vero altera ex pa:r–
t-e
cer.tum eft., quo(l ídem habere .non potuerim ab ente aliquo me inferiore,
cujufmodi efr materia;
bife enim
n1m
cogitat;
vis cogitandi naturz ejufdem .re–
pugnat , cum e contrario humanz anima: nihil
a!que
naturale
a.e
proprium
fit,
quam cogiitandi facultate pollere. Neceífario igitur confequitur, quoc! eam co–
gitandi vim acceperim a potentia entis me fo.perioris,
&
przRantioris; ab ea–
rlem enim cogitandi .facultare conviétus fum de eo, quod ipfe exillam
&
ft–
mul,
quod eamdem debeam enti me fuperiori, cujufinodi materia effe nequit..
Atque
hoc
Ens me fuperius ac przfrantius id
.efr,
quod dico Deum ..
'
§.
IO•
.drgumentum
11.
E
X 1
p
s
A DI VI NI TA T 1
s
ID E A
a Creatore nobis
im–
preffa; omnes enim homines foc.iati
.cum
aliis comrnuni quodammodo ,pa8:oin–
ter fe nullo non tempore convenerunt,
ut
prxcipuam hanc ,
qu~
fundamenti
loco eífet, veritatem agnofcerent,
e[Je mentem
aliquam,
qu.:e
<Univerfum admini–
firaret.
Neque perfuafio ejufmodi ad prxjudicia referri .,potef.l:; manfit enim
&
confervata ef.t, etli
plurim~
iflterceílerint Societat:um mutationes., e
g.
confufirJ
p:1pulorum,
diver/iffim~
anfmorum propenfione$
&
educationü rationes
;
nullas autem
gens, nutla natío cft,
qu~
non agnofcat, exiftere aliquod Numen ; ac quaCll-'
quam
ma~ima
h0minum pars aberraverit ah
eo,
quodnam illud Numen
·fit ,
confenfere tame111 omnes, eífe potentiam aliquam r.erum omnium domiRam •
Atqne commnnis hic fenfus tribui ed11cationi nequit, 'inefl: enim
&
advertitur,
Ut
primum
quis
ratione uti velit.
Equid.em.interdum evenit, exteriores
ut
fen–
fus,
&
quam dicimus, imaginandi
vis repugnent primx ifü
de
exifl:ente
Deo
1Veritati, propterea quod .oculis ille fübjeétus non
fit;
at enim ratio, quaprir–
üiti a natura
fum~,
facile,
•fi
quis ad eam anirnum advet"'tat, filentium ilfü
imperat, omniaque fenfuum
&
fpecierum animo ab
his
impreffarum
1udibrfa
fugar ac diffipar.•
§.
n.
Argumentum
1U. E
x
NA T
u
R A
-e
o
R
01
s
11
u
M A
N 1 ,
rnjus
de6deriis prC:>r...
fus
fa.tisfacere res hujus terrre
nulla
poteil: • Experlmttr profeél:o , vacuitaten:1
cordis nofüi omni .etiam honorum, -divitiarum ac
ill~cebrarum
cumulo exple–
r.i nullatenus poífe: ultra f¡Jatia temp0ris !ila hGmo d.efiderfa .porrigit , atque
ex ipfa, tjuam infinitam fentit, cordis foi aviditate cognofcit, felicitatem infini–
tam,
CiJ.UOafpirare queat, propofttam
{füi
eífe .: <;¡uod nequit·cognitione aífequi, ad
modeí
l:iam&
demiffionem ejus facit; quod affequimr, placet equidem, non item ex·
plet;
illudque
ipfum, quod non .cognofcit, ex·dtat inflammatqMe ejus animutn,.
Í1
mulque inftruit,
ifram
an
imi
humilitatem pery>etuam non fore , multo qui4
m~jus
ac
terrenispr~Hantius
effe, ad quod conditus
fit.
Jam
vero
fi
tale
immortahtat~s
~widitatem
,
fi ·
eam intinitam ad infinitum capacitatem in fefe
deprehendit
7.befawr. Tbeol.
Tom. VIII.
E
homo,