555 / 992
fJPVSCULUM
J..
C A P U T
Y.
/
§.
105.
Vf
H'IA obligdl
d:l
re/litutiontm
~x
Jufiitia commutativa
•
§.
106.
JUfütia Commutativa juxta communem acceptionem dicitur illa
jtt-
~11alicas.CoA·
fiicia particularis, qua quifque in commutationibus juilus
eft ,
~
rraaus
zqualitas juxta proportionem arithmeticam per
fe
confütuitur •
EJufde~
ig1- .
ttir jufütiz
etiam eU, violatam. zqualita.tem refarcire , cum
ifla
tamd1u
non
conilituatur, quamdiu
poíl:
turb.atim1em non redintegratur.
§.
107.
Ufura per .lucrum ultrl forteoa perceptum leges commutatiocis
in
Iaf:a pcr
urll.·
contraétu mutui violar,
&
requalitatem huic contraa:ui propriam tollit : (
§.
'ªm
S9· )
munus igitur
Ju~itire co~mutatiVí?
efi , redintegrare eam a:qualitatem ,
quz in contraétu
mu~u1 pe~
vmum
~f1;1rre
turbatur. (
§.
106.
)
.
§.
108.
L:Efa
a:quahtas alicer r.eíarcm non .Poteíl:, quam reíhtuendo
m
e.umrera~c.icur
11
cr
fiatum
ut
l:rfio
faa:a non fent1atur : cum itaque l:rfa per ufuram zquahta-
Jmuuftciu.amG:>:n·
t
•
•
(
.t
)
íl:
auv:un
tls refarcitio ad Jufütiam commuunvar;n pertmeat:
ll•
107.
pronum e
inferre, ex eadem Jufüti¡ commutativa ufurarium obligari ad refiitutionem •
(
§.
rns. )
§.
109.
Dupliciter tolli poteft zqualitas , quam Jufütia commutativa vult
P-.,~pled.
1110
lus
integram:
1.
fi
res mea apud .
te
fit, five in feipfa, íive
in
é?quivalenti •
U.
Uta~~m
1
zqu:i·
Si
jus meum lreferis. Nam exigi.t Jufütia, ut cuique , quod fuum
eíl:
tribuas,
&
neminem lé?das.
§.
I 1
o. Inde dua: communitcr llatuuntur radicesJrefiitutionis • I. Res acce-
fundu .
<11nli·
pta. II.
Jnjufia
acceptio. Si res mea apud te fit, Jufütia exigit, ut per refü-
~~u~:i~~~~rc-.
tutioncm mihi, quod meum cíl: tribuas ex titulo
rei accepttt.
Si injufi:um mi-
hi damnum intuWl:i
>
eadem Jufl:itia impera.t, ut
cefles
a · ladione per reíl:itu-
tionem ex titulo
inju/Jte aeteptionfr
• La-dere euim eíl: , alterum infeliciorem
quam natura eíl, reddere: pergis autem infeliciorem reddere, quamdiu dam-
num illatum non refarcis.
§.
ru. Dominium rei ufurariz non transfertur in ufurarium ,. quia
num-
1f1?ée ufura re-.
d
d ..
,r,
.r
· ·
fid
·
r:.
l.
;..
a
,rr.
rr..
ltit11endaI.cig
quam nu
a tra
1t10
trirm
1
ert uommium
~
e
ita
,
11
a 1q.11a J-Uf'a
cau
11
a
pr~ceJJerzt
•
re ac.:cpca.
(a ) Paétum au-tetn ufürarimn, utpote omni Jure damnatum (
§.
H· ) non
elt
1ufta
&
legitima: cauffa transferendi dominii. Res igitur ufürarurn nomine ác-
cepta, manet in dominio dantis, donec,
fi
forte
íit
res fongibilis , confoma-
tur • Quamobrem
ut
xqualitas juxta proportionem arithmeticam refarciatur
res per Mfnram perccpta , tamqu:lm aliena , refi:itui debet titulo
rei acceptíf
>
fi.veextet in fe ipfa, five in a!quivalemi. (
§.
II
o. )
~
(a)
L.
J
r.
pr.
ff.
:fe 11c11,ir. rer. Jnm•
.
§~ Ir~
•.
sicut omni:a
Jur~
damant, neminem eífe
l~dendum
>
ira etiam .Ju- n.
exfopifl'z
füt1a eit1g1.c,
u.t:
damnum
illatLm1
refarciatur (
§.
107. )
Reíl:ituendum ioitur
•mep¡¡onc.
s
quidquid per ufur
am extorferis, etfi rem illam apud te non terlt·as
nec"'
ind~
faétus
lis
~rtt~r
;
ali.as_n~mquam
l<a:fa requalitas reparabitur. (
§.
108. )
Et
h~c
a~tera
reíhtutJO tien d1c1tur
ex injufia
accep~ione.
Nam murnatarius injuUe
l~-
d1tur
!
11on. tantum quando ufur:I!' ab eo ex1guntur, fed etiam qua:mdiu dam-
num mde
>Harum
non refarcitotr, qu·ia denegata rellimtione
continuatur
lx-
íio,
&
nova i
nfertur injuria. (
§.
u o. )
'
.
~.
r
q.
Res
ffüétific.lt:domino fuo ,.
per
vulgata
•
Cum ioítur dans ufor:is
.
,,_
D
.
. r.
.
•
::.
.
cunt
omntu11f
maneat . ommus re1 ttmrarmn nornme
pra!füt~
, (
~.
11
r. ) confequens
elt ,
frufübus n;i.,..,.
quod
etiam
fruétus ex illa. re: percepti debeantnr mutuatario ufuras danti. Ut
rahbJ"·
i~itlll:'